قرارداد کار موقت
قرارداد استخدام تحت عنوان کار دائم
2024-01-05قرارداد کار معین وزارت کار
2024-01-05قرارداد کار موقت یا قرارداد کار با مدت معین و نکات آن، از مهمترین مسائل حوزه روابط کارگری و کارفرمایی است. تلاش می‌کنیم که با زبانی ساده، مهمترین نکات تنظیم قرارداد کار موقت یا تنظیم قرارداد مدت معین را بیان کنیم. البته ما در نوشته‌ای دیگر در مورد همه شرایط استخدام در قانون کار مطالب اساسی را با شما تبادل کردیم. ضمن اینکه در یک نوشته دیگر، در مورد حق بیمه کارگر و حق بیمه کارفرما نکات مهمی را مطرح کردیم.
در رابطه با این قرارداد سوالات زیادی پرسیده می‌شود و در مواقعی شاهد این مساله هستیم که وجود کلمه «موقت» در عنوان قرارداد، ابهاماتی را برای کارفرمایان یا نیروی کار انسانی ایجاد می‌کند. بیشترین سوال کارفرمایان این است که موقت بودن این قرارداد برای در اختیار داشتن نیروی انسانی چه محدودیت‌هایی دارد و به طور کلی منظور از موقت در عنوان این قرارداد چیست؟
در یک پاسخ مختصر و ساده باید بگوییم که در اکثر مواقع، قراردادهای استخدامی که در بخش خصوصی تنظیم و امضا می‌شوند، از نوع قرارداد کار موقت هستند. منظور از موقت بودن قرارداد این است که طرفین نسبت به تمام سال‌های خدمت نیروی انسانی به یکدیگر تعهد ندارند اما می‌توانند برای بازه زمانی مشخص (مدت معین) با یکدیگر قرارداد امضا کنند. بنابراین، شما می‌توانید مدت این قرارداد را از چند ماه تا چند سال تعیین کنید.
در ادامه این مقاله، به صورت جامع در خصوص دیگر ابعاد اداری این قرارداد توضیح می‌دهیم.
در این نوشته خواهیم گفت که قرارداد کار موقت چیست از طرف دیگر، شرایط بهترین قرارداد کار معین را مرور می‌کنیم. با مبنا مشاور همراه باشید.
قرارداد کار موقت چیست (قرارداد مدت معین)
«قرارداد کار موقت نوعی قرارداد مدت معین است که تاریخ شروع و پایان آن از همان ابتدا و در زمان امضای قرارداد تعیین می‌شود و در تمام مدت قرارداد نیز کارفرما حق ندارد جز در مواردی خاص، قرارداد کاری را فسخ کند .»
وقتی می‌خواهیم به استخدام کسی در بیاییم یا کسی را استخدام کنیم و از طرفی، کاری که قرار است توسط ایشان انجام شود یک کار موقت مثل نقاشی کردن یک ساختمان خاص یا اجرای دکوراسیون داخلی یک واحد آپارتمان است بهترین کار، نوشتن قرارداد کار موقت یا نمونه قرارداد کار معین می‌باشد. ضمن اینکه، گاهی برای اضافه کردن نیروی کار جدید به شرکت خود، می‌توانیم از قرارداد کار موقت با مدت معین استفاده کنیم .
قرارداد استخدام موقت
اگر کارفرما هستید و قصد دارید به صورت موقت، کسی را استخدام کنید یا کارمند و کارگر هستید و می‌خواهید در یک شرکت یا کارگاه، به صورت غیر دائمی، کار کنید، قرارداد مناسب شما، قرارداد استخدام موقت است.
قرارداد استخدام موقت همان قرارداد کاری غیر دائمی است که در بالا به آن اشاره کردیم. پس هر دو به یک معنی و هر دو قرارداد، تابع قانون کار است و این عناوین تغییری در قانون حاکم بر آن، ایجاد نخواهد کرد.
در تنظیم قرارداد کار موقت به چه نکاتی توجه کنیم تا بهترین قرارداد کار را بنویسیم؟
در ادامه، مهمترین نکات قرارداد استخدام موقت را بررسی می‌کنیم. این نکات حتی در یک نمونه قرارداد ساده کار نیز، باید رعایت شود. این شرایط، از مشخصات طرفین قرارداد آغاز می‌شود و تا تعداد نسخه‌های آن، ادامه خواهد داشت. آگاهی از بخش‌های مهم این قرارداد، به شما کمک می‌کند که بتوانید در هنگام مطالعه ابتدایی متن آن، به خوبی قرارداد را ارزیابی کنید و کیفیت آن را مورد بررسی قرار دهید. علاوه براین، این امکان را خواهید داشت که از صحت و اعتبار آن مطمئن شوید. چه در نقش کارگر این قرارداد را امضا کنید و چه کارفرما باشید، آگاهی از ابعاد اداری این قرارداد برای شما بسیار مهم و ضروری است. در ادامه درباره هر بخش توضیح می‌دهیم:
اول) مشخصات طرفین در قرارداد کار موقت با مدت معین قید شود.
البته در مورد مشخصات کارفرما نکته خاصی وجود ندارد و همان مشخصات معمولی مثل نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی و تلفن درج می‌شود.
اما سوال مهم و اساسی در مورد مشخصات طرفین قرارداد کار موقت این است که:
در زمان تنظیم قرارداد کار موقت، از کارپذیر ( کارمندی ، کارگری ) چه مشخصاتی درخواست کنیم؟
در پاسخ به سوال بالا باید گفت که موارد زیر حتماً در قسمت مشخصات کارمند قید شود:
تاریخ تولد؛
مجرد یا متاهل بودن؛
وضعیت نظام وظیفه؛
تعداد فرزند؛
نوع مدرک تحصیلی؛
در کنار مشخصات شناسایی مثل نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی و تلفن.
دوم) مدت قرارداد در زمان تنظیم قرارداد کار موقت مشخص شود.
چون هدف شما از تنظیم قرارداد کار موقت یا تنظیم قرارداد کار با مدت معین آن است که به صورت موقتی در جایی فعالیت کنید یا کسی را به صورت غیر دائمی استخدام کنید؛ پس لازم است که تاریخ شروع و تاریخ پایان قرارداد دقیقاً قید شود. لطفاً این نکته مهم را فراموش نکنید.
سوم) موضوع کار در زمان تنظیم نمونه قرارداد کار موقت به طور دقیق تعیین شود.
برای چه کاری اقدام به تنظیم قرارداد کار موقت کرده‌اید؟ می خواهید برای کارفرما چه کاری را انجام دهید یا اگر شما کارفرما هستید، دقیقاً چه کاری را از کارپذیر انتظار دارید؟ لطفا به طور روشن و بدون ابهام نوع کار را در زمان تنظیم قرارداد کار موقت یا تنظیم قرارداد کار با مدت معین مشخص کنید. اگر جملات کلی و پر از ابهام در مورد نوع کار و موضوع آن در متن قرارداد به کار رفته است از امضای آن خودداری کنید. ضمن اینکه ابهام بی حد و اندازه در این مورد، باعث می‌شود که قانون گذار نیز، چنین قراردادی را باطل بداند.
بنابراین اگر بنا به هر دلیلی مجبور به رفع اختلاف از طریق مراجعه به اداره کار شوید؛ قاضی ممکن است به نفع شما رای ندهد و محکوم گردید.
چهارم) ساعات کار قرارداد کار موقت به طور مفصل بیان شود.
با وجود این که امروزه و در زمان تنظیم قرارداد کار موقت ، در جامعه ما تخلفات زیادی در خصوص ساعت کار کارپذیر (کارگر ، کارمند) صورت می‌گیرد اما توصیه می‌کنیم که برای آنکه در آینده دچار مشکل نشوید در قرارداد قید کنید که ساعت کار مطابق قانون کار است.
فرقی نمی‌کند که کارفرما یا کارپذیر هستید!
برای اینکه بعداً دچار مشکل بزرگ‌تری مثل جریمه‌های اداری نشوید، مطابق قانون و لااقل بر اساس حداقل حقوق مقرر در قانون کار عمل کنید.
البته می توانید نمونه قرارداد موقت کار را به صورت کار ساعتی تکمیل کنید.
پنجم) محل انجام کار را با نشانی دقیق در قرارداد کار موقت بنویسید.
در زمان تنظیم قرارداد کار موقت یا تنظیم قرارداد کار با مدت معین ، حتماً محل انجام کار را مشخص کنید. البته منظور ما از تعیین محل انجام کار این نیست که مثل نوشتن نشانی منزل در برخی فرم‌های اداری، جزئیات را به طور مفصل در این مورد بنویسید. نه! حتی اگر می‌خواهید یک نمونه قرارداد کار در منزل تنظیم کنید؛ همین که شهر محل انجام کار موقت را تعیین کنید و مثلاً در قرارداد قید شود که محل کار مثلاً در شیراز است کفایت می‌کند.
ضمناً! در مورد امکان یا عدم امکان تغییر محل انجام کار توسط کارفرما، در زمان تنظیم قرارداد کار موقت یا تنظیم قرارداد کار با مدت معین به توافق برسید. به عبارت دیگر، مشخص شود که آیا کارفرما می‌تواند کارپذیر (کارگر ، کارمند) را برای انجام کار به شهر دیگری منتقل کند یا خیر؟
ششم) دستمزد و مابقی مبالغ و حقوق را به طور مفصل توضیح دهید.
همان‌طور که عرض کردیم و پیشنهاد دادیم، لطفاً از حداقل‌های قانونی حقوق و مزایا ، مثل حق الزحمه ، سابقه کار ، حق اولاد و حق مسکن مبلغ پایین‌تری را در نمونه قرارداد موقت کار قید نکنید. بر همین اساس نمونه قرارداد کار ساعتی بدون بیمه که در برخی وب‌سایت‌ها دیده می‌شود یک نمونه توافق نامه کاری غیرقانونی است. زیرا بیمه حق قانونی کارگر محسوب می‌شود. البته قراردادهایی مانند قرارداد پیمانکاری تک نفره وجود دارد که آن قراردادها نیز، شرایط قانونی خود را دارد.
هر سال وزارت کار و رفاه اجتماعی حداقل حقوق و مزایا را تعیین می‌کند و به اطلاع عموم می‌رساند. شما می‌توانید از طریق صفحه رسمی وزارت کار و رفاه اجتماعی از این حداقل‌ها مطلع شوید. اگر می‌خواهید حقوق را به صورت دستمزد ساعتی یا دستمزد روزانه دریافت یا پرداخت کنید، در زمان تنظیم قرارداد کار موقت یا تنظیم قرارداد کار با مدت معین به جای عبارت «حقوق ماهیانه» از عبارت «دستمزد ساعتی» یا «دستمزد روزانه» استفاده کنید.
نکته مهم در مورد حق اولاد، سقف تعداد فرزندان است. در گذشته، این سقف به تعداد دو فرزند بود. یعنی در صورتی که کارگر یا کارمندی، بیش از دو فرزند داشت در هر حال، به تعداد دو فرزند از حق اولاد بهره مند میشد اما در حال حاضر این سقف برداشته شده است. بر همین اساس، کارگران و کارمندان به تعداد فرزندان خود، مستحق دریافت حق اولاد خواهند بود.
هفتم) وضعیت تعطیلات را در زمان تنظیم قرارداد کار موقت را مشخص کنید.
وقتی مشغول تنظیم قرارداد کار مدت معین یا تنظیم قرارداد کار موقت هستید در خصوص تعطیلات تعیین تکلیف شود.
پیشنهاد می‌کنیم در این مورد، با توجه به الزامی بودن رعایت قوانین و مقررات کار، مرخصی‌های هفتگی و سالانه را مطابق قانون کار اعلام کنید.
در این صورت، روز جمعه، روز تعطیل هفتگی با مزد است.
تعطیلات رسمی برابر با تعطیلات رسمی کشور ایران است.
هشتم) مرخصی کارپذیر در متن قرارداد کار مدت معین تعیین شود.
در مورد مرخصی‌های کارگر از جمله مرخصی استحقاقی ، در فرم قرارداد کار موقت ، همه چیز را مطابق مقررات قانون کار اعلام کنید. البته می‌توانید این بخش را در متن قرارداد ننویسید اما نکته مهمی که وجود دارد این است که این قسمت و بسیاری از بخش‌های دیگر قرارداد کار موقت، حتی اگر در متن قرارداد نیز نوشته نشوند همچنان در روابط میان کارگر (کارمند) و کارفرما حاکم خواهند بود زیرا بخش‌های زیادی از قانون کار، قابل توافق نیست.
نهم) تعهدات کارفرما و کارپذیر در زمان تنظیم قرارداد کار موقت شرح داده شود
جزئیات تعهداتی که کارفرما و کارپذیر (کارگر ، کارمند) بر عهده دارند در تنظیم قرارداد کار موقت یا قرارداد کار با مدت معین مشخص شود. در واقع هر چیز مهمی را که دو طرف قرارداد در مورد آن توافق کرده‌اند در متن فرم قرارداد کار موقت ، به صورت روشن و بدون ابهام بنویسید. به توافق شفاهی اکتفا نکنید تا بعداً در این مورد دچار مشکلات مالی و اداری نشوید. مثلاً در قرارداد تاکید کنید که کارفرما وظیفه دارد تمامی تکالیف قراردادی خود به ویژه پرداخت حقوق را به صورت کامل انجام دهد یا تاکید کنید که کارپذیر تعهد کرد در صورت ورود خسارت به اموال کارفرما، خسارات را جبران کند. شما می‌توانید جهت تضمین تعهدات کارپذیر، یک یا چند ضمانت از ایشان دریافت کنید و قانون این حق را از کارفرما نگرفته است.
دهم) نسخه‌های قرارداد در زمان تنظیم نمونه قرارداد کار موقت قید شود.
حتماً در فرم قرارداد کار موقت قید شود که این قرارداد در چهار نسخه متحد المتن و متحد الشکل تنظیم گردیده است.
یک نسخه از آن نزد کارفرما باقی می‌ماند.
یک نسخه به کارپذیر تحویل داده می‌شود.
یک نسخه نزد تشکل کارگری (در صورت وجود) تحویل داده می‌شود.
و یک نسخه توسط کارفرما به اداره کار و رفاه اجتماعی تقدیم می‌گردد.
البته این وظیفه مطابق با قانون کار به عهده طرف‌های قرارداد کار است.
این تعداد نسخه، حتی در یک نمونه قرارداد کاری ساده و موقت نیز رعایت می‌شود.
نمونه قرارداد کار ساعتی بدون بیمه
قرارداد کار ساعتی بدون بیمه و فرم قرارداد کار موقت بدون بیمه ، مفهومی ندارد. قانون کار از قوانین آمره است و هرنوع توافقی که برخلاف آن انجام شود، فاقد اعتبار است. بنابراین، با توجه به اینکه بیمه در قانون کار مورد توجه قرار گرفته است، امکان توافق برخلاف آن وجود ندارد البته این موضوع به نفع کارفرما نیست.
ماده ۱۴۸ قانون کار در این مورد صراحت دارد و بیان می‌کند:
«کارفرمایان کارگاه‌های مشمول این قانون مکلفند بر اساس قانون تامین اجتماعی ، نسبت به بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام نمایند.»
به قرارداد کار ساعتی ، قرارداد حق الزحمه ساعتی نیز گفته می‌شود.
نمونه قرارداد کار سه ماهه چیست (نمونه قرارداد آزمایشی)
مطابق ماده ۱۱ قانون کار، کارفرما و کارگر می‌توانند با توافق یکدیگر، مدتی را به عنوان دوره آزمایشی تعیین کنند.
این دوره دارای ویژگی‌های زیر است:
دوره آزمایشی سه ماهه فقط برای کارگران ماهر و دارای تخصص سطح بالا است.
در دوره آزمایشی هریک از طرف‌های قرارداد کار می‌توانند بدون اخطار قبلی، رابطه کاری را قطع کنند.
در صورت قطع رابطه کاری توسط کارفرما، ایشان موظف است حقوق تمام دوره آزمایشی را به کارگر پرداخت کند.
در صورت قطع رابطه کاری توسط کارگر، ایشان فقط مستحق دریافت حقوق مدتی است که کار کرده است.
