هدف ازآیین نامه ایمنی در تعمیر گاه های وسایط نقلیه به منظور تامين و ارتقاء سطح ايمني وحفاظت نيروي كارشاغل درتعميرگاههاي وسايط نقليه و همچنين صيانت نيروي انساني ومنابع مادي كشور مقررات آیین نامه ایمنی در تعمیر گاه های وسایط نقلیه به استناد ماده ۸۵ قانون كارجمهوري اسلامي ايران تدوين گرديده است.
آیین نامه ایمنی در تعمیر گاه های وسایط نقلیه
فصل اول – مقررات عمومي
ماده ۱
اين آيين نامه در خصوص كليه تعميرگاههاي وسايط نقليه وامثالهم لازم الاجرا است.
ماده ۲
در محل تعميرگاه بايد فضاي كافي براي توقف خودروها وجود داشته باشد.
ماده ۳
در اطراف محل توقف خودرو بايد فضاي كافي براي تردد كارگران و عمليات وجود داشته باشد.
ماده ۴
ورود افراد متفرقه به محوطه كار تعميرگاه صرفا با اجازه مدير تعميرگاه يا نماينده او مجاز است.
ماده ۵
تعميرگاه ها بايد مجهز به وسايل اعلام و اطفاء حريق مناسب باشد.
ماده ۶
در محل شستشوي قطعات خودرو تعبيه سطل هاي شن به منظور اطفاء حريق الزامي است .
ماده ۷
كف تعميرگاه بايد بدون حفره و چاله بوده وقابل شستشو ، داراي شيب مناسب و عاري از چربي و روغن باشد.
ماده ۸
كف تعميرگاه بايد به گونه اي باشد كه تحمل وزن دستگاه ها و ماشين آلات موجود و همچنين لرزش هاي ناشي از آنها را داشته باشد.
ماده ۹
سقف كارگاه بايد متناسب با نوع خودرو و تجهيزات نصب شده در آن باشد.
ماده ۱۰
در مجتمع هاي تعميرگاهي متصدي هر واحد در محدوده كار خود مسئول اجراي مقررات اين آئين نامه مي باشد و در فضاهاي كارمشترك ،مسئوليت با تمامي متصديان است.
ماده ۱۱
درمجتمع هاي تعميرگاهي با مالكيت واحدكه اجراي قسمت هاي مختلف كار به پيمانكاران مختلف محول گرديده است، هر پيمانكارجزء در محدوده پيمان خود مسئول اجراي مقررات اين آئين نامه بوده و مالك مسئول نظارت و ايجاد هماهنگي بين آنها خواهد بود .
ماده ۱۲
انجام همزمان عمليات مختلف تعميراتي بر روي يك خودرو ممنوع است.
ماده ۱۳
كليه متصديان و شاغلين واحدهاي تعميرگاهي بايد داراي پروانه مهارت و گواهينامه آموزشي معتبر باشند.
ماده ۱۴
انجام كليه عمليات تعمير ،تنظيم و آزمايش قطعات خودرو صرفاً توسط افراد ماهر و با رعايت نكات ايمني مجاز است.
ماده ۱۵
مسير تردد ،محل هاي توقف ، نصب تجهيزات و حضور مشتريان و يا افراد متفرقه مي بايستي با خطوطي مشخص از يكديگر مجزا گردد.
ماده ۱۶
استفاده از هواي فشرده براي نظافت قطعات خودرو،ابزار و سطوح كار و لباس كار ممنوع است.
ماده ۱۷
اعمال نا ايمن، غير مرتبط با كار، خودسرانه و شوخي در كارگاه ممنوع است.
ماده ۱۸
كليه امور تعميراتي بر روي سيستم هاي گاز سوز بايد توسط افرادي كه آموزش هاي لازم رادر اين زمينه ديده باشند ،انجام شود.
ماده ۱۹
تعميركاران سيستم هاي گاز سوز بايد علاوه بر تجهيز به وسايل حفاظت فردي مناسب از دستكش هاي ضد برودت نيز استفاده نمايند.
ماده ۲۰
كليه دستگاه هاي تعمير گاهي بايد داراي لوح شناسائي حاوي مشخصات فني از طرف شركت سازنده باشد.
ماده ۲۱
كليه تجهيزات ،ابزارآلات و وسايل تعمير گاهي بايد در فواصل زماني معين مورد بازبيني قرار گيرد.
ماده ۲۲
هرگونه تغيير در تجهيزات به گونه اي كه آنرا از استاندارد يا طراحي اصلي كارخانه سازنده خارج نمايد ، ممنوع است.
فصل دوم – مقررات اختصاصي
الف- مكانيكي:
ماده ۲۳
ابزار كار،تجهيزات و روش كار بايد متناسب با نوع كار بوده و استفاده از ابزار آلات مستعمل ، فرسوده ،شكسته و معيوب ممنوع مي باشد.
ماده ۲۴
براي جا بجايي و انتقال موتور ماشين ، گيربكس و ساير قطعات حجيم و سنگين بايد از وسايل مكانيكي مناسب استفاده شود.
ماده ۲۵
پس از بلند كردن خودروي مورد تعمير توسط جك، جرثقيل ، بالابر و قبل از شروع، استفاده از خرك فلزي براي تثبيت كامل خودرو الزامي است.
ماده ۲۶
بكاربرد ن هرگونه قطعات اضافي براي افزايش ارتفاع جك و خرك ها براي بالابردن خودرو ممنوع است.
ماده ۲۷
دستگاه هاي جك ستوني بايد داراي تجهيزاتي باشند كه ضمن تثبيت صفحه جك در ارتفاع مناسب از سقوط ناخواسته آن جلوگيري بعمل آورد .
ماده ۲۸
ميزان بار قرار گرفته بر روي جك بايد متناسب با توان جك بوده و داراي سيستمي باشد كه در صورت اضافه بار، از عملكرد دستگاه ممانعت بعمل آورد.
ماده ۲۹
دستگاه هاي جك ستوني بايد مجهز به سيستم هشدار دهنده صوتي و نوري در هنگام بالا و پايين رفتن باشد.
ماده ۳۰
فقط تعميركاري كه در حال تعمير خودرو مي باشد حق حضور در زير جك ستوني را دارد و تردد و تجمع ساير كارگران در زير جك ممنو ع است.
ماده ۳۱
در هنگام استفاده از جك هاي ستوني قرار گرفتن شخص بر روي جك و يا داخل خودرو ممنوع است.
ماده ۳۲
انواع جك هاي بالابر خودرو بايد بگونه اي طراحي شود كه خودرو را به صورت يكنواخت بالا و پايين ببرد.
ماده ۳۳
قبل از پايين آوردن صفحه جك بايد از عدم حضور افراد در زير جك مطمئن گرديد.
ماده ۳۴
كپسول حاوي گاز كولر بايستي در محلي نگهداري شود كه از حرارت ،تابش مستقيم نور خورشيد ، رطوبت ، ضربه و فشارمحافظت گردد.
ماده ۳۵
قبل از جدا ك ردن و يا تعمير لوله هاي سوخت بايستي سوخت داخل لوله كاملا تخليه گردد.
ماده ۳۶
كليه عمليات تعميراتي برروي مخازن سوخت گاز بايستي پس از تخليه كامل گاز مخزن صورت پذيرد.
ب- چاله سرويس:
ماده ۳۷
روشنايي داخل چاله سرويس بايد از نوع ثابت بوده به نحوي كه كارگر از ديدكافي برخوردار باشد.
ماده ۳۸
نصب آستانه در اطراف دهانه چاله سرويس به منظور جلوگيري از سقوط خودرو به داخل چاله سرويس الزامي است.
ماده ۳۹
قرار دادن و انبار كردن وسايل و اشياء غير ضرور در داخل چاله سرويس ممنوع است.
ماده ۴۰
بدنه چاله سرويس بايد از مصالحي ساخته شود كه به آساني قابل شستشو و نظافت باشد.
ماده ۴۱
كف چاله سرويس بايد داراي كفشوي ودريچه تخليه فاضلاب باشد.
ماده ۴۲
قراردادن مواد قابل اشتعال و انفجار در داخل چاله سرويس ممنوع است.
ماده ۴۳
محل قرار گيري كمپرسور هوا بايد مجزا از چاله سرويس باشد.
ماده ۴۴
ابعاد چاله سرويس بايد طوري طراحي شود كه كارگر در زمان ورود و خروج يا حركت در زير خودرو با بدنه آن برخورد نكند.
ماده ۴۵
دهانه چاله سرويس بايد مجهز به درپوش مناسب باشد.
ماده ۴۶
به منظور ورود و خروج كارگران به داخل چاله سرويس بايد در هر دوطرف اقدام به تعبيه پلكان مناسب نمود .
ماده ۴۷
نصب آينه براي جلوگيري از انحراف خودرو در جلوي چاله سرويس الزامي است .
ماده ۴۸
مخزن تخليه روغن بايد داراي شير تخليه و لوله انتقال روغن سوخته باشد.
ج – باطري سازي:
ماده ۴۹
در كارگاه باطري سازي هنگام آماده سازي مايع باطري بايد اسيد به آب و به صورت قطره اي افزوده گردد.
ماده ۵۰
در كارگاه باطري سازي جهت تهيه آب باطري مي بايست تهويه موضعي مناسب در نظر گرفته شود.
ماده ۵۱
بايد هنگام جدا كردن باطري به منظور جلوگيري از انفجار ناشي از تجمع گاز و خطرات ناشي از آن ابتدا قطب منفي و سپس قطب مثبت جدا گردد، ضمناً هنگام نصب نيز ابتدا قطب مثبت و سپس منفي متصل گردد.
ماده ۵۲
ظروف نگهداري و انتقال اسيدها بايد به در مقابل خوردگي مقاوم و در مقابل ضربات وارده از استحكام كافي برخوردار بوده و داراي بر چسب مشخصات باشد.
ماده ۵۳
ايجاد جرقه و يا شعله در مجاورت باطري بدليل وجود گازهاي قابل اشتعال و انفجار ممنوع است.
ماده ۵۴
آزمايش ميزان شارژ باطري از طريق برقراري اتصال كوتاه قطب هاي مثبت و منفي آن ممنوع است.
د – پنچرگيري:
ماده ۵۵
محل نصب كمپرسور هوا بايد به گونه اي باشد كه كارگران در معرض آلودگي صوتي قرار نگيرند.
ماده ۵۶
شير تخليه كمپرسور هواي فشرده بايد بطور متناوب باز شده و سوپاپ اطمينان و فشار سنج آن كنترل گردد.
ماده ۵۷
اتوي پنچرگيري بايستي مجهز به سيستم ترموستات براي تنظيم دماي لازم باشد.
ماده ۵۸
قبل از خارج نمودن بچه رينگ، بايستي باد لاستيك به طور كامل تخليه گردد.
ماده ۵۹
هنگام تعويض لاستيك بايد تدابير لازم براي جلوگيري از جابجائي ناگهاني خودرو در نظر گرفته شود.
ماده ۶۰
درهنگام كار با دستگاه هاي لاستيك در آرو پنچرگير، بايد از درگيري اعضاي بدن با فكين و قطعات دستگاه ممانعت بعمل آيد.
ماده ۶۱
هنگام كار بر روي بچه رينگ و تخليه و يا تنظيم تراكم باد بايستي از حفاظ مناسب به منظور جلوگيري از پر تاب بچه رينگ استفاده كرد.
ماده ۶۲
تعويض يا تعمير رينگ هاي مستعمل ، شكسته ، جوشي و داراي هر گونه نقصي بايد فقط توسط افراد با تجربه انجام گيرد.
ماده ۶۳
باز و بسته كردن پيچ ومهره هاي چرخ ها بايستي به صورت ضربدري صورت پذيرد و پس از شل شدن رينگ اقدام به باز نمودن كامل مهره ها نمود.
ماده ۶۴
در هنگام بالانس چرخ بايستي قاب حفاظتي دستگاه بر روي چرخ قرار گيرد.
ماده ۶۵
برداشتن قاب حفاظتي دستگاه بالانس چرخ قبل از توقف كامل دستگاه ممنوع است.
فصل سوم – ساير مقررات
ماده ۶۶
انبار كردن مواد و لوازم يدكي ، قطعات فرسوده و ضايعاتي ، كارتن ها و جعبه ها برروي سقف ،چاله سرويس و همچنين در محوطه تعميرگاه ممنوع است.
ماده ۶۷
كليه وسايل و تجهيزات مورد استفاده د رتعميرگاه بايد در محل مناسب قرار داشته باشد .
ماده ۶۸
روشن گذاشتن موتورهاي احتراقي در محيط هاي بسته تحت هر عنوان ممنوع است.
ماده ۶۹
استعمال دخانيات ، افروختن آتش و شعله باز به عنوان گرمايش و همچنين استفاده از بخاريهاي غير استاندارد در داخل كارگاه ممنوع است.
ماده ۷۰
ظروف بنزين ، روغن و ديگر مواد قابل اشتعال بايد در مكاني نگهداري شوند كه از حرارت ، شعله ،جرقه و ضربه محفوظ باشند.
ماده ۷۱
ظروف نگهداري مواد قابل اشتعال بايد در بسته و مستحكم بوده و در برابر حرارت ،شكستن و يا سوراخ شدن مقاوم باشد.
ماده ۷۲
استفاده از مواد قابل اشتعال جهت شستشوي قطعات خودرو ،اعضاي بدن ، لباس كار و كف و ديواره كارگاه ممنوع مي باشد.
ماده ۷۳
بدنه كليه وسايل و تجهيزات فلزي و همچنين تاسيسات الكتريكي بايد به سيستم اتصال به زمين موثر تجهيز شود.
ماده ۷۴
قبل از انجام عمليات جوشكاري بايد مواد قابل اشتعال و انفجار را از محل كار خارج نمود.
ماده ۷۵
در زمان انجام عمليات جوشكاري، صافكاري ، نقاشي و مكانيكي بايستي نسبت به جداكردن بست هاي باطري اقدام نمود.
ماده ۷۶
در عمليات جوشكاري استفاده از مولدهاي استيلن غير استاندارد ممنوع است.
ماده ۷۷
براي روشن كردن سر پيك جوشكاري بايد از فندك مخصوص آن استفاده نمود.
ماده ۷۸
جوشكاري باك و مخازن مواد قابل اشتعال و انفجار بدون رعايت اصول ايمني جوشكاري ممنوع است.
ماده ۷۹
استفاده از تنگ ياگيره براي اتصال شير آلات كپسول ها تحت هر شرايطي ممنوع است.
ماده ۸۰
براي شاسي كشي خودرو بايستي از تجهيزات ايمن و متناسب با نوع كار استفاده نمود.
ماده ۸۱
دستگاه هاي شاسي كش قلاب دار بايد مجهز به شيطانك باشد.
ماده ۸۲
اتاق رنگ بايستي مجهز به پرده آب و تهويه موضعي باشد ، به نحوي كه ذرات رنگ در محيط پراكنده نشود.
ماده ۸۳
كارگاه رويه دوزي بايستي داراي تهويه موثر براي خروج بخارات و گازها بوده واستفاده از بنزين و ديگر مواد قابل اشتعال به عنوان رقيق كننده چسب ممنوع است.
ماده ۸۴
شيلنگ هاي انتقال آب در كارواش ها بايد ازنوع فشار قوي باشد.
ماده ۸۵
بست و كليه متعلقات شيلنگ هاي آب تحت فشار بايستي متناسب با نوع كار و فشار آب باشد.
ماده ۸۶
انجام كليه امور تعميراتي خودرو در معابر عمومي ممنوع است.
ماده ۸۷
ورود و نگهداري حيوانات در داخل تعميرگاه مطلقاَ ممنوع است.
ماده ۸۸
مسئوليت اجراي مواد مندرج در اين آيين نامه با كارفرماي كارگاه بوده و در صورت وقوع هرگونه حادثه در محل كارگاه كه به دليل عدم رعايت اين مواد باشد علاوه بر جرائم متعلقه قانوني مكلف به جبران خسارت زيان ديده مي باشد.
