قرارداد پیمانکاری تک نفره یکی از انواع قرارداد پیمانکاری است. مهمترین ویژگی این قرارداد این است که اجباری برای بیمه نیروی کار وجود ندارد. این قرارداد مشمول قوانین کار نمی‌شود و از این بابت بسیار مورد توجه کارفرمایان است. مساله پرداخت بیمه از مسائل مهمی است که اداره کار و اداره تامین اجتماعی به آن تاکید فراوان دارند. در واقع براساس قانون کار استخدام نیروی انسانی بدون بیمه امکان پذیر نیست. این کار تخلف به حساب می‌آید و عواقب بسیاری به دنبال دارد. از طرف دیگر کارفرمایان تازه کار و اشخاصی که به تازگی کسب و کار خود را راه اندازی کرده‌اند توانایی پرداخت هزنیه‌های زیاد را ندارند.
مساله بعدی در انتخاب نمونه قرارداد پیمانکاری تک نفره ، مساله استقلال نیروی کار است . اشخاصی که تمایل دارند به صورت مستقل فعالیت کنند و محدودیت‌های رابطه کارگری و کارفرمایی را نداشته باشند، بسیار تمایل دارند که از این قرارداد استفاده کنند. البته لازم به ذکر است که در هر شرایطی نمی‌توانید از این قرارداد استفاده کنید. به صرف استفاده از عنوان قرارداد پیمانکاری تک نفره ، قرارداد شما از حیطه قرارداد کار خارج نمی‌شود. در ادامه این مطلب به طور ویژه درباره این قرارداد صحبت می‌کنیم و ابعاد مختلف این قرارداد را شرح می‌دهیم .
نمونه قرارداد پیمانکاری فردی چگونه قراردادی است؟
در جواب به این سوال که «قرارداد پیمانکاری انفرادی؟»، باید بگوییم که نمونه قرارداد پیمانکاری با شخص حقیقی یا به زبان ساده‌تر نمونه قرارداد پیمانکاری انفرادی ، قراردادی است که میان کارفرما و پیمانکار تنظیم می‌شود. براساس این قرارداد، پیمانکار موظف می‌شود که با توجه به خواسته کارفرما، فعالیتی را انجام دهد یا امور خاصی را پیگیری کند. در مقابل در ازای انجام شدن موضوع قرارداد، به پیمانکار حق الزحمه تعلق می‌گیرد. حق الزحمه پیمانکار به صورتی توافقی میان طرفین تعیین می‌شود و با فعالیتی که پیمانکار انجام می‌دهد در تناسب است .
با این که به ظاهر در این قرارداد نیروی انسانی به خدمت گرفته می‌شود، اما شرایط قرارداد پیمانکاری تک نفره به نوعی است که این قرارداد را از سایر قراردادهای استخدامی و قراردادهای کار جدا می‌کند. برای مثال پیمانکار انفرادی اجباری برای حضور در محل کار ندارد، حقوق ثابت دریافت نمی‌کند و ساعت کاری تعیین شده ندارد. قرارداد پیمان انفرادی میان کارفرما و پیمانکار به این صورت است که دو طرف برای انجام موضوع قرارداد توافق می‌کنند. کارفرما صرفا به این مساله توجه دارد که موضوع قرارداد در بازه زمانی تعیین شده به اتمام برسد و به او تحویل داده شود. پیمانکار نیز متعهد می‌شود که با توجه به متن قرارداد، در زمان مشخص شده مسئولیت‌های خود را انجام دهد. در مقابل نیز مبلغ تعیین شده را از کارفرما دریافت کند.
محتوای نمونه قرارداد پیمانکاری انفرادی حاوی اطلاعاتی درباره مشخصات طرفین، موضوع قرارداد، مدت قرارداد، مبلغ قرارداد، شروط خاص طرفین، مسئولیت‌ها و تعهدات، خسارت دیرکرد، ضمانت، شرایط فسخ قرارداد و موارد مهم دیگر است.
نمونه قرارداد پیمانکاری تک نفره بدون بیمه از نگاه قانون
توضیح دادیم که قرارداد پیمانکاری انفرادی مشمول قانون کار نمی‌شود. احتمالا برایتان سوال پیش آمده که نمونه قرارداد پیمان فردی با توجه به چه قانونی تنظیم می‌شود؟ یا ممکن است بپرسید که آیا قرارداد پیمان انفرادی از نظر قانونی معتبر است؟
نمونه قرارداد پیمانکاری تک نفره یا قرارداد انفرادی ، براساس قانون مدنی و با استناد به ماده ۱۰ و ۱۹۰ این قانون تنظیم می‌شود. قانون مدنی نمونه قرارداد پیمانکاری تک نفره را یک عقد نامعین و لازم می‌داند. نامعین بودن این قرارداد به این معنی است که قانون مدنی مفاد و قواعد خاصی را برای تنظیم متن قرارداد در نظر نگرفته است. قانون مدنی در ماده ۱۰ به طرفین قرارداد آزادی می‌دهد که با توجه به شرایط یکدیگر با هم توافق کنند. نکته مهم در تنظیم این قرارداد این است که محتوای قرارداد نباید مخالف قانون باشد. با رعایت شرط رعایت قانون، مانعی برای تنظیم انواع نمونه قرارداد پیمانکاری تک نفره وجود ندارد.
لازم بودن نمونه قرارداد پیمانکاری تک نفره از دیگر مواردی است که کارفرمایان را مشتاق می‌کند از این قرارداد استفاده کنند. لازم بودن این قرارداد به این معنی است که طرفین ملزم هستند که در تا پایان موضوع قرارداد با یکدیگر همکاری کنند. پیمانکار انفرادی نمی‌تواند به خواست خود قرارداد را ترک کند یا از انجام موضوع قرارداد انصراف دهد. نمونه قرارداد پیمان فردی از جمله قراردادهای لازم است که موجب می‌شود طرفین قرارداد با اطمینان بیشتری قرارداد را امضا کنند. مساله دارای اهمیت این است که اگر طرفین تمایل دارند که شروطی برای فسخ قرارداد وجود داشته باشد، باید در قرارداد بخشی را به این مساله اختصاص دهند.
نمونه قرارداد پیمانکاری با شخص حقیقی
برای آنکه درباره این قرارداد اطلاعات بیشتری کسب کنید و در یک مثال آن را توضیح می‌دهیم. تصور کنید که شما انجام کار یا امور خاصی را به کسی سپرده‌اید. از طرف دیگر متعهد می‌شوید که در ازای انجام شدن آن کار، مبلغ مشخصی را به شخص مورد نظر بپردازید. برای مثال با تنظیم نمونه قرارداد پیمانکاری ساختمان با شخص حقیقی ، مسئولیت انجام امور خاصی در ساختمان را به پیمانکار واگذار می‌کنید. برای این پیمان ایجاد شده، لازم است قرارداد تنظیم شود. قرارداد مورد نظر بدون شک نمونه قرارداد پیمانکاری تک نفره است. این نوع قرارداد در بیشتر مواقع با اشخاصی تنظیم می‌شود که در زمینه سایت ،طراحی و برنامه نویسی فعالیت می‌کنند. البته این مساله به این معنی نیست که نمونه قرارداد پیمان فردی به این قبیل قراردادها محدود باشد.
اهمیت نمونه قرارداد پیمانکاری تک نفره
نمونه قرارداد پیمانکاری تک نفره بین شما به عنوان کارفرما و شخص دیگر به عنوان پیمانکار انفرادی تنظیم می‌شود. نمونه قرارداد پیمان فردی با توجه به موضوع قرارداد تنظیم می‌شود. همانطور که گفتیم قانون مدنی اجازه می‌دهد طرفین با توافقات و شرایط خاص خود قراردادشان را تنظیم کنند. به همین دلیل نمونه قرارداد پیمانکاری تک نفره را می‌توانیم به چندین نوع مختلف و در زمینه‌های شغلی گوناگون تنظیم کنیم.
قرارداد انفرادی ، پیمانکار را موظف می‌کند که کاری که شما به او سپرده‌اید را در زمان معین انجام دهد. در مقابل، شما به عنوان کارفرما موظف می‌شوید مبلغ توافق شده را به او پرداخت کنید. ضمن آنکه بسیاری از کسب و کارهای نوپا و استارت آپ ها از نمونه قرارداد پیمانکاری انفرادی استفاده می‌کنند و بنابراین این قرارداد می‌تواند یکی از انواع قرارداد استارتاپ نیز باشد. شرایط قرارداد پیمانکاری تک نفره به دلیل معافیت بیمه ، مورد توجه بسیاری از کسب و کارهای نوپا است.
اگر شما دارای مهارت خاصی هستید و تمایل ندارید که با محدودیت‌های قرارداد کار فعالیت کنید، می‌توانید با تنظیم قرارداد پیمان انفرادی درآمد داشته باشید. پیمانکاران مستقل گزارش می‌دهند که این شیوه کاری باعث افزایش میزان درآمد و آزادی بیشتر آن‌ها بوده است. از طرف دیگر این نوع از همکاری موجب رشد بسیاری از کسب و کارهای نوپا است، زیرا شرایطی ایجاد می‌کند که بتوانند صرفا در مواقع لزوم از همکاری شخص دیگر استفاده کنند. این نوع از قرارداد، می‌تواند یک نوع از قرارداد برون سپاری نیز باشد.
ابطال کسر حق بیمه از قراردادهای پیمانکاری تک نفره
ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی، پیمانکار را موظف می‌کند که اگر برای انجام کار عده ای را به خدمت می‌گیرد، یا به اصطلاح نیروی کار انسانی استخدام می‌کند، موظف است که آن‌ها را بیمه کند و هر ماه لیست افراد را برای اداره تامین اجتماعی بفرستد.علاوه بر این، رای دیوان عدالت اداری در مورد ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی بیان می‌کند که این ماده تنها برای پیمانکاری است که از کارگر استفاده می‌کند. در سال ۱۳۹۰ اداره کل درآمد حق بیمه، اعلام کرد که در صورت تنظیم قرارداد با یک فرد، در جهت انجام کار به صورت ساعتی، روزانه، ماهانه و… باید حق بیمه در کاربرگ ثبت و کسر شود. براساس همان ماده ۳۸ تامین اجتماعی و رای شماره ۵۸ دیوان عدالت اداری ، این مساله خلاف قوانین بود و رای ۱۸۱۵ دیوان عدالت اداری موجب ابطال کسر حق بیمه از قراردادهای پیمانکاری تک نفره شد.
چه کسانی از نمونه قرارداد پیمانکاری فردی استفاده می کنند
بنابراین، آن دسته از پیمانکارانی که کارگر ندارند و خودشان کار را انجام می‌دهند، در اصطلاح، پیمانکار حقیقی اند و لزومی به بیمه ندارند.
بحث حق بیمه قراردادهای اشخاص حقیقی، شرایط را برای کسب وکارهای نوپایی که نیاز به استخدام و به کارگیری نیروی کار دارند، ولی توان پرداخت هزینه بیمه را ندارند راحت تر می‌کند. این کسب و کارها با استفاده از این روش می‌توانند، هزینه بیمه را پرداخت نکنند. از طرف دیگر، دانشجویان و فارغ التحصیلانی که علاقه دارند در حوزه دانش و تحصیل خود فعالیت کنند، حتی اگر شرکت یا موسسه‌ای آن‌ها را استخدام نکند می‌توانند به صورت مستقل به فعالیت کنند و برای خود کسب درآمد کنند.
نحوه نوشتن نمونه قرارداد پیمانکاری تک نفره
با توضیحاتی که درباره قرارداد پیمان انفرادی ارائه شد، می‌توانیم درباره محتوای این قرارداد صحبت کنیم. توجه به مباحث حقوقی و قانونی قرارداد موجب می‌شود که قرارداد تهیه شده معتبر و بدون ایراد باشد. قرارداد معتبر موجب امنیت کاری و آسودگی خاطر طرفین می‌شود. در ادامه مطلب درباره بخش‌های مختلف قرارداد توضیح می‌دهیم و ابعاد مختلف نمونه قرارداد پیمانکاری تک نفره را بررسی می‌کنیم.
عنوان نمونه قرارداد پیمانکاری تک نفره
عنوان قرارداد اهمیت زیادی دارد. در عنوان به طور کلی و به صورت مختصر، اصل موضوع و چارچوب قرارداد نوشته می‌شود. مثلا درباره این قرارداد اینطور نوشته می‌شود: «قرارداد پیمانکاری تک نفره». البته باید توجه داشت که اگر عنوان قرارداد شما با محتوای آن مطابقت نداشته باشد ملاک، محتوای قرارداد است. به عنوان مثال، اگر عنوان قرارداد شما، قرارداد پیمانکاری تک نفره باشد اما محتوای قرارداد، قرارداد کار موقت را به ذهن متبادر کند آن قرارداد احتمالا یک قرارداد کار خواهد بود.
مشخصات طرفین
بعد از عنوان، مشخصات طرفین در متن قرارداد نوشته می‌شود. پیمانکار در این قرارداد شخص حقیقی «فرد انسانی» است. برای معرفی پیمانکار لازم است اطلاعات و مشخصات هویتی او در متن قرارداد نوشته شود. برای مثال اطلاعاتی مانند نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه، کد ملی، شماره تماس و آدرس دقیق محل اقامت از اطلاعاتی هستند که درباره پیمانکار نوشته می‌شود. در مقابل کارفرما می‌تواند شخص حقیقی یا شخص حقوقی باشد. معرفی اشخاص حقوقی«شرکت، سازمان» با اطلاعات مربوط نام تجاری، پروانه ثبت ،مجوز، شماره تماس و آدرس آن‌ها انجام می‌شود. نکته مهم این است که شرکت‌ها و سازمان‌ها برای امضای قرارداد نماینده یا وکیل خود را می‌فرستند، به همین دلیل لازم است که اطلاعات و مشخصات نماینده یا وکیل نیز در متن قرارداد نوشته شود.
موضوع قرارداد
موضوع قرارداد بخش مهمی است که باید به دقت نوشته شود. در این بخش از قرارداد، کاری که پیمانکار باید انجام دهد به طور کامل توضیح داده می‌شود. اگر پروژه‌ای به پیمانکار سپرده می‌شود، در این بخش ابعاد پروژه و نحوه اجرای آن توضیح داده می‌شود. پیمانکار موظف است که با توجه به موضوع قرارداد، سفارش کارفرما را انجام دهد.
مدت قرارداد و وجه التزام
کارفرما و پیمانکار در مذاکرات اولیه مدت زمان مشخصی را برای اجرای موضوع قرارداد تعیین می‌کنند. در متن قرارداد تاریخ شروع و تاریخ اتمام ثبت می‌شود. پیمانکار موظف است که موضوع قرارداد را تا زمان تعیین شده به اتمام برساند و به کارفرما تحویل دهد. کارفرما می‌تواند برای اطمینان از تعهد پیمانکار به مدت قرارداد، خسارت دیرکر یا وجه التزام تعیین کند. وجه التزام مبلغی است که که در ازای هر روز دیرکرد به عنوان خسارت از پیمانکار اخذ می‌شود.
مبلغ قرارداد و نحوه پرداخت آن
مبلغ قرارداد با توافق کارفرما و پیمانکار تعیین می‌شود. این مبلغ در متن قرارداد نوشته می‌شود قرارداد سندی برای تضمین پرداخت آن است. پرداخت مبلغ قرارداد نیز به توافق و نظر طرفین بستگی دارد. کارفرما و پیمانکار می‌توانند توافق کنند که تمام مبلغ قرارداد بعد از اتمام کار و تحویل آن پرداخت شود یا اینکه به صورت اقساطی و در فواصل زمانی مشخص باشد. نحوه پرداخت مبلغ قرارداد نیز به شرایط کاری و موضوع قرارداد بستگی دارد.
اهمیت حضور ناظر قرارداد
در بعضی از پروژه‌های پیمانی، مسائل فنی و تخصصی موضوع پروژه اهمیت بسیار زیادی دارند. به همین دلیل برای کارفرما بسیار مهم است که آن مسائل فنی رعایت شوند و به درستی انجام شده باشند. این مساله به خصوص در پروژه‌هایی که مراحل متعددی دارند و صحیح انجام شدن هر مرحله از آن‌ها در صحیح انجام شدن مرحله بعدی تاثیرگذار است، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. به طور معمول برای این نوع قراردادها، یک ناظر در نظر می‌گیرند. ناظر از طرف کارفرما فرآیند انجام شدن موضوع پروژه را بررسی و نظارت می‌کند و کلیه اموری که انجام شده‌اند باید به تایید او برسند. لازم است که ناظر به صورت دقیق در متن قرارداد معرفی شود. انتخاب ناظر الزامی نیست و به توافق کارفرما و پیمانکار بستگی دارد.
