قرارداد کار، قراردادی معین است که بین کارفرما و کارگر بسته میشود. قانون کار برای جلوگیری ازسوءاستفاده کارفرمایان از کارگران به وجود آمده است و یک قانون آمره است و کارگر و کارفرمانمیتوانندمخالف آن عمل کنند و حقوق و مزایایی کمتر از آنچه در قانون کار آمده است را در نظربگیرند .
قراردادها از نظر نوع کار و مدت آن به سه دسته تقسیم میشوند که هرکدام ویژگیهای خود را دارند اماحکم آمره بودن درباره همه آنها است . در این مقاله ابتدا انواع قرارداد معرفی میشوند و پس از آن تفاوت قرارداد کار معین با موقت و تفاوت قرارداد دائم و موقت مورد بررسی قرار میگیرند .
انواع قرارداد و تفاوت آن ها با یکدیگر
انواع قرارداد کار
قرارداد دائمی یا غیرموقت
قرارداد دائمی نوعی از قرارداد است که دارای تاریخ شروع و فاقد تاریخ انقضا است. این کارها دارای ماهیت دائمی هستند و به همین دلیل قرارداد آنها به صورت غیرموقت بسته میشود. کارگر یا کارفرما میتوانند در طول دوره آزمایشی قرارداد را فسخ کنند(و یا در موارد پیمانکاری ، فسخ قرارداد پیمانکاری صورت می گیرد. پس از اتمام دوره آزمایشی و عدم فسخ آن توسط طرفین، قرارداد به صورت دائمی تداوم پیدا میکند .
کارشناسان و صاحبنظران حقوق کار تاکید دارند که برای شغلهایی با ماهیت دائمی، قرارداد دائم بسته شود اما در قانون کار منعی برای بستن قرارداد موقت در این شغلها وجود ندارد .
در این قرارداد با افزایش تعداد سالهای کاری، مزایایی مانند سنوات و بیمه افزایش پیدا میکندو بعد ازپایان کار کارگر میتواند از حقوق بازنشستگی و از کارافتادگی استفاده کند. بهترین نوع قرارداد برای کارگر، قرارداد دائمی است زیرا کارگر از مزایای کار دائمی برخوردار میشود. لازم به ذکر است که عیدی قرارداد کار به هر انواع قرارداد کار تعلق می گیرد .
قرارداد کار معین
قبل از توضیح درباره تفاوت قرارداد کار معین با موقت، بهتر است درباره ویژگیهای قرارداد کارمعین گفته شود.این نوع قرارداد برای انجام کارهای معین و مشخص استفاده میشود. در این قرارداد زمان اثرگذار نیست و با انجام تعهدات توسط طرفین، قرارداد به پایان میرسد و این تفاوت قرارداد کارمعین با موقت است. در قرارداد پیمانکاری، پروژه به طور کامل به پیمانکار واگذار میشود به همین دلیل این نوع قرارداد به قراردادکار معین شباهت دارد.
قرارداد کار معین اگر به مدت یک سال یا بیشتر به صورت متوالی یا متناوب طول بکشد، کارفرماموظف است برای هر سال سابقه کار بر اساس آخرین حقوق، مبلغی معادل یک ماه حقوق به عنوان پاداش پایان کار به کارگر دهد. این موضوع در تفاوت قرارداد کار معین با موقت توضیح داده میشود و البته تفاوت قرارداد کار معین با موقت در این زمینه صفر است .
قرارداد موقت
قبل از مطالعه تفاوت قرارداد کار موقت بهتر است کمی درباره جزئیات این قرارداد گفته شود. دراین نوع قرارداد، تاریخ شروع و پایان در ابتدا مشخص میشود و در طول مدت قرارداد، کارفرما امکان فسخ کردن قرارداد را ندارد.
در صورتی که کارگر کمکاری کند و وظایف خود را به درستی انجام ندهد و ادامه این روند در کارخللی ایجاد کند یا خسارتی وارد کند، کارفرما با توجه به ماده ۲۷ قانون کار مجاز به لغو قراردادقبل از انقضای آن است.
این نوع قرارداد مناسب مشاغلی با ماهیت موقتی مانند قراردادهای پیمانی است. تکرار این نوع قرارداد آن را به دائمی تبدیل نمیکند. ولی اگر قرارداد دائمی بدون رضایت کارگر به قرارداد موقت تبدیل شود،خلاف مقررات است و کارگر با مراجعه به هیئتهای حل اختلاف وزارت کار، میتواند ز کارفرما شکایت کند.
اکنون که ویژگیهای قراردادها گفته شد، بهتر است درباره تفاوت قرارداد کار معین با موقت صحبت شود.
تفاوت قرارداد کار معین با موقت
مقررات تامین اجتماعی از جمله مواردی مانند عیدی قرارداد کار شامل هر دو قرارداد میشوند و کارفرماباید حق بیمه کارگر را به تامین اجتماعی پرداخت کند. در قرارداد کار معین بیمه کردن کارگران مسئلهای اجتنابناپذیر است و کارفرمایان نباید در این مورد کوتاهی کنند. قرارداد کار معین هم تحت نظارت قانون کار است و رابطه کارفرما و کارگر نباید قوانین قانون کار را نقض کند. در صورت نقض قوانین، کارفرما به عنوان متخلف، موظف به پرداخت جریمه است.
تفاوت قرارداد کار معین با موقت در این است که در قرارداد کار موقت طول مدت کار مشخص است ورابطه کاری با تمام شدن زمان قرارداد به پایان میرسد.
دیگر تفاوت قرارداد کار معین با موقت این است که در قرارداد کار معین، برای انجام کار، زمان مشخص نمیشود و کارگر موظف به انجام یک عملیات مشخص است. زمانی که کار تمام شود، رابطه کاری طرفین نیز تمام میشود.
از آنجایی که در قرارداد کار معین، زمان موثر نیست، بعد از به پایان رسیدن کار توسط کارگر قرارداد به پایان میرسد اما اگر قرارداد تمدید شود و رابطه کاری یک سال یا بیشتر طول بکشد، مطابق با ماده ۲۴قانون کار کارفرما باید حق سنوات معادل یک ماه حقوق را به عنوان مزایای پایان کار به کارگر پرداخت کند.
در قرارداد موقتی که به مدت یک سال یا کمتر بسته میشود، حق سنوات یک ساله یا کمتر به نسبت مدت کارکرد کارگر باید به مأخذ هر سال یک ماه آخرین مزد محاسبه و پرداخت شود.
اگر قرارداد موقت به صورت چند ساله بسته شود، در صورتی که پاداش پایان خدمت به صورت مجزاپرداخت شود، این پرداخت علیالحساب است و تفاوت آن بر اساس معادل یک ماه حقوق آخرین حقوق دریافتی در سال پایان قرارداد محاسبه و پرداخت میشود.
نکته مهم دیگر این است که در هردوی این قراردادها هیچ کدام از طرفین به تنهایی حق فسخ قرارداد راندارند.
تفاوت قرارداد دائم و قرارداد موقت
همانطور که در ویژگیهای این دو قرارداد ذکر شد؛ در قرارداد دائمی تاریخ شروع کار ذکر میشود امازمان پایان کار ذکر نمیشود. در قرارداد موقت تاریخ شروع و پایان از همان ابتدا مشخص میشود.
در طول قرارداد موقت کارفرما اجازه فسخ قرارداد را ندارد و تمدید پیدرپی قرارداد موقت منجر به دائمی شدن آن نمیشود. همین طور اگر کارفرما بدون رضایت کارگر قرارداد دائمی را به موقت تبدیل کند، کارگراجازه شکایت دارد.
قرارداد دائمی مزایای زیادی مانند امنیت شغلی و بهرهمندی از سختی کار برای کارگر و مستمری وامتیازات آن برای همسر و فرزندان را دارد.
در قرارداد موقت داشتن یک سال سابقه کار در آخرین کارگاه برای دریافت بیمه بیکاری کافی است. کسانی که قرارداد دائم دارند یا با وجود قرارداد موقت در حین قرارداد بیکار میشوند شش ماه سابقه کافی است.
انواع قرارداد کار کدامند؟
قانون کار در سال ۱۳۶۹، با هدف حمایت از قشر کارگر تصویب شد. در این قانون، برای حفظ حقوق کارگرو همچنین، برای اینکه روابط کارگر و کارفرما چارچوبی قانونی پیدا کند، این موضوع مطرح شده است که کارگر و کارفرما، عقدی تحت عنوان قراداد کار منعقد کنند. این قرارداد، غیرتشریفاتی بوده و معوض می باشد.
به موجب ماده ۷ قانون کار : ” قرارداد کار، عبارت است از قرارداد کار کتبی یا شفاهی که به موجب آن، کارگردر قبال دریافت حق السعی، کاری را برای مدت موقت یا مدت غیر موقت، برای کارفرما انجام می دهد.”
بر اساس بخش آخر ماده ۷ این قانون، قرارداد کار، با توجه به زمان تعیین شده برای انجام کار،به موقت وغیر موقت ( دائم ) تقسیم می شود. امانوع دیگری از قرارداد وجود دارد که در مواددیگر به آن اشاره شده است و آن، قرارداد کار معین می باشد. این نوع از قرارداد، برای انجام کارمعین، میان کارگر و کارفرما منعقد شده که در آن، زمان، مشخص نشده و با پایان یافتن انجام این کار معین، قرارداد خاتمه می یابد.
بنابراین، به موجب قانون کار، انواع قرارداد کار عبارتند از :
قرارداد کار دائم
قرارداد کار موقت
قرداد کار معین
قرارداد کار دائمی
اولین نوع از انواع قرارداد کار، قرارداد کار دائم می باشد. همان طور که در بخش قبل، این موضوع راتوضیح دادیم، در انتهای ماده ۷ قانون کار،قرارداد های کار، با توجه به مدت زمان قرارداد، به موقت و غیر موقت تقسیم می شوند. قرارداد کار دائم یا قرارداد کار غیر موقت، قراردادی است که در آن، مدتی، برای قرارداد تعیین نشده است. در واقع، این نوع قرارداد، بهترین نوع قرارداد برای کارگر است .
قرارداد کار دائم، موجب می شود، تا کارگر بتواند از مزایای یک کار ثابت برخوردا شود. زیرا، باافزایش تعدادسال های کاری، مزایای کارگر ازجمله سنوات و بیمه افزایش می یابد. علاوه براین، بعد از خاتمه کار، می تواند از مزایای صندوق تامین اجتماعی، مانند بازنشستگی و از کارافتادگی استفاده کند.
قرارداد کار موقت
در بخش های قبل، قرارداد کار را توضیح دادیم و گفتیم که در صورتی که در قرارداد کار، مدت تعیین نشود،قرارداد کار، دائم و غیر موقت محسوب می شود. نوعی دیگر از قرارداد کار ، قرارداد کار موقت است که درانتهای ماده ۷ قانون کار، به آن اشاره شده است.
در این موارد، معمولا به خاطرماهیت کار که جنبه غیرمستمر و موقتی دارد، به تبع، قراردادی کاری که برای همان دوره منعقد می شود، نیز موقت است. البته،حتی اگر قرارداد کار به صورت موقت منعقد شود، مانعی در دریافت مزایا مانند بیمه ایجاد نمی گردد.
در تبصره ۱ ماده ۷ قانون کار، آمده است که : ” حداکثر مدت موقت، برای کارهایی که طبیعت آنها جنبه غیرمستمر دارد، توسط وزارت کار و اموراجتماعی، تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید “. از این رو،قانون کار، وظیفه تعیین حداکثر زمان برای انعقاد قرارداد کار موقت را بر عهده وزارت کار و امور اجتماعی قرار داده تا مانع از انعقاد قراردادهایی شود که به ضرر کارگراست. علاوه بر این، در کارهایی که طبیعت آنها جنبه مستمر دارد، در صورتی که مدتی درقرارداد ذکر نشود ، قرارداد کار، دائم تلقی می شود.
قراردادکاری چیست؟
پیش از بررسی انواع قرارداد کاری، باید با ماهیت دقیق آن آشنا شده و به یک معنای مشترک ازآن دست پیدا کنیم. هریک از انواع قرارداد کار یک سند رسمی هستند که در آن مهمترین شرایط و قوانین آغاز کارعنوان شده و هر دو طرف قرارداد باید تمام درخواستهای خود را بهصورت واضح در آن بیان کنند. اگر هردو طرف به توافق کامل دست پیدا کردند، قرارداد کار امضا خواهد شد و ازآن پس رابطه کاری بین کارفرماو نیروی کار ایجاد میشود.
بر طبق تعریف قانون و بر اساس ماده ۷ قانون کار، «قرارداد کاری عبارت است از قرارداد کتبی یاشفاهی که به موجب آن، کارگر در قبال دریافت حقالسعی، کاری را برای مدت موقت یا مدت غیر موقت برای کارفرما انجام میدهد.»
بهصورت کلی و در حالت عام، تعریف قرارداد کاری همین بوده؛ اما انواع قراردادهای کاری با توجه به نکات مختلفی مثل حوزه کاری، تمایل کارفرما و کارگر، نوع شغل و سایر موارد مشابه دیگر، به دستهبندیهای گوناگونی تقسیم شدهاند.
انواع قرارداد کار از لحاظ نوع استخدام در دو دسته اصلی دولتی و خصوصی قرار دارند. علاوه بر نوع استخدام، مدت زمان قرارداد کاری نیز یکی از فاکتورهای مهم دستهبندی انواع قرارداد کاری است.
بنابراین در هر قرارداد باید نوع آن و مدت زمان قرارداد را بدانید و با توجه به جزئیات مرتبط با هر کدام، ازحقوق قانونی خود مطلع شوید. در اینجا ابتدا انواع استخدام و پس از آن، مدت زمان هر یک از انواع قرارداد کار را بررسی خواهیم کرد. همراه ما باشید.
انواع قرارداد کار از نظر نوع استخدام
هر زمان که یکی از انواع قرارداد کاری را امضا کنیم، تحت یکی از دستهبندیهای کار دولتی یاخصوصی قرار خواهیم گرفت. بهصورت کلی هر کار غیر دولتی، یک قرارداد کار شرکت خصوصی خواهد بود و حالت دیگری خارج از این ۲ دستهبندی وجود ندارد. هر کدام از انواع قرارداد کارگفتهشده، شرایط خاصی داشته و مزایای اختصاصی خود را دارند که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم .
۱. قرارداد کار دولتی
دسته اولی که از انواع قرارداد کاری بررسی خواهیم کرد، قرارداد دولتی است. اصلیترین مشخصه انواع قرارداد کار دولتی این است که دولت نقش کارفرما را ایفا میکند. بنابراین تمام قراردادهای استخدامی که در ارگانهای مختلف دولتی منعقد میشوند، در دستهی انواع قرارداد کار دولتی قرار میگیرند.
بیشک همه قراردادهای منعقد شده از یک نوع نبوده و دولت، قراردادهای مختلفی با افراد ومجموعههای گوناگون خواهد داشت. بر همین اساس باید گفت که انواع قراردادهای کار دولتی، خود به ۳دسته اصلی تقسیم میشوند و شامل این موارد خواهند بود:
استخدام کارمندان رسمی دولت: این افراد برای تصدی مسئولیتهای اصلی دولتی استخدام شده و برای استخدام باید گزینشهای مرتبط با شغل خود را بگذرانند. این افراد در اجرای فعالیتهای اصلی و جاری مملکت، تاثیر مستقیم داشته، تحت پوشش بیمه بوده و تسهیلات پرداختی به آنها در زمان بازنشستگی، از صندوق بازنشستگی کشور پرداخت خواهد شد.
کارکنان استخدام پیمانی: قرارداد کار پیمانی از انواع قرارداد کار دولتی است. استخدام این افراد بر اساس یک پیماننامه بوده و بر طبق آن در یک ارگان دولتی شاغل هستند. این نوع قرارداد را میتوان قرارداد نیمهرسمی نامید، زیرا در صورت رضایت از عملکرد افراد، ممکن است قرارداد آنها تمدید شده و یا شامل دریافت ترفیع شغلی و حتی استخدام رسمی شوند. این افراد زیر نظر آییننامه استخدامی پیمانی قرار گرفته و تحت پوشش صندوق تامین اجتماعی خواهند بود.
کارکنان خدماتی: این افراد در بخشهای دولتی کار میکنند و انواع کارهای خدماتی و مسئولیتهای پشتیبانی بخشهای اصلی را برعهده دارند. این دسته از افراد نیز تحت قانون کار فعالیت کرده و تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند. نیروهای حفاظتی، آشپزخانهها و یا آبدارخانهها در این بخش قرار دارند.تمام این افراد صرف نظر از مدت قرارداد یا نحوه فعالیت خود، دارای قرارداد دولتی هستند.
۲. قرداد کار شرکتهای خصوصی
انواع قرارداد کاری که در شرکتهای خصوصی و غیر دولتی منعقد میشود، در این دسته قرار میگیرد.افرادی که با این نوع قرارداد مشغول به کار میشوند، زیر نظر نظام قانون کار بوده و مزایای تامین اجتماعی را دریافت خواهند کرد.
در این نوع از انواع قرارداد کار، مفاد اصلی بر طبق نظر کارفرما و نیروی کار خواهد بود، اما بهصورت معمول در این نوع قرارداد نیز افراد تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی و صندوق تامین اجتماعی هستند.
این دستهبندی، اولین و اصلیترین حالت تقسیمبندی انواع قراردادهای کاری است. بنابراین بهصورت کلی قرارداد هر فرد یا دولتی بوده و یا خصوصی است. در انواع قرارداد کار دولتی یاخصوصی، فاکتور زمان نیزنقش مهمی ایفا میکند. سوال بعدی در رابطه با انواع قرارداد کاری این است که مدت زمان هر کدام چقدر است؟
انواع قرارداد کار از نظر مدت کار
هر کدام از انواع قراردادهای کاری دولتی یا خصوصی، بر طبق مدت زمان قرارداد به چندین دسته تقسیم میشوند. طبیعی است که همه قراردادها دائم نبوده و در یک زمان مشخص خاتمه یابند. این دستهبندیها برای انواع قرارداد کاری شامل موارد زیر است:
۱. قرارداد کاری با مدت موقت
از دیگر انواع قرارداد کار، قرارداد کاری با مدت موقت است. این نوع قراردادها بر طبق چیزی که ازنام آنها نیز قابل درک است، موقت بوده و تاریخ شروع و پایان مشخصی دارند. معمولا پیش ازاتمام قرارداد، یک جلسه بین نیروی کار و کارفرما منعقد شده و طرفین قرارداد، در رابطه با ادامه همکاری تصمیمگیری میکنند. با این وجود اگر تاریخ اتمام قرارداد فرا برسد، هیچ توافق دیگری صورت نگیرد و کارگر همچنان به کار خود ادامه دهد، کارگر میتواند ادعا کند که قرارداد بهصورت شفاهی تمدید شده است.
۲. قرارداد کار با مدت غیر موقت
قرارداد غیر موقت نیز از انواع قرارداد کار است که پیش از این با نام قرارداد دائم نیز شناخته میشد. دراین نوع قرارداد تنها تاریخ شروع همکاری قید شده و هیچ تاریخی برای پایان آن اعلام نمیشود. بنابراین حتی اگر موضوع غیر موقتبودن قرارداد بهصورت رسمی در یکی از بندها ذکرنشود و تنها تاریخ پایان درقرارداد وجود نداشته باشد، قرارداد غیر موقت خواهد بود. البته ماهیت کار نیز در این بین نقش مهمی خواهد داشت.
در این نوع قرارداد از انواع قرارداد کاری باید کار بهصورت مستمر و غیر قابل اتمام مثل بخش تولیدی یک کارخانه بوده و مانند ساخت یک خانه، نقطه پایان دقیقی برای آن وجود نداشته باشد.
دیگر نکته مهم در رابطه با این قرارداد این است که امکان فسخ قرارداد بهصورت یکطرفه وجودندارد و حتما باید با انجام مراحل مشخص و بر طبق قوانین خاص، قرارداد فسخ شود.
۳. قرارداد کار برای انجام کار معین
قرارداد کار برای انجام کار معین از انواع قرارداد کار است که در آن، طرفین برای انجام یک کارمشخص ومعین با یکدیگر قرارداد امضا میکنند. در این حالت پس از انجام کار تعیینشده و اتمام آن، کارفرما هزینه اعلامشده را به نیروی کار پرداخته و قرارداد مابین آنها خاتمه مییابد.
این قرارداد نیز مشابه قرارداد غیر موقت از انواع قراردادهای کاری است و امکان فسخ یکطرفه آن وجود ندارد. برای مثال شهرداری گروهی را برای ساخت یک دیوار استخدام کرده و این موضوع بهصورت مشخص در قرارداد آنها ذکر شده است. در پایان ساخت دیوار، قرارداد بهصورت طبیعی بهاتمام خواهد رسید. انجام یک پروژه برنامهنویسی، طراحی یک سایت، ساخت یک ساختمان و… همه از نوع قرارداد کارمعین خواهند بود.
۴. قرارداد کار تمام وقت
انواع قرارداد کاری ممکن است بهصورت تماموقت یا پارهوقت باشند. در قرارداد تماموقت، نیروی کار بایدروزانه ۸ ساعت کار کند. این زمان بهصورت قانونی و تحت عنوان قانون کار همراه با سایرجزئیات دیگر،بهصورت رسمی در قوانین کشور ثبت شده است.
بر طبق قانون کار، نیروی تمام وقت موظف است که درروز ۸ ساعت و در هفته مجموعا ۴۴ساعت، نیروی کاری و زمان خود را در اختیار کارفرما قرار داده و درعوض آن، از مزایای کامل ذکرشده در قانون بهرهمند شود.
بنابراین در صورتی که نیروی کار، ۸ ساعت از روز خود را بهعنوان کارمند یا کارگر و در راستای تحقق اهداف کارفرما فعالیت کند، نیروی کار تماموقت خواهد بود و باید مزایای کامل را بر طبق آن دریافت کند.
۵. قرارداد کار پارهوقت
قرارداد کار پارهوقت از دیگر انواع قرارداد کار است که به آن میپردازیم. با توجه به تعریف کار تماموقت،اگر فعالیت یک نیروی کار در طول ۲۴ ساعت شبانهروز، کمتر از ۷ ساعت و ۲۰ دقیقه مقررشده در قانون باشد و مجموع ساعات کار کارمند یا کارگر در طول هفته، کمتر از ۴۴ ساعت شود، قرارداد کاری اوبهصورت پارهوقت خواهد بود.
قراردادهای پارهوقت نیز همانند سایر انواع قرارداد کاری، مشمول قانون کار بوده و جزئیات مختلف آنهابهصورت کامل تعیین شده است. قراردادهای پرکیس افراد شاغل در حوزه درمان وبهداشت، جزوقراردادهای پارهوقت محسوب میشود.
۶. قرارداد کار مشاورهای
بیشک هیچ فردی نمیتواند ادعا کند که در همه حوزهها تسلط کامل دارد و اغلب ما برای انجام یک کارتخصصی، باید از متخصصین همان حوزه کمک بگیریم. قراردادهای مشاورهای ازانواع قرارداد کار هستندکه برای این حالت ایجاد شدهاند. در قرارداد مشاورهای از دانش و علم یک متخصص استفاده کرده و باکمک او، ابهامات موجود در یک پروژه را رفع میکنیم. قراردادمشاورهای نیز دو حالت کلی خواهد داشت:
قرارداد ساعتی مشاورهای است که
: قرارداد ساعتی از انواع قرارداد کار
در آن، میزان حقوق فرد بهصورت ساعتی و بر اساس مجموع ساعات حضور او در شرکت یا پروژه تعیین میشود. میزان حقوق ساعتی نیز بهصورت دقیق در قانون مشخص شده و میتوان با توجه به آن حق مشاوره افراد را محاسبه کرد. این مشاوران نیز شامل انواع قانونهای حمایتی کارگران بوده و مواردی همچون حق بیمه و پاداش نیز به آنها تعلق میگیرد.
قرارداد پیمانکاری: از دیگر انواع قرارداد کار مشاورهای، قرارداد پیمانکاری است. در برخی مواقع، نه تنها برای رفع ابهامات کوچک، بلکه برای انجام و اجرای یک پروژه کامل به خدمات و مشاورههای متخصص نیاز داریم و باید در تمام لحظات انجام کار، از نظر و تجربه مشاور استفاده کرد. در این حالت، قرارداد مشاورهای بر اساس انجام یک پروژه مشخص منعقد خواهد شد و مشاور تا زمان اتمام پروژه در کنار مجموعه میماند و تنها پس از اتمام کار، قرارداد خاتمه مییابد.
۷. قرارداد آزمایشی (قرارداد کارآموزی)
قرارداد آزمایشی یا کارآموزی یک نوع از انواع قرارداد کاری از نظر مدت کار است. قراردادآزمایشی یاقرارداد کارآموزی، یکی از بهترین قوانین موجود برای نیروی کار و کارفرما است. در این نوع قرارداد و پس از ایجاد توافق اولیه، یک قرارداد موقت حداکثر یک ماه (برای نیروی کار عادی) ودر صورت تخصصیبودن حوزه کار ۳ ماه، بین کارفرما و نیروی کار منعقد میشود.
در این زمان طرفین قرارداد، شرایط را بررسی خواهند کرد و در صورت رضایت کارفرما از تواناییهاومهارتهای نیروی کار و البته رضایت نیروی کار از حجم کار و محیط کاری، قرارداد بهصورت عادی منعقدخواهد شد.
این مسئله باعث میشود که نیروهای کار بدون اطلاع از شرایط کاری، قرارداد طولانیمدت نبندند و ازسوی دیگر کارفرماها با مشاهده میزان مهارت و توانایی نیروی کار، قرارداد را بااطمینان خاطر منعقد کنند.
تنها نکته مهم این است که حتی در قرارداد آزمایشی، نیروی کار باید حقوق و بیمه خود رادریافت کرده وآزمایشی بودن قرارداد، دلیلی بر تضییع حق افراد نخواهد بود.
قراردادهای کارآموزی نیز جزیی از انواع قراردادهای کاری آزمایشی محسوب میشود و در این حالت،نیروی کار در زمان فعالیت و با کمک کارفرما، مهارت میآموزد و در مقابل وظایف اعطا شده از سوی کارفرما را اجرا میکند.
۸. قراردادهای کارمزدی
قراردادهای کارمزدی از دیگر انواع قرارداد کار محسوب میشوند که در آنها، میزان پرداخت به افراد برطبق دو فاکتور مهم یعنی زمان انجام کار و میزان انجام کار، محاسبه و پرداخت میشود.در این قراردادهامیزان کار و زمان انجام آن، باید با میزان پرداختی تناسب داشته باشد. قرارداد کارمزدی ممکن است با یک نفر بهصورت فردی یا با گروهی از افراد منعقد شود. به همین خاطر این نوع قرارداد، به ۳ دستهبندی اصلی کارمزدی انفرادی، کارمزدی گروهی و یا کارمزد جمعی تقسیم میشود.
در دو حالت گروهی و جمعی، میزان پرداختی به افراد بر اساس میزان مشارکتشان خواهد بود.بنابراین در زمان پرداخت باید ابتدا میزان کار انجام شده هر فرد تعیین شده و بر طبق آن پرداخت صورت بگیرد.
۹. قراردادهای مزد ساعتی
این قرارداد صرفا بر اساس ساعات حضور نیروی کار محاسبه میشود. در این نوع از انواع قرارداد کار ، بایدنوع کار و ساعات کار در روز یا هفته مشخص شود و کارگر باید بر طبق آن قرارداد درمحیط کار حاضر شده و کار را بهاتمام برساند.
جمعبندی نهایی از انواع قراردادهای کاری
در این مطلب تقریبا مهمترین و اصلیترین انواع قرارداد کاری را بهاختصار با هم بررسی کردیم. حتی اگرتجربه کافی در بازار کار را نداشته باشید، در حال حاضر میتوانید با توجه به نحوه فعالیت و حوزه کاری خود، نوع قراردادتان را تشخیص داده و بر طبق قوانین موجود برای آن، قرارداد خود را منعقد کنید.
فراموش نکنید که بدون نوشتن یک قرارداد دقیق و کامل، نباید هیچ کاری را آغاز نمایید و با داشتن یک قرارداد درست، میتوانید اغلب مشکلات آتی را پیش از وقوعشان رفع کنید .