چه زمانی شما نیاز به شکایت از کافرما دارید؟ در برخی موارد، در زمان اتمام قرارداد کاری اتفاق میافتد که کارفرما به تعهدات خود عمل نمیکند و تسویه حساب را بهطورکامل انجام نمیدهد. کارفرما با کارگرقرارداد کتبی ندارد، حق و حقوق او را پرداخت نکرده و یا در حالت دیگر با وجود قرارداد، کارگر را پیش ازموعد اخراج میکند. تمام این موارد جزو اتفاقات شایع محیط کاری است و خوشبختانه قوانین حمایتی زیادی در قانون کار وجود دارند که کارگران با استفاده از آنها میتوانند به احقاق حق خود بپردازند. در این مطلب به راهنمای کامل نحوه شکایت از کارفرما میپردازیم. همراه ما باشید .
قوانین شکایت از کارفرما
اهمیتِ داشتنِ یک قرارداد کامل و درست
پیش از بررسی همه احتمالات ممکن برای شکایت از کارفرما در زمان پایان دوره کاری،باید به یک موضوع مهمتر بپردازیم. معمولا اغلب مشکلات به دلیل نداشتن یک قرارداددقیق ایجاد میشود. برای جلوگیری از این اتفاق، بهتر است پیش از شروع کار با عقد یک قرارداد کامل و درست، تمام حقوق و مزایا، ساعتهای کاری، مرخصی، نوع کار، محل کار و سایر نکات مهم را با کارفرما تعیین کنید.
متاسفانه به دلیل شرایط بد اقتصادی، اغلب کارگران بدون یک قرارداد کتبی کار خود راآغاز میکنند و تصورمیکنند به دلیل نداشتن قرارداد کتبی، قدرت شکایت ندارند و به همین خاطر از حق و حقوق کامل خودمحروم میشوند و در صورت وجود تخلفی از سمت کارفرما نیز توانایی شکایت از کارفرما را ندارند. بایدبدانید که حتی در صورت عدم وجودیک قرارداد کتبی، کارگر میتواند از کارفرما شکایت کرده و حقوق قانونی خود را با کمک مراجع معتبر و رسمی دریافت کند.
از سوی دیگر داشتن یک قرارداد کتبی ناقص، معمولا کار شما را سختتر خواهد کرد وحتی در مواقع مختلف، اعتباری نخواهد داشت. به همین دلیل توجه کنید که در قراردادکاریتان، این موارد بهصورت دقیق و کامل رعایت شده باشد تا در صورت بروز مشکل بتوانید به شکایت از کارفرما بپردازید:
تعیین دقیق نوع کار، حرفه و یا وظیفه کارگر در آن محیط کاری؛
ذکر میزان حقوق، مزد پایه و تمام موارد مرتبط به آن؛
درج دقیق ساعات کاری، تعطیلات، مرخصیها؛
تعیین محل کار کارگر؛
درج دقیق تاریخ عقد قرارداد کار؛
تعیین مدت زمان کاری و اعتبار قرارداد؛
تعیین تمام موارد خاص و جزئی موجود در هر حرفه و شغل بر طبق عرف، فرهنگ و قوانین کاری رایج در کشور.
شکایت از کارفرما بابت حقوق
یکی از شایعترین انواع شکایت از کارفرما، شکایت عدم پرداخت حقوق است. در اغلب محیطهای کاری، عدم پرداخت حقوق است. برای پیگیری حق و حقوق خود در این زمینه، باید به اداره کار مراجعه کنید. نکته مهم در این نوع شکایت از کارفرما این است که مرجع رسیدگی به شکایت نیروهای کار برای عدم دریافت حقوق، اداره کار است و برای موارد دیگر مثل آسیبهای جسمی وحیثیتی، باید به اداره کار مراجعه کنند. برای عدم دریافت بیمه نیز باید به سازمان بیمه مراجعه کرده و پیگیریهای لازم را در آن مجموعه دنبال کنند.
اگر قصد شکایت از کارفرما برای عدم پرداخت حقوق را دارید، مدارک مهم مثل قرارداد،استشهاد و سایرمدارک دیگر را که نشاندهنده فعالیت شما برای کارفرما است، همراه برده و به اداره کار مراجعه نمایید.سپس با تنظیم دادخواست، شکایت خود را رسما اعلام کرده تا با پیگیریهای لازم، به حق و حقوق خود دست پیدا کنید.
شکایت از کارفرما بدون قرارداد
نداشتن قرارداد در اغلب مواقع باعث ایجاد مشکلات متفاوت برای هر دو طرف قراردادیعنی کارگر و کارفرما خواهد شد و به همین خاطر همیشه بر داشتن یک قرارداد کامل تاکید میشود. این موضوع در مرحله اول برای کارگر اهمیت زیادی خواهد داشت، زیرا درصورت عدم رسیدن به حق و حقوق قانونی خود، با داشتن قرارداد بهراحتی میتواند در مراجع رسمی مثل اداره کار به شکایت از کافرما بپردازد.
خوشبختانه ساز و کار مشخصی برای حالتهای مختلف ایجاد شده است و حتی در صورتی که کارگر هیچ قرارداد کتبی با کارفرما نداشته باشد، میتواند در صورت عدم دریافت حق و حقوق، شکایت از کارفرمای خود را تنظیم کند. برای این کار باید با پرینت واریز حقوق، جمعآوری استشهادنامه و شهادت شاهدان، رابطه خود را با کارفرما اثبات کند و نشان دهد که در طی ماهها و یا سالهای گذشته، در مجموعه این فرد وظایفی رابرعهده داشته است.
نکته مهم دیگر این است که نداشتن قرارداد در این حالت برای کارفرما نیز بهشدت مشکلآفرین است، زیرادر این حالت و پس از اثبات وجود رابط کاری بین کارگر و کارفرما، کارگر میتواند حقوق و مزایای خود را به شکل غیر واقعی افزایش دهد و کارفرما هیچ راهی برای اثبات حقانیت خود نخواهد داشت.
شکایت از کارفرما بابت بیمه
اگر شما هم در سالهای اخیر برای یافتن کار با کارفرماهای مختلفی سروکار داشتهاید،احتمالا با این مورد نیز مواجه شده باشید؛ کارفرماهای زیادی وجود دارند که نیروهای کاری مجموعه خود را بیمه نکرده و یا به کارگران اعلام میکنند که مبلغ بیمه را بهصورت نقدی به آنها خواهند داد. این موضوع، پس از عدم پرداخت حقوق، یکی از شایعترین مشکلات بین کارگران و کارفرماها بوده و باعث شکایت از کارفرما میشود.
برای ثبت شکایت از کافرما برای این مورد، کارگر باید همان روش قبل را در پیش بگیرد. یعنی با در دست داشتن مدارک هویتی، قرارداد کاری و تمام مدارک مرتبط دیگر، به اداره بیمه مراجعه کند. در صورتی که کارگر با کارفرما قرارداد کتبی نداشته باشد، باید پرینت واریز حقوق و دستمزد از سوی کارفرما و یا شهادت سایر کارگران را داشته و با استفاده از این مدارک، اشتغال خود را در مجموعه آن کارفرما اثبات کند.
در این حالت کارگر برای شکایت از کارفرما باید با داشتن تمام این مدارک باید به اداره بیمه مراجعه کرده و شکایت خود را تنظیم کند. اداره بیمه نیز با توجه به مستندات ارائه شده وبر طبق قوانین موجود، به شکایت کارگر رسیدگی خواهد کرد. در صورت اثبات ادعای کارگر، کارفرما موظف میشود که برای کارگربیمه را پرداخت کرده و البته علاوه بر آن،باید برای تمام مدت کاری کارگر که بدون بیمه سپری شده، بیمه رد کند و با این کار سابقه بیمه کارگر تصحیح خواهد شد.
مهلت شکایت از کارفرما
مهلت شکایت از کارفرما با توجه به نوع شکایت شما معین میشود. مثلا برای شکایت دررابطه با اخراج،تنها ۳۰ روز فرصت دارید؛ اما پیگیری موارد دیگر مثل حقوق معوقه، نپرداختن مزایا و یا رد نکردن بیمه، هیچ محدودیت زمانی وجود ندارد. در واقع حتی پس ازفوت کارگر، وارثان قانونی او میتوانند شکایت خود را در این زمینه ثبت کرده و به دنبال احقاق حق کارگر باشند.
معرفی مراجع برای شکایت از کارفرما
همانطور که تا اینجا درمورد شکایت از کارفرما متوجه شدهاید، برای هر نوع تخلفی یک مرجع مشخص رسیدگی به شکایات وجود دارد. برای مثال اگر در رابطه با عدم پرداخت حقوق، مزایا و یا شرایط نامناسب کار شکایتی دارید، باید به اداره کار مراجعه کرده و شکایت خود را در آن سازمان ثبت کنید.
مرجع معتبر شکایت از کارفرما در رابطه با بیمه نشدن یا عدم پرداخت حق بیمه بهصورت درست، سازمان بیمه تامین اجتماعی بوده و تمام موارد مرتبط با موضوع بیمه، در این سازمان بررسی و به آن رسیدگی خواهد شد.
در صورتی که شکایت شما در رابطه با موارد مهمتری مثل آسیبهای حیثیتی است، برای ارائه شکایت باید به مراجع اداری مراجعه کرده و شکایت خود را خارج از رابطه کارگر و کارفرما، بهعنوان دو شهروندمعمولی، دنبال کنید.
جمعبندی نهایی
قانون کار برای حمایت از کارگران ایجاد شده و تمام تلاش سازمانهای مختلف این است که کارگران ازحداقل حقوق خود برخودار باشند. در صورت عدم تسویه حساب کارگربهصورت کامل و درست، اخراج پیش از موعد قرارداد کار، عدم پرداخت حقوق و مزایا وموارد دیگر، کارگر میتواند به شکایت از کافرما بپردازد. به همین دلیل در صورت عدم دریافت حق و حقوق قانونی خود، میتوانید به مراجع معتبر مراجعه کرده وحقوق خود راپیگیری کنید.
نکته مهم این است که پیش از شروع دوره کاری خود، حتما یک قرارداد کتبی امضا کرده ونسخهای از آن را در اختیار داشته باشید. هرچند بدون داشتن قرارداد کتبی نیز میتوانیدبرای احقاق حقوق خود راه شکایت از کارفرما را پیش بگیرید و با استفاده از سایر مدارک،وجود رابطه کاری را اثبات کنید. در هر صورت باید به شما این اطمینان را بدهیم که قانون پشتیبان شما بوده و تمام تلاش سازمانهای مختلف در راستای راحتی بیشتر شما است.