سابقاً در قانون کار برای کارفرما این حق وجود داشت تا هر زمان که می‌خواهد تنها با اخطار کتبی ۱۵ روز قبل، کارگر را اخراج نماید. بعد از اصلاحات انجام شده در قانون فعلی اختیارات کارفرما برای اخراج کارگربسیار محدود شد. قانون کار از کارگری که بدون دلیل موجه اخراج شده باشد حمایت می‌کند و در صورت تمایل کارگر، وی را به محل کار خود باز می‌گرداند و از لحظه اخراج تا صدور رای نیز دستمزد وی را از کارفرما مطالبه می‌نماید.ما در این مطلب قصد داریم که شما را با حق و حقوق کارگر اخراج شده آشناکنیم. در ادامه با مبنا مشاور همراه باشید.
طبق ماده ۱۶۵ قانون کار، در صورتی‌كه هيأت حل اختلاف، اخراج كارگر را غير موجه تشخيص دهد، حكم بازگشت كارگر اخراجی و پرداخت حق السعی وی را از تاريخ اخراج صادر می‌كند و در غير اين‌صورت(موجه بودن اخراج)كارگر، مشمول اخذ حق سنوات به ميزان مندرج در ماده ۲۷ اين قانون خواهد بود.
تبصره: چنانچه کارگر نخواهد به واحد مربوط باز گردد، کارفرما مکلف است که بر اساس سابقه خدمت کارگر به نسبت هر سال ۴۵ روز مزد وحقوق به وی بپردازد.
همه چیز در مورد حق و حقوق کارگر اخراج شده
دلایل موجه اخراج کارگر کدامند؟
در ادامه می‌خواهیم به دلالیل موجه اخراج کارگران بپردازیم همراه ما باشید.
۱- قصور کارگر در انجام وظایف محوله:
مطابق ماده ۲۷ قانون کار یکی از دلایل موجه اخراج کارگر، قصور کارگر در انجام وظایف محوله است. قصور واژه‌ای است کلی که هر کس می تواند تفسیر خود را داشته باشد. به همین دلیل مطابق آیین نامه تبصره ۲ ماده ۲۷ قانون کار تنها قصوری می تواند دلیل موجه باشد که هماهنگ با آیین نامه مذکور باشد.
لذا در صورتی که قصور کارگر مطابق آیین نامه تبصره ۲ماده ۲۷ باشد، اخراج کارگر قانونی و موجه است.
۲- اخراج کارگر توسط کمیته انضباطی کار:
در صورتی که کارگر آیین‌نامه انضباطی کار را نقض نماید و کارفرما به کارگر به صورت کتبی اخطار بدهد و کارگر به این اخطار بدون توجه باشد، موضوع در کمیته انضباطی کارگاه طرح و بعد از رسیدگی کمیته مزبور می تواند کارگر را اخراج نماید.
۱- کسب نظر مثبت شورای اسلامی کار
در ادامه ماده ۲۷ قانون کار ذکر شده که می بایستی تصمیم بر اخراج به تایید شورای اسلامی کار یاانجمن های صنفی کار برسد. در صورت عدم تشکیل این نهادها می‌بایستی حکم اخراج به تصویب هیات تشخیص اداره کار برسد.
متن ماده ۲۷ قانون کار
هرگاه كارگری در انجام وظایف محوله خود، قصور ورزد و يا آیين نامه‌های انضباطی كارگاه را پس از تذكرات كتبی نقض نمايد كارفرما حق دارد در صورت اعلام نظر مثبت شورای اسلامی كار علاوه بر مطالبات وحقوق معوقه به نسبت هر سال سابقه كار معادل يك ماه آخرين حقوق كارگر را به عنوان«حق سنوات»به وی پرداخته و قرارداد كار را فسخ نمايد.
در واحدهایی كه فاقد شورای اسلامی كار هستند، نظر مثبت انجمن صنفی لازم است و در هر مورد از موارد ياد شده اگر مسأله با توافق حل نشد، به هيأت تشخيص ارجاع و در صورت عدم حل اختلاف، ازطريق هيأت حل اختلاف رسيدگی و اقدام خواهد شد. در مدت رسيدگی مراجع حل اختلاف، قرارداد كار به حالت تعليق در خواهد آمد.
تبصره ۱
كارگاه‌هایی كه مشمول قانون شورای اسلامی كار نبوده و يا شورای اسلامی كار و يا انجمن صنفی در آن تشكيل نگرديده باشد يا فاقد نماينده كارگر باشند اعلام نظر مثبت هيأت تشخيص(موضوع ماده ۱۵۸ اين قانون)در فسخ قرارداد كار الزامی است.
تبصره ۲
موارد قصور و دستورالعمل‌ها و آیين‌نامه‌ها انضباطی كارگاه‌ها به موجب مقرراتی است كه با پيشنهاد شورای عالی كار به تصويب وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعی خواهد رسيد.
۲- پرداخت سنوات کارگر
به موجب انتهای ماده ۲۷ قانون کار، کارفرما موظف است در صورت اخراج کارگر، علاوه بر پرداخت حقوق معوق به وی می‌بایستی به نسبت هر سال سابقه كار معادل يک ماه آخرين حقوق كارگر را به عنوان«حق سنوات»به وی پرداخت نماید. لذا در صورت عدم رعایت تشریفات ماده ۲۷ کارگر به صورت قانونی اخراج نشده یا به اصطلاح، اخراج کارگر غیر موجه طلقی خواهد شد و در صورت شکایت کارگر ممکن است به موجب ماده ۱۶۵ قانون کار هیات تشخیص حکم به بازگشت به کار به همراه پرداخت دستمزد ایام تعلیق بدهد.
پس باتوجه به مطالب مذکور می‌توان نتیجه گرفت که:
در صورتی که حقوق و مزایای ماهیانه کارگر اخراج شده پرداخت شده باشد و نیز موضوع بازگشت به کار با توجه به موجه بودن از اخراج منتفی باشد، موارد ذیل به کارگر تعلق خواهد گرفت:
۱- سنوات خدمت(به ازای هرسال کارکرد به میزان یک ماه آخرین پایه حقوق).
۲- عیدی و پاداش سال های فعالیت(به میزان هر سال ۳ ماه آخرین پایه حقوق).
۳- مانده مرخصی ذخیره شده(برای اشتغال یک سال هر سال ۹ روز ذخیره و اشتغال کمتر از یک سال به میزان مجموع مرخصی‌های استفاده نشده)
