حق سنوات چیست؟

علاوه بر اینکه کارگر ، در پایان هر ماه کاری ، حقوق ثابت و برخی از مزایا همچون حق مسکن ، حق عائله مندی و خوار و بار و حق اولاد دریافت می کنند ، در قانون کار ، برای حمایت مادی از کارگران ، دریافت حق سنوات نیز ، مورد پیش بینی قرار گرفته است که به ازای هر سال سابقه کار ، به مشمولان تعلق می گیرد و معمولا در پایان مدت کار یا خاتمه قرارداد کار ، کارگران می توانند آن را از کارفرما مطالبه و دریافت کنند .بر این اساس ، در پاسخ به این سوال که حق سنوات چیست ، باید گفت که حق سنوات به معنای آن است که به ازای سال هایی که فرد ، نزد کارفرمایی مشغول به کار بوده است ، مبلغی را تحت عنوان حق  سنوات پایان خدمت ، دریافت دارد و به همین دلیل ، به آن مزایای پایان کار یا پایان خدمت نیز گفته می شود و از این لحاظ ، مشابه پاداش بازنشستگی است که دولت ، پس از خاتمه کار به دلیل بازنشستگی یا بازخرید خدمت ، به کارمندان خود پرداخت می نماید  .

یکی از نکات مهم در خصوص حق سنوات چیست ، این است که تمامی کسانی که رابطه کاری شان به هر دلیلی اعم از فوت کردن ، اخراج ، ترک کار ، تعدیل نیرو ، بازخرید یا بازنشسته شدن ، به پایان می رسد، می توانند از مزایای مربوط به حق سنوات ، برخوردار شوند که فرمول و نحوه محاسبه حق سنوات در سال ۱۴۰۲ را نیز ، در ادامه توضیح خواهیم داد . همچنین ذکر این نکته ضروری است که بر اساس قانون ، در صورتی که شخصی ، به مدتی کمتر از یک سال در کارگاهی مشغول به کار بوده و قبل از آن ، بنا به هر دلیل ، رابطه کاری وی با کارفرما قطع می شود ، استحقاق دریافت حق سنوات را با احتساب مدت زمان کار خود ، خواهد داشت .

پایه سنوات چیست؟

در قسمت قبل ، به توضیح حق سنوات که از آن با عنوان پاداش پایان خدمت نیز یاد می شود ، پرداخته وگفتیم که پس از قطع رابطه کاری میان کارگر و کارفرما ، به ازای تعداد سال هایی که کارگر در آن محل ،کار کرده است ، می بایست بر اساس آخرین حقوق همان سال ، به وی حق سنوات پرداخت شود .

امایکی دیگر از مفاهیم مشابه حق سنوات ، پایه سنوات است که برخی تصور می کنند این دو با هم یکسانند؛ در حالی که اینگونه نیست . در پاسخ به این سوال که پایه سنوات چیست ، باید گفت که به ازای هر روز کاری ، برای جبران کمبود یانقص حقوق کارگران و تعدیل اقتصادی حقوق کارگران ، افزایش رضایت شغلی و لحاظ سابقه کاری درمیزان دریافتی آنها ، مبلغی با عنوان پایه سنوات به ایشان تعلق می گیرد که بر خلاف حق سنوات که درپایان مدت خدمت به کارگر پرداخت می شد ، پایه سنوات ، در پایان همان ماه ، علاوه بر حقوق ثابت و سایرمزایای مربوطه ، به کارگران ، قابل پرداخت خواهد بود و به همین دلیل ، به آن ، حق سنوات روزانه نیزگفته می شود .

در قسمت بعد ، به توضیح اینکه نحوه محاسبه پایه سنوات ۱۴۰۲ بر اساس بخشنامه شورای عالی کارچگونه است ، خواهیم پرداخت . اما در این خصوص ، باید افزود که پایه سنوات ، از قرار روزانه ۷۰۰۰ هزارتومان ، به همه کارگران ، قابل پرداخت بوده و کارگر ، بر اساس مدت قرارداد خود که باید حتما بیش ازیکسال باشد ، از ابتدای سال دوم ، از این حق ، بهره مند می شود و در صورتی که کارگر ، مشمول طبقه بندی مشاغل باشد ، بر اساس جدول  در بخشنامه حقوق ، میزان آن ، تا ۷ هزار و ۵۶۰ تومان (روزانه) افزایش خواهد داشت  .

حتی کارگران فصلی نیز ، بر اساس مدت زمان کار خود ، از این حق بهره مند می شوند ، مگر در مورددانشجویانی که در تابستان کار می کنند . نکته مهمی که باید در خصوص پایه سنوات در نظر داشت ، این است که مشمول ۲۱ درصد افزایش حقوق و مزایای سال ۱۴۰۲ ، نخواهد بود . در ادامه ، نحوه محاسبه پایه سنوات را که در بخشنامه حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۲​ تعیین شده است ، شرح خواهیم داد  .

نحوه محاسبه حق سنوات ۱۴۰۲

سوال مهمی که در خصوص حق سنوات چیست ، مبلغ و میزان آن چقدر است ممکن است مطرح شود ، این است که نحوه محاسبه حق سنوات سال ۱۴۰۲ به چه صورت است و به عبارت دیگر ، در صورتی که شخصی ، در پایان سال ۱۴۰۲​ ، بخواهد حق سنوات یک یا چند سال خود را دریافت کند ، چه مبلغی به وی تعلق خواهدگرفت ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که نحوه محاسبه حق سنوات ، در ماده ۲۴ قانون کار ، تعیین شده است که بر اساس آن ، در صورت خاتمه قرارداد کار در مواردی همچون قرارداد کار معین یا قرارداد مدت موقت و یا مواردی همچون فوت ، بازنشستگی یا از کارافتادگی ، کارفرما باید به کارگری که به مدت یک سال یابیشتر در آن محل مشغول به کار بوده است ، به ازای هر سال کار متوالی یا متناوب ، بر اساس آخرین حقوق پایه همان سال ، معادل یک ماه حقوق ، به عنوان حق سنوات یا مزایای پایان کار پرداخت نماید که فرمول محاسبه آن را در قسمت بعد ، ذکر می کنیم .همچنین ، در خصوص نحوه محاسبه حق سنوات ، باید افزود که در حال حاضر ، علاوه بر حقوق ثابت کارگران ، مزایای ایشان نیز ، در تعیین مبلغ و میزان حق سنوات سالانه ، موثر است و مواردی از قبیل حق مسکن ، حق خواروبار و حق اولاد و غیره نیز ، در میزان حق سنوات پرداختی به کارگران ، مورد محاسبه قرار می گیرند .

اما در خصوص نحوه محاسبه پایه سنوات یا سنوات روزانه نیز ، باید گفت که شورای عالی کار ، در هرسال ، با صدور بخشنامه ای ، میزان و مبلغ پایه سنوات را به ازای هر روز کاری ، تعیین می کند . کارگرانی هم که در کارگاه های مشمول طرح طبقه بندی مشاغل مشغول به کار هستند ، به ازای گروه های بیست گانه ، به ازای روزهای کارکرد خود ، از پایه سنوات ، بهره مند می شوند . در ادامه ، فرمول محاسبه پایه سنوات ۱۴۰۲ کارگران را نیز ، ارائه خواهیم نمود .

فرمول محاسبه سنوات ۱۴۰۲ در قانون کار

در قسمت های قبل ، توضیح دادیم که حق سنوات سالانه و پایه سنوات چیست و همچنین ، نحوه محاسبه آن را نیز ، به اختصار ذکر نمودیم . اما آنچه که در این قسمت قصد داریم بررسی نماییم ، این است که فرمول محاسبه حق سنوات ۱۴۰۲​ در قانون کار و فرمول محاسبه پایه سنوات سال ۱۴۰۲ ، به چه صورت است ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که نحوه محاسبه حق سنوات در سال ۱۴۰۲ ، مانند سال های قبل بوده و به این صورت است که حقوق پایه همان سال ، در تعداد روزهای کارکرد فرد ، ضرب شده و حاصل آن ، تقسیم بر ۳۶۵ ( تعداد روزهای سال ) می شود . البته ، در حالتی که کارگر ، چند سال در یک محل مشغول به کار بوده و در سال ۱۴۰۲ ، رابطه کاری وی به پایان می رسد ، در صورتی که حق سنوات سال های قبل خود را به صورت سالانه دریافت نکرده باشد ، می تواند به مأخذ پایه حقوق وزارت کار در سال ۱۴۰۲​ ، حق سنوات خود را دریافت کند .لذا ، فرمول محاسبه آن ، به این صورت است که آخرین حقوق کارگر در سال ۱۴۰۲ ضرب در تعداد روزهای کارکرد ، تقسیم بر ۳۶۵ می شود . به عنوان نمونه ، اگر آخرین حقوق کارگر ، مبلغ ۵ میلیون و ششصد و پنجاه هزار تومان باشد و به مدت ۳۰۰ روز در طول سال ، کار کرده باشد ، میزان حق سنوات سالانه وی ،به مبلغ ۴ میلیون و ششصد و چهل و چهار هزار تومان خواهد بود .

در انتها نیز حق سنوات سال های مختلف، با یکدیگر جمع شده و حاصل جمع ، مطالبه نهایی حق سنوات کارگر خواهد بود .فرمول محاسبه پایه سنوات کارگران در سال ۱۴۰۲​ نیز ، به این صورت است که طبق بخشنامه حقوق و دستمزد، به کارگرانی که در سال ۱۴۰۲ ، دارای یک سال سابقه کار شده و یا اینکه یک سال از دریافت آخرین پایه سنواتی آنها گذشته باشد ، روزانه ، مبلغی به عنوان پایه سنوات پرداخت می شود ، به این ترتیب که تعداد روزهای کار ، ضرب در مبلغ اعلام شده توسط شورای عالی کار ( ۷۰۰۰ تومان روزانه) خواهد شد .

بخشنامه حق سنوات

در خصوص حق سنوات یا مزایای پایان کار کارگران ، در سال های اخیر ، بخشنامه های مختلف و بعضا متفاوتی توسط مقامات یا سازمان های دولتی صادر شده است که در خصوص نحوه محاسبه حق سنوات می باشد . یکی از مهم ترین بخشنامه های حق سنوات ، مواد ۲ و ۸ بخشنامه مورخ ۱۳۹۴/۴/۸ وزارت نیرو می باشد .

حکم قانون کار در خصوص نحوه محاسبه و پرداخت حق سنوات ، بر اساس آخرین حقوق و آخرین مزد می باشد که در برگیرنده تمامی اقلام مزد در مواد ۳۴ و ۳۵ قانون کار است ؛ لکن بر اساس ماده ۲ و ۸بخشنامه مذکور ، نحوه محاسبه حق سنوات ، صرفا بر مبنای مزد مبنا و مزد ثابت به علاوه حق جذب می باشد .

به همین دلیل ، با اعتراض از این بخشنامه در دیوان عدالت اداری ، دیوان ، اقدام به ابطال این بخشنامه نمود . با صدور رای توسط دیوان ، ملاک محاسبه و پرداخت حق سنوات کارگران ، مطلق حقوق و مزایای مندرج در مواد ۳۴ و ۳۵ قانون کار می باشد که در برگیرنده حق السعی کارگران ، شامل کمک هزینه عائله مندی ، هزینه مسکن ، خواروبار ، هزینه ایاب و ذهاب ، مزایای غیر نقدی ، پاداش افزایش تولید ، سود سالانه می باشد ؛ نه صرفا حقوق ثابت کارگران  . در همین رابطه ، در تاریخ ۱۳۹۹/۱۰/۲۴ ، در وزارت کار ، تعاون و رفاه اجتماعی نیز ، بخشنامه ای صادر شده است که به موجب آن ، در خصوص نحوه محاسبه حق سنوات ، به دادنامه صادره از هیات تخصصی کار ، بیمه و تامین اجتماعی دیوان عدالت اداری استناد شده و آن را ملاک محاسبه حق سنوات قرار داده است . متن این بخشنامه ، به این شرح است :

به موجب دادنامه شماره ۱۰۰۰۸۷ ، مورخ ۱۳۹۸/۶/۳ دیوان عدالت اداری ، ماخذ محاسبه فوق العاده ها و مزایای قانونی نظیر مزایای پایان کار یا همان حق سنوات ، « مزد یا حقوق » موضوع مواد ۳۴ و ۳۵ قانون کار می باشد ؛ مگر اینکه صراحتا در قانون ، مبنای محاسبه مزد مبنا یا ثابت موضوع ماده ۳۶ قانون کار پیش بینی شده باشد . لذا مبنای محاسبه حق سنوات ، مطلق مزد و یا حقوق است ؛ نه صرفا مزد ثابت ومبنا .

سوالات متداول

۱- حق سنوات چیست ؟

پس از خاتمه قرارداد کاری میان کارگر و کارفرما به ازای هر سال سابقه کاری به ماخذ آخرین حقوق ومزایای دریافتی توسط کارگر مبلغی تحت عنوان حق سنوات پرداخت می شود که برای آشنایی با آن می توانید مقاله را مطالعه نمایید .

۲- پایه سنوات چیست ؟

بر اساس بخشنامه شورای عالی کار به ازای هر روز کاری مبلغی تحت عنوان پایه سنوات یا سنوات روزانه نیز پیش بینی شده است که به کارگران دارای یک سال سابقه کار به بالا پرداخت می شود که شرح آن در متن مقاله آمده است .

۳- فرمول نحوه محاسبه حق سنوات و پایه سنوات سال ۱۴۰۲ چیست ؟

حق سنوات از طریق ضرب حقوق کارگر در تعداد روزهای کاری تقسیم بر ۳۶۵ روز به دست آمده و پایه سنوات نیز از طریق ضرب تعداد روزهای کاری در عدد ۷۰۰۰ به دست می آید که برای آشنایی با نحوه محاسبه آن می توانید به متن مقاله مراجعه نمایید  .