آیین نامه وسایل حمل و نقل و جابجا کردن مواد و اشیا کارگاه
هدف از آیین نامه وسایل حمل و نقل و جابجا کردن مواد و اشیا کارگاه رعایت اصول ایمنی مرتبط با حمل و نقل در حیط های شغلی می باشد. آیین نامه وسایل حمل و نقل و جابجا کردن مواد و اشیا کارگاه مشتمل بر ۲۳۷ ماده به استناد ماده ۴۷ قانون کار می باشد (این ماده از قانون کار به استناد مصوبه جلسه مورخ ۱۳۸۳/۵/۱۲ شورای عالی حفاظت فنی به ماده ۸۵ قانون کار مصوب آبان ماده ۱۳۶۹ تغییر یافته است.). آیین نامه وسایل حمل و نقل و جابجا کردن مواد و اشیا کارگاه از یازده فصل به شرح زیر تشکیل شده است:
برای صیانت نیروی انسانی و منابع مادی کشور رعایت دستورالعمل‌هایی که از طریق شورای عالی حفاظت فنی (جهت تامین حفاظت‌فنی) و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (جهت جلوگیری از بیماری حرفه‌ای و تامین بهداشت کار و کارگر و محیط کار) تدوین میشود، برای‌کلیه کارگاهها، کارفرمایان، کارگران و کارآموزان الزامی است.
آیین نامه وسایل حمل و نقل و جابجا کردن مواد و اشیا کارگاه
فصل اول -تعاریف
منظور از دستگاه های بالابر در این قسمت ماشین هائی است که می تواند بار را در امتداد افقی حرکت دهد ( باستثنای آسانسور حمل افرادو بار ) وانواع آن به شرح زیر است .
الف – جر ثقیل(Grane)
بالابری است که بتواند با ری را در حال آویزان در امتداد قائم و افقی جابه جا کند.
ب- جرثقیل متحرک (Travelling Crane)
جرثقیلی است که در روی یک یا چند ریل حرکت کند.
ج- جرثقیل با پل متحرک (Overhead Travelling Crane)
جرثقیل متحرکی است که درارتفاتع مناسبی زیر سقف کارخانه روی ریل حرکت کرده و بتواند با ر را درامتداد طول و عرض و ارتفاع کار جابه جا نماید .
د- جرثقیل با در وازه متحرک (Gantry Crane)
جر ثقیل متحرکی است که بر روی دو پایه خر پائی شکل سوار بوده و مجهز به چند بالابر نده عمودی باشدو بتواند بار را با خود از نقطه ای به نقطه دیگر در روی ریل و درمسیر خود حمل کند .
هـ – جرثقیل یک ریلی (Monorail Crane)
جرثقیل متحرکی است که دستگاه بالابر و اطاقک فرمان آن ( در صورت وجود ) در حال آویز توسط چرخهائی که روی یک ریل فوقانی حرکت می کند جابه جا گردد.
و- جرثقیل متحرک موتوری (Locomotive Crane)
نوعی جرثقیل است که بر روی وسیله نقلیه موتوری سوار شده است .
ز- جرثقیل بازوئی (Jib Crane)
نوعی جرثقیل ثابت یا گردان است که دارای بازوئی افقی یا مایل بوده و کابل نگهدارنده با ر به وسیله بازوی مزبور نگهداری می شود . در این دستگاه موقعیت قلاب با نسبت به محور دوران جرثقیل توسط طول وشیب باز و تعیین می گردد و در بعضی موارد که بازوی جرثقیل افقی است ممکن است با ر توسط اطاقک متحرکی(Trolley) جا به جا شود .
ح- جرثقیل متحرک زمینی (Portable floor hoist)
نوعی جرثقیل است که روی چرخ سوار بوده و روی زمین حرکت میکند .
ط- جرثقیل سکو دار (چرخ چاه) (Tiering hoist)
نوعی جرثقیل است که دارای سکوی مخصوص جهت قرارگرفتن بار و حمل آن به قسمت ها و انبار کردن در ارتفاعات و جاهای مختلف باشد.
ی- جرثقیل ساختمانی (چرخ چاه) (Crabs and Winches)
جرثقیل ثابتی است که زنجیر یا کابل بالابر در روی استوانه ای پیچیده شده و پایه دستگاه به وسیله پیچهای فواندانسیون یا وسیله دیگری به زمین محکم شده باشد.
ک- جرثقیل الکتریکی (Electric hoist)
جرثقیل ثابت یا متحرکی است که استوانه حامل کابل یا زنجیر توسط موتور الکتریکی به حرکت در آید و بار را بالا و پائین ببرد . این بالابر ممکن است مستقلا ” کار کرده یا به عنوان بالا بر فرعی برای دستگاه بالابردیگر مورد استفاده قرار گیرد .
ل- جرثقیل بادی(Pneumatic hoist )
جرثقیل است شبیه با لابر بند (ک) که نیروی محرک آن هوای فشرده می باشد .
م- جرثقیل زنجیری(Chain hoist )
جر ثقیل ثابت یا متحرکی است که با دست بکار می افتد و شامل یک یا چند چرخ زنجیری می باشد.
ن – جرثقیل قرقره ای (lock and Tackle B)
بالابر ثابت یا متحرکی است که با دست کار کرده و شامی یک یا چند قرقره ها و قلاب با منتقل میگردد.
ص- لوازم بستن و بلند کردن بار (Hoisting Tackle)
شامل طناب کابل فولادی زنجیر و ادوات اتصال آنها به یکدیگر ازقبیل ( حلقه قلاب – بست کابل ـ و غیره )می باشد.
فصل دوم ـ کلیات
ساختمان و نگهداری
ماده ۱
به طور کلی در بالابر ها نکات زیر باید رعایت شود.
الف – قسمت های مختلف بدنه و وسائل انتقال نیرو و سایر لوازم دارای استقامت کامل مکانیکی آنها به تصویب مقام صلاحیتدار رسیده باشد.
ب – دستگاه باید در همه حال ( چه در موقع کار و چه در توقف ) بازدید و نگهداری شده و در تعمیر آن دقت کافی مبذول گردد.
ج- هر روز توسط متصدی دستگاه مورد بازدید قرارگرفته و حداقل هفته ای یک بار به وسیله متخصص مربوطه که مسئولیت کلی و فنی آنرا به عهده دارد دقیقا” بازرسی شود .
نشان دادن ظرفیت مجاز
ماده ۲
حداکثر ظرفیت مجاز با لابر باید از طرف کارخانه سازنده به طور مشخص و خوانا د ر روی هر دستگاه نوشته شده باشد.
ممنوعیت بلند کردن بار اضافه بر ظرفیت
ماده ۳
در تمام بالابر ها بلند کردن با ر بیش از ظرفیت مجاز ممنوع است مگر هنگام آزمایش دستگاه .
ماده ۴
همیشه بایستی با به طور ملایم بالا و پائین آورده شود به طوریکه د ر شروع بلند کردن یا حین پائین آوردن و توقف ضربه ای به دستگاه وارد نگردد.
پیچ و مهره ها
ماده ۵
در دستگاههای بالابر کلیه پیچ و مهره های اتصال باید طوری ساخته و حدیده و قلاویزه شده باشند که طول پیچ در هر یک کافی بوده و در صورت لزوم بتوان مهره ها را محکم نمود همچنین پیچ و مهره های قطعات متحرک باید توام با واشرهای فنری و غیره باشد تا از شل شدن مهره جلوگیری بعمل آید.
قطر استوانه نگهدارنده کابل های بالابر
ماده ۶
قطر استوانه های نگهدارنده کابل نباید کمتر از ۳۰ برابر قطر کابل باشد . به شرط اینکه لااقل مساوی سیصد برابر قطر کلفت ترین سیم کابل باشد. ولی ارجح است که قطر استوانه مزبور مساوی ۴۵۰ برابر ضخیم ترین سیم کابل درنظر گرفته شود.
ماده ۷
دو سر استوانه نگهدارنده کابل باید دارای لبه باشد به طوری که حداقل بلندی این لبه ها کمتر از ۵/۲ برابر قطع کابل مربوطه نباشد .
ماده ۸
لبه دو سر استوانه های نگهدارنده کابل باید بطور مؤثر و مطمئن به استوانه مربوطه محکم شده باشد.
تجهیزات الکتریکی
ماده ۹
کلیه تجهیزات الکتریکی دستگاه های با لابر باید با آئین نامه های حفاظتی وسائل و تأسیسات الکتریکی مطابقت نماید.
حداکثر بالابردن بار
ماده ۱۰
در بالابر هائی که با موتور الکتریکی کار میکنند باید وسائلی تعبیه شده باشد تا هنگامی که بار به حداکثرارتفاع پیش بینی شده رسید بتواند خود کارمحرک الکتریکی را از کار بیندازد.
ترمزهای حفاظتی
ماده ۱۱
با لابر ها باید دارای ترمزهای حفاظتی باشند و این ترمزها باید طوری تعبیه و محاسبه شده باشند که بتواند باری معادل یک برابر و نیم ظرفیت مجاز بالابر را نگهداری نماید .
طناب های فرمان برای بالابرهائی که از پائین هدایت می شوند
ماده ۱۲
طناب های فرمان در با لابرهائی که از پائین هدایت می شوند ( اعم از بالابرهای الکتریکی و بادی ) باید دارای جداکننده مخصوص باشند که این طناب ها به طور مجزا از داخل سوراخ های آن عبور کرده و مانع پیچیده شدن و رویهم افتادن آن بشود.
ضمنا” این طناب ها باید به ترتیبی علامت گذاری شود که به طور واضح جهت حرکت بار را در اثر کشیدن هر یک از طنابهای مزبور مشخص نماید .
ماده ۱۳
دسته های اهرم طناب های فرمان برای با لابرهای الکتریکی و بادی که از پائین هدایت میشود باید به شکلی ساخته شده باشد که به طور مشخص از هم متمایز گردند . به طوری که کارگر مربوطه به آسانی تشخیص دهد کدام اهرم برای بالا بردن و کدامیک برای پائین آوردن بار است .
ماده ۱۴
در کارگاههای مختلف یک مؤسسه صنعتی کلیه دسته های اهرم طنابهای فرمان جرثقیلهائیکه از پائین هدایت می شود باید دارای یک شکل بوده و ترتیب قرارگرفتن آنها از نظر جهت حرکت بار یکنواخت باشد.
بازرسی
ماده ۱۵
قبل از به کار انداختن با لابر نو باید تمام قسمتهای آن توسط شخص صلاحیت دار بازرسی و آزمایش شود.
ماده ۱۶
قطعات یاتاقان ضره خور دستگاه های بالابر و همچنین قطعات یاتاقان های مربوط به چرخ هائی که روی ریل حرکت میکند ( در صورت وجود ) باید :
الف – همه روزه قبل از استفاده از دستگاه بالا بر به منظور پی بردن به قسمت های شل شده و خورده شده توسط کارگر مربوط دقیقا” باز دید شود.
ب- هر هفته یک بار به وسیله یک نفر متخصص تمام قسمتهای آن دقیقا” و کاملا” بازدید شود.
ج- حداقل هر دوازده ماه یک بار بوسیله یک نفر متخصص مسئول تمام قسمت های آن قسمتهای آن دقیقا” و کاملا” بازرسی شود.
د- پس از هر تعمیر کلی تمام قسمتهای دستگاه بالابر توسط یک نفر متخصص مسئول آزمایش شود.
ماده ۱۷
کابل ها ـ زنجیرها ـ زنجیر هاـ تسمه ها ـ طنابها ـ قلابها و به طو ر کلی لوازمی که جهت بلند کردن با رمورداستفاده قرار می گرد همه رو زه باید به وسیله کارگران علامت دهنده و یا اشخاص دیگری که به عنوان کمک به کارگر با لابر از روی زمین دستور می دهند مورد باز دید قرار گیرد.
ماده ۱۸
کابل ها ـ زنجیرهاـ تسمه ها ـ طنابها ـ قلابها ـ شیارهاـ ترمزها و لوازم خود کار الکتریکی باید حداقل هر سه ماه یک بار توسط متخصص مسئول کاملا ودقیقا” مورد بازرسی قرار گیرد .
ماده ۱۹
پس از هر بازرسی و آزمایش ( موضوع بند ج و بند د ماده ۱۶ و ماده ۱۸ ) مقام یا متخصص مسئول بایدگواهی نامه اجازه کار صادر نماید این گواهی نامه باید همیشه به وسیله مؤسسه مربوطه بایگانی ونگهداری شود و در هنگام لزوم ارائه گردد.
علامت دادن
ماده ۲۰
هدایت در بالا بردن و پائین آوردن و حمل و نقل بار توسط دستگاههای بالابر باید به وسیله علائم مشخصه یکنواخت وقابل فهم که توسط مقام صلاحیتدار تعیین شده است به عمل آید به طوری که هر حرکت دارای یک علامت مجزا بوده و بهتر است که این علائم به وسیله بازویا دست داده شود.
ماده ۲۱
در مواردی که بیش از یک نفر کمک برای بالا بردن بار وجود داشته باشد باید علائم فقط به وسیله یکی از آنها( زنجیربان ـ قلاب زن طناب بند و غیره ) که همیشه در میدان دید راننده با لابر قرار دارد داده شود . در هرحال راننده بالابر بایستی از علامت توقیفی که توسط هر یک ازافراد کمکی فوق الذکر داده می شود اطاعت نماید.
نقل و انتقال بار
ماده ۲۲
بار باید عموما” به طور عمودی بالا و پائین آورده شود به طوری که در حال بلند کرد ن نوسان نداشته باشد .
ماده ۲۳
درمواردی که لازم است بار به طور مایل بلند شود باید:
الف – احتباطات لازم بعمل آید که کارگران مربوطه در معرض خطر قرار نگیرند.
ب- عمل بلندکردن چنین نوع باری باید در حضور شخص مسئول انجام پذیرد .
ماده ۲۴
قبل از علامت دادن برای بالابردن بار علامت دهندگان باید مطمئن باشند که :
الف – تمام طنابها ـ کابلها ـ تسمه هاـ زنجیرها ـ چنگک ها وسایر وسایل اتصال دهنده به طور صحیح بار رادر بر داشته ومحکم به یکدیگر و به قلاب وصل شده باشند .
ب – با مورد نظر باید کاملا” میزان و متعادل بوده و مانعی در سر راه آن قرار نگرفته باشد به طوریکه در اثرتصادم با آن سبب جا به جا شدن و یا احیانا” خراب شدن بار ویا مانع مزبور گردد.
ج- سایر کارگران در اثر بالا بردن بار در معرض خطر و تصادم قرار نگیرند.
ماده ۲۵
هر گاه به عللی بلند کردن بار درست انجام نگیرد کارگر علامت دهنده باید فورا” دستور نگهداشتن بار وعلامت پائین آوردن بار را برای تنظیم مجدد بدهد .
ماده ۲۶
هنگام تغییر مکان افقی یا پائین آوردن بار علامت دهندگان بایستی حرکت را طوری هدایت کنند کته بار بااشیاء دیگری تصادم نکند.
ماده ۲۷
رانندگان دستگاه های بالابر باید توجه داشته باشند حتی الامکان از حمل بار از بالای سر اشخاص اجتناب نمایند.
ماده۲۸
هنگام حمل بارهای خطرناک مانند مواد مذاب و بارهائیکه به وسیله جرثقیل مغناطیسی حمل میشود باید علائم مخصوص داده شود که کارگران خودرا به محل امن برسانند و تا رسیدن کارگران به محل امن بایدحرکت بالابر متوقف شود .
ماده ۲۹
هنگامی که بالابرها در محل تعمیر یا دارای بار باشند نباید بالای مسیر ماشین ها متحرک قرار گیرند .
ماده ۳۰
کارگر علامت دهنده قبل از باز کردن اتصالی های بار بایستی اطمینان حاصل کند که کارگری در اطراف بارو د رمعرض خطر نیست .
ماده ۳۱
هنگامی که بالابرها بدون با کار می کنند باید:
الف- کارگران علامت دهنده و کارگران طناب بند قبل از دستور حرکت زنجیر و یا کابل را به قلاب مربوطه بنحو مطمئن محکم نمایند.
ب- رانندگان بالابر قلاب بالابر را قبلا به ارتفاع مناسبی برسانند به طوری که فاصله کافی بین قلاب و اشخاص یا اشیاء وجود داشته باشد.
ماده ۳۲
رانندگان بالابر نباید دستگاه را هنگام داشتن بار ترک کنند .
فصل سوم – جرثقیل ها ساختمان جرثقیل
ماده ۳۳
کلیه قطعات جرثقیل که تحت کشش و فشار واقع می شوند و ممکنست در معرض ضربه نیز قرار گیرندبایستی از فولاد یا فلز دیگری که دارای مشخصات مشابه فولاد باشد ساخته شوند.
ماده ۳۴
جرثقیل ها باید نوعی ساخته شده باشند که روغنکاری مطمئن و بازرسی قسمت های مختلف آن میسرباشد.
حفاظ قسمتهای انتقال نیرو
ماده ۳۵
تمام چرخ دنده ها و سایر قسمتهای متحرک که برای انتقال نیرو بکار میروند باید طبق مقررات مربوطه دارای حفاظ باشند.
الکترومغناطیس بالابرها
ماده ۳۶
هر گاه بالابری با الکترومغناطیس مجهز شده باشد باید نکات زیر اعایت شود.
الف- مدار جریان الکترومغناطیس باید بطور مطمئن نگهداری و حفاظت شده و مقاومت عایق این مدار بطور منظم مورد آزمایش قرار گیرد.
ب- کلیدهای کنترل ماگنت باید طوری قرار گرفته و حفاظت شده باشند که خود بخود امکان باز شدن آنها وبالنتیجه قطع جریان مدار موجود نباشد.
ج- کابل مدار جریان الکترومغناطیس در موقع بالارفتن وپائین آمدن ماگنت بوسیله وزنه تعادل یا قرقره یاوسیله الکتریکی همواره در وضع کشیده شدن قرار گرفته باشد.
ماده ۳۷
ماگنت بلند کننده نباید هرگز هنگام بیکاری آویزان باشد بلکه باید روی زمین و یا در محل مخصوص خود قرارگیرد و در مواقعی که جرثقیل برای کارهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرد ماگنت آن باید از قلاب بازشود.
ماده ۳۸
بمنظور جلوگیری از ایجاد خطرات ناشی از سقوط بار در جرثقیل های مغناطیسی که بعلت سوختن فیوز یاقطع جریان الکتریکی بوجود می آید:
الف- هدایت ماگنت ها باید توسط انبرها یا گیره هائی که از جنس غیر مغناطیسی ساخته شده انجام شود و کارگران هدایت کننده زیر بار قرار نگیرند.
ب- اشخاص وکارگران دیگربهیچ وجه اجازه ایستادن و یاعبورازنزدیکی محلی که جرثقیل مغناطیسی درآنجامشغول کاراست ندارند.
راهرو برای جرثقیل هائی که از پائین هدایت می شوند
ماده ۳۹
در مورد جرثقیل هائی که از پائین هدایت می شوند باید راهرو آزادی که حداقل پهنای آن ۹۰ سانتیمتر باشددر تمام طول مسیر جرثقیل تعبیه نمود.
اطاق جرثقیل
ماده۴۰
محل اطاق جرثقیل وطرزساختمان آن بایدطوری باشدکه راننده جرثقیل همواره بهترین دیدرابرای انجام عملیات داشته باشد .
ماده۴۱
در مواقعی که رانندگان جرثقیل تسلط کامل به مسیر بار نداشته باشند و مسیر جرثقیل را نبینند باید یک یا چند نفر علامت دهنده وجود داشته باشندکه بتوانند علامات لازم را برای انجام عملیات بدهند .
ماده۴۲
اطاق جرثقیل هائی که در هوای آزاد کار میکنند باید محفوظ بوده و تمام اطراف آن دارای پنجره هائی کشوئی باشد پنجره های اطاق جرثقیل باید بهترین دید را برای راننده تأمین کند.
جعبه ابزار
ماده۴۳
روغن دان و سایر ابزار و آچارهای جرثقیل بایستی در جعبه های مخصوصی که دائما” در اطاق جرثقیل یا کنار راهرو آن قرار داده شده نگهداری شوند.
تخصص ومهارت رانندگان جرثقیل
ماده۴۴
فقط اشخاص زیر حق راندن جرثقیل را دارند:
۱- رانندگان مجاز جرثقیل.
۲- بازرسان و تعمیرکاران جرثقیل.
۳- کارگرانی که لااقل دو هفته زیر نظر راننده خبره و مسئول کارآموزی نموده باشند بطور کلی همه این افراد باید به وسائل مکانیکی و الکتریکی جرثقیل آشنائی داشته و همچنین به خطرات ناشی از حوادث مربوطه واقف باشند.
ماده ۴۵
برای کارگران جرثقیل که مشغول هدایت جرثقیل هستند استعمال دخانیات و خوردن و آشامیدن و مطالعه در حین کار ممنوع است .
ماده ۴۶
کسانی می توانند در اطا قک جرثقیل یا کامیون جرثقیل دار بکار رانندگی اشتغال ورزند که از نظر جسمانی دارای اجازه مخصوص باشند.
ماده ۴۷
راننده جرثقیل نباید اجازه دهد که کسی در روی با ر سوار شده و یا به قلاب و کابلهای جرثقیل آویزان شده و با آن حمل شود.
فصل چهارم – جرثقیل های متحرک
مقررات عمومی
ماده ۴۸
ساختمان – طرز کار و نگهداری جرثقیلهای متحرک باید طبق مقررات موضوعه در فصل دوم و سوم این آئین نامه باشد.
فضای آزاد جرثقیل متحرک
ماده ۴۹
طرح ونصب جر ثقیل متحرک باید نوعی باشد که همیشه فاصله کافی بین قسمتهای نامبرده در زیر وجودداشته باشد.
الف – بین بلندترین نقطه جرثقیل و هر نوع حائل و بنائی که بالای آن قرارگرفته .
ب- بین هر قسمت از جرثقیل با دیوارها ـ ستونها یا سایر قطعات و اسکلتها ثابت .
ج- بین دوانتهای جرثقیل و دو انتهای ریلهای مسیر آن .
ضریب اطمینان
ماده ۵۰
در محاسبه ساختمان جرثقیل های متحرک به فرض وجود حداکثر بار در سختترین شرایط باید ضریب اطمینانی برای هر قسمت به شرح زیر درنظر گرفت .
الف – ضریب اطمینان ۳ برای قلاب بلند کننده د رصورتی که با دست کار کند .
ب- ضریب اطمینان ۴ برای قلاب بلند کننده در صورتی که با موتور کار کند.
ج- ضریب اطمینان ۵ برای قلاب بلند کننده در صورتی که با مواد خطرناک مانند آهن مذاب و مواد خورنده و غیره بلند کند.
د- ضریب اطمینان ۶ برای کابل بلند کننده جرثقیل .
و- ضریب اطمینان ۴ برای قطعات اسکلت فلزی جرثقیل
فشار باد
ماده ۵۱
جرثقیل هائی که در هوای آزاد کار می کنند باید:
الف – برای فشار حداکثر باد در محل محاسبه شود.
ب- با لوازم احتیاطی از قبیل ترمز چرخها ـ کفش ریلها گیره های مخصوص برای نگهداری چرخها و سایرلوازم احتیاطی به طوری مجهز شده باشد که این لوازم احتیاطی بتواند در مقابل بزرگترین فشار باد ممکنه در محل مقاومت نماید.
شاسی جرثقیل
ماده ۵۲
شاسی و قطعات حمال جرثقیل و همچنین پایه های نگهدارنده اطاق راننده و یا ترمزهای نگهدارنده محور محرک جرثقیلها باید کلا جوش و یا به شاسی پرچ شده باشند.
لبه برای محافظت ارابه جرثقیل
ماده ۵۳
شاسی ارابه ها و دو انتهای پل جرثقیل متحرک باید دارای دو لبه پیش آمده حفاظتی محکم باشد تا در اثربریدن محور چرخهای ارابه و یا شکستن این جرخها از سقوط ارابه جلوگیری گردد.
ماده ۵۴
کلیه جرثقیلهای متحرک باید دارای لوازم استحفاظی مخصوص باشند که هر گاه یکی از چرخهای معلق ویاچرخ دنده ها شکست و یا شل شد ازافتادن آنها به پائین جلوگیری کند .
قلاب حفاظتی جرثقیل های یک ریلی
ماده ۵۵
جرثقیل های یک ریلی مجهز به حلقه های گردان باید دارای یک یا چند مهار حفاظتی باشد که بتواند درصورت بریده شدن زنجیر بار را نگهدار ی نماید .
شاسی ارابه جرثقیل های متحرک یک ریلی
ماده ۵۶
شاسی ارابه جرثقیلهای یک ریلی باید به قسمی محافظت شده باشد که احتمال تغییر شکل در آن نرود.
وسائل نگهدارنده ضربه گیر و حفاظ اطراف ارابه جرثقیل های متحرک
ماده ۵۷
جرثقیل های متحرک باید با لوازم زیر مجهز باشند:
الف – انتهای ریل هائی که جرثقیل روی آنها حرکت میکند و همچنین ریل هائی که پل متحرک روی آنها رفت و آمد می نماید باید یا به شکل منحنی بالاآورده شود یا ضربه گیرها ی مناسبی روی ریل ها نصب گردد به نحوی که حداقل ارتفاع انحاء ریل ها یا ارتفاع ضربه گیرها برابر بلندی محور چرخ های متحرک باشد.
ب – چرخ های پل متحرک و چرخ های پایه های پل و چرخ های اطاق فرمان یا ارابه و غیره باید دارای حفاظ مناسبی باشند که از طرفین پائین تر ازسطح ریل ها و از جلو تا محاذات امتداد داشته باشند . این حفا ظت ها باید به شکلی تعبیه شده باشد که از نزدیک شدن دست و پا به قسمت های گردنده در موقع حرکت جلوگیری نماید.
مسیر حرکت جرثقیل های یک ریلی
ماده ۵۸
مسیر حرکت جرثقیل های یک ریلی باید باید طوری تعبیه شده باشد که جرثقیل به خودی خود نتواند روی یک انشعاب آزادوارد شود.
ماده ۵۹
در صورتی که جرثقیل یک ریلی در مسیرهای مختلف حرکت کندباید ضامن مطمئن بریا تنظیم دقیق مسیرهای ان پیش بینی شده باشد .
راهرو جرثقیل های یک ریلی
ماده ۶۰
زیر جرثقیل های یک ریلی لازم است راهرو مناسبی که رو طرفش به طور مشخص و ابل رویت حط کشی شده باشد تعبیه شود.
سکوها و گذرگاهها
ماده ۶۱
جرثقیل های متحرک باید دارای ضمائم زیر باشند.
الف – نرد بامهای ثابت یا معلق که هر لحظه به طور مطمئن بتوان به وسیله آنها از زمین به اطاق فرمان واز آنجا به پل جرثقیل متحرک دسترسی پیدا کرد .
ب- سکوها یا گذرگاه هائی به پهنای حداقل ۴۵ سانتی متر در امتداد دو طرف پل و درتمام طول آن .
ج- کوها و یا گذرگاه های به پهنای ۳۰ سانتی متر در دو انتهای ارابه جرثقیل و در امتداد عمود بر راهرومربوط به پل .
د- در صورتی که تعبیه راهرو مطمئن و مناسبی در دو انتهای اطاق فرمان یا ارابه جرثقیل ممکن نباشدلازم است راهروئی به پنهای حداقل ۳۸سانتی متر در دو انتهای پل متحرک جرثقیل و در امتداد عرضی پل تعبیه شود .
به طور کلی سکوها و راهروهای جرثقیل های متحرک باید محکم ساخته و به طور متناسب کار گذاشته شده باشد و اطراف آن نرده حفاظتی تعبیه گردد.
ماده ۶۲
در ساختمانهای جدیدی که جرثقیل متحرک در ان کار گذاشته می شود حداقل فاصله بین کف راهرو جرثقیل و یاسکوی پل و سکوی ارابه جرثقیل متحرک یا هر نوع بنا یا حایلی که در بالای آن قرار گرفته است نبایدکمتر از دو متر باشد .
ماده ۶۳
فاصله بین راهرو پل متحرک و خر پای حامل جرثقیل باید از ۲۰ سانتی متر کمتر باشد.
ماده ۶۴
صفحات کف راهر و یا سکوی پل متحرک که در هوای آزاد کار میکند باید دارای فواصلی جهت خارج شدن آب باشد . عرض این فواصل نباید از ۶ میلی متر بیشتر باشد.
ماده ۶۵
اگر راهرو و یا سکوی معمولی جرثقیل متحرک دارای محل مطمئنی برای تعویض و یا تعمیر چرخهای ارابه انتهائی نباشد باید سکوی مخصوصی برای انجام این منظور تعبیه نمود .
ماده ۶۶
در کنارپایه های جر ثقیل با دروازه متحرک و موازی با ریلهای مسیر آن بایستی دو راهرو ساخته شود به طوری که این راهرو ها کاملا بدون مانع بوده و پهنای آن ها حداقل ۷۵ سانتی متر و طول آنها تا انتهای مسیر جرثقیل ادامه داشته باشد.
اطاق یا کابین فرمان
ماده ۶۷
جرثقیلهای متحرکی که هدایت آنها از روی خود جرثقیل به وسیله راننده انجام می شود بایستی مجهز به اطاق یا کابین فرمان برای راننده بوده و کلیه وسایل فرمان در این اطاق قرار گرفته باشند این اطاق باید دارای مشخصات زیر باشد:
الف – از موادی ساخته شده باشد که درمقابل آتش سوزی مقاومت داشته و در صورتی که در هوای آزادکار کند در مقابل عوامل جوی محفوظ باشد.
ب- طوری قرار گرفته و مجهز شده باشد که راننده بتواند از محل کار خود تمام اطراف و محوطه عملیات کاررا زیر نظر گرفته و حتی موقعی که لازم باشد به خارج اطاق خم شود خطری برای او پیش نیاید.
ج- نوعی تعبیه و مجهز شده باشد که راننده را در مقابل مواد سوزاننده و خورنده محفوظ باشد بعلاوه مجهز به لوازم استحفاظی در مقابل تمام خطرات ناشیه باشد.
د- نوعی ساخته و مجهز شده باشد که راننده را در مقابل تشعشعات خطرناک و دود و بخارات سمی و گازهای مضر محافظت نماید.
ه – نوعی ساخته و درجای خود سوار شده باشد که کمترین لرزش و ارتعاش را داشته باشد .
ماده ۶۸
در صورتی که در اطاق فرمان بیش از ۳۰ سانتی متر از راهرو مربوط بالاتر باشد باید پله های فلزی ثابتی که به راحتی عبور را میسر سازد تعبیه شود.
ماده ۶۹
در اطاق فرمان جرثقیل متحرک باید همیشه یک سطل پر از ماسه و یک دستگاه اطفاء حریقی که ماده خاموش کننده آن عایق الکتریسته باشد جهت فرو نشاندن آتش در دسترس باشد .
ماده ۷۰
ارابه های جرثقیل های متحرک باید دارای کف باشد .
حفاظت محور چرخ های پل جرثقیل
ماده ۷۱
تمام قسمتهای بر جسته محور چرخهای پل جرثقیل باید به طور مناسب و مطمئن وسیله حفا ظت های استاندارد پوشیده شده باشد.
لوازم الکتریکی
ماده۷۲
علاوه برکلید اصلی حرکت که در اطاق فرمان قرار گرفته باید در قسمت بالای اطاق فرمان از نقطه ای که بتوان از روی راهرو براحتی به آن دسترسی پیدا کرد یک کلید اصلی ضامن دار دیگری برای قطع جریان برق تعبیه نمود.
علاوه بر دو کلید فوق الذکر یک کلید ضامن دار مخصوص دیگری که روی آن عبارت (کلید جرثقیل قید) شده باشد بایستی طوری قرار داد که از سطح زمین به آسانی بتوان به آن دسترسی داشت این کلیدمخصوصا” باید برق کلیه قسمتهای جرثقیل را کنترل نموده و در موارد لزوم بتواند جریان برق رادر تمام مدارجرثقیل قطع کند.
ماده ۷۳
تمام اهرم ها و دسته های فرمان که بوسیله آنها حرکتهای مختلف جرثقیل کنترل می شود باید پس از رهاکردن بطور خودکار به محل اولیه برگشته و حرکت مربوطه را متوقف نماید.
ماده ۷۴
اهرم های کنترل حرکت های جرثقیل متحرک باید طوری قرارگرفته باشدکه راننده بتواندبه آسانی امتداد تغییرمکان خود را ببیند.
دستگاه محدودکننده ارتفاع بالابردن بار
ماده ۷۵
این دستگاه باید دارای شرایط زیر باشد.
۱- عمل محدودکردن مستقیما” بوسیله قرقره یا قلاب دستگاه بالا برنده انجام پذیرد.
۲- مکانیزم دستگاه محدودساختن ارتفاع بالابردن بار بایستی مستقیما” عمل نموده و از فنر واسطه استفاده نکند.
۳- دستگاه محدودکننده باید:
الف- دارای قفل مخصوصی باشد که مستقیما” روی ترمز اثر کرده و از برگشت ناگهانی بار جلوگیری نماید.
ب- طوری تعبیه شده باشد که بتوان از داخل اطاق فرمان آن را به حالت اولیهد عودت داده آماده بکارنمود.
ماده ۷۶
راننده جرثقیل متحرک باید همیشه در ابتدا و انتهای کار دستگاه محدودکننده ارتفاع بالابردن بار را آزمایش نماید.
ترمزهای دستگاه بالابر
ماده ۷۷
موتور بلندکننده بار در جرثقیلهای متحرک باید با وسایل زیر مجهز شده باشد.
الف- دارای ترمزفنری قابل آزادشدن بوسیله جریان برق باشد بطوری که گشتاور مقاوم این ترمز از گشتاورمتحرک موتور کمتر نباشد .
ب- یا ترمز مکانیکی که قادر به نگهداری یک برابرونیم بار مجاز جرثقیل باشد.
ماده ۷۸
موتورهای بالابر در جرثقیلهای متحرکی که بار مجاز آنها پنج هزار کیلوگرم یا بیشتر باشد باید دارای دو ترمزالکتریکی و یا یک ترمز مکانیکی و یک ترمزالکتریکی باشند.
روشنائی
ماده ۷۹
روی پلهای جرثقیلهای متحرکی که در فضای آزاد کار می کند بایستی چراغهائی نصب نمود که در تاریکی قلابهای بلندکننده بار همیشه بخوبی نمایان باشند.
کنترل حرکت پل جرثقیلهای با پل متحرک
ماده ۸۰
جرثقیلهای با پل متحرک باید مجهز به ترمزهای دستی یا پائی مناسب جهت کنترل حرکت پل جرثقیل باشد.
چرخ های جرثقیل با دروازه متحرک
ماده ۸۱
چرخهای جرثقیل با دروازه متحرک باید دارای حفاظ یا روپوش مخصوص باشند .
ماده ۸۲
ارابه جرثقیل با دروازه متحرک باید دارای گیره های مخصوصی باشند تا برای کار دروازه در یک نقطه معین یا موقع تعطیل کار بتوان چرخهای پایه هارا به ریلها ثابت نمود.
دستگاه های اعلام خطر
ماده ۸۳
جرثقیلهای متحرک باید دارای دستگاههای آژیر باشند و این دستگاهها باید در دسترس راننده جرثقیل باشدتا در صورت لزوم مورد استفاده قرار گیرد .
طرز کار دستگاههای کنترل
ماده ۸۴
راننده جرثقیل قبل از وصل کلید اصلی یا کلید ثانوی باید کاملا” مطمئن گردد که تمام دستگاههای کنترل بحالت قطع قرار گرفته اند و وصل جریان هیچگونه خطر الکتریکی و یا مکانیکی برای اشخاص مجاور تولید نمی نماید.
ماده ۸۵
در صورتیکه جریان در مدار الکتریکی مختل و یا قطع شود راننده جرثقیل باید فورا” کلیه کلیدهای کنترل راقطع و مراقبت کند که تا رسیدن جریان کلیدها به حالت قطع باقی بماند.
ماده ۸۶
راننده جرثقیل متحرک نباید فقط به دستگاه خودکار کنترل و توقف موتور در پایان میدان عمل اطمینان کندبلکه باید از داخل اطاق فرمان نیز تغییر مکان جرثقیل و بار را کنترل و مراقبت نماید.
ماده ۸۷
راننده جرثقیل قبل از خروج از اطاق فرمان باید تمام دستگاههای کنترل را به حالت قطع در آورد و کلیدهای اصلی را قطع و آنها را قفل کند.
کارکردن دو یا چند جرثقیل در روی یک مسیر
ماده ۸۸
هنگامی که بیش از یک جرثقیل متحرک در روی یک مسیر کار میکند حداقل فاصله دو جرثقیل متحرک از ۹متر نباید کمتر شد.
بلند کردن بار بوسیله دو جرثقیل متحرک
ماده ۸۹
هنگامی که دو جرثقیل متحرک برای بلند کردن بار واحدی بکار می روند باید توجه داشت که:
الف- فقط یک نفر کارگر علامت دهنده به رانندگان هردو جرثقیل علامت دهد.
ب- بمنظور اطمینان از هماهنگی صحیح کار دو جرثقیل پیش بینی های لازم به عمل آید.
ج- در صورتی که دو جرثقیل بلند کننده از نوع بازودار باشد باید قسمت ثابت و متحرک بازو در هر دو جرثقیل با شیب مساوی تنظیم شود.
حمل بار به وسیله دروازه متحرک
ماده ۹۰
هنگامی که دروازه متحرک جهت حمل بار بکار میرود علامت دهندگان یا سایر مسئولین که از روی زمین می کنند باید پیشاپیش بار حرکت کنند و اشخاصی را که در مسیر بار قرار گرفته اند آگاه نموده ودقت نمایند که سوزنهای ریلها در موقعیت صحیح قرار داشته و ارتفاع بار به اندازه ای باشدکه بهیچ مانعی برخورد ننماید.
تعمیر جرثقیل های متحرک
ماده۹۱
موقعی که احتیاج به تعمیر جرثقیل متحرک باشد باید جرثقیل را تا آنجا که امکان دارد از محل کار دور نمود تا مانع کار سایر کارگران نشده و کار جرثقیلهای دیگر را مختل نسازد همچنین حتی المقدور باید سکوی تعمیر در اطراف جرثقیل بر پا کرد .یا برزنت محافظ در زیر جرثقیل بمنظور حفاظت تعمیرکنندگان در ارتفاع مناسبی گسترد.
ماده ۹۲
چنانچه بازوی مناسبی در جرثقیل متحرک برای وصل به قرقره هائی که جهت تعمیر بکار میرود وجودنداشته باشد باید بازوی آهنی مناسبی که مقاومت کافی داشته و بتواند سنگین ترین قطعات ارابه را بلندنماید برای تعمیر جرثقیل متحرک تعبیه نمود.
ماده ۹۳
قبل از شروع تعمیر جرثقیلهای متحرک کارگران تعمیرکننده باید ته نکات زیر توجه کنند.
الف- اطمینان حاصل کنند که تمام کنترل های الکتریکی به حالت قطع و دو کلید اصلی و ثانوی به حالت بازبوده و یکی از آنها قفل باشد.
ب- تابلوهائی با عبارت ( جرثقیل در حال تعمیر ) روی جرثقیل و همچنین روی زمین در اطراف محوطه تعمیربگذارند .
ج- اگر جرثقیلهای متحرک دیگری در روی زمین همین مسیر کار می کنند نگهدارنده مطمئنی به فاصله مناسبی روی ریل مسیر بگذارند یا از وسائل حفاظتی دیگری برای توقف استفاده نمایند.
ماده ۹۴
در جرثقیل های متحرک باید قبل از پیاده کردن محور قرقره ها یا استوانه های کابل یا تعویض آرمیچر موتوربلند کننده بار باید کلیه کابلهای مربوطه ازروی قرقره ها باز شوند هر گاه این کار مقدور نباشد بایدمکانیسم حرکت دهنده بطور مطمئن قفل شود تا از گردش قرقره های کابل جلوگیری بعمل آید.
ماده ۹۵
پس از پایان تعمیرات جرثقیل های متحرک باید تمام حفاظها و دستگاه های استحفاظی را مجددا” به جای خود قرار داد و قبل از بکار انداختن مجددا”جرثقیل متحرک کلیه ابزارها و آچارها و سایر اشیائی که جهت تعمیر به محوطه آورده شده است جمع آوری نمود.
کارکردن در مجاورت جرثقیل های با پل متحرک
ماده ۹۶
هرگاه شخصی روی مسیر یا در مجاورت مسیر جرثقیل یا پل متحرک کار کند باید پیش بینی های لازم و مؤثر بعمل آید تا اطمینان حاصل شود که فاصله پل جرثقیل از این شخص حداقل از ۶ متر کمتر نشود .
فصل پنجم – جرثقیل متحرک موتوری
مقررات عمومی
ماده ۹۷
رعایت مقررات فصول دوم و سوم این آئین نامه که به ترتیب راجع به دستگاههای بالابر و جرثقیلها می باشد از نظر ساختمان استفاده – تعمیر و نگهداری جرثقیلهای متحرک موتوری که در کارگاهها کار می کنند نیز الزامی است.
نشان دادن ظرفیت جرثقیل متحرک موتوری
ماده ۹۸
ظرفیت جرثقیلهای متحرک موتوری باید بطور واضح در داخل و یا خارج اطاق فرمان مشخص شده باشد.ضمنا” باید حداکثر بار مجاز نیز برای حالات مختلف بازوی جرثقیل و اوضاع مختلف قرقره بالابرنده با بازوی اضافی یا بدون آن تعیین و نشان داده شود.
آژیر اضافه بار
ماده ۹۹
جرثقیل های متحرک موتوری باید با آژیر خودکار مجهز باشد که هر گاه جرثقیل باری بیش از بار مجاز بلندکند بطریق مشخص و پر صدا اعلام خطر نماید.
فضای آزاد برای بدن انسان
ماده ۱۰۰
برای اینکه کارگران بین قطعات متحرک جرثقیل موتوری و بدنه ارابه حامل آن قرار نگرفته و مصدوم نشوندباید فاصله آزادی که حداقل ۳۵ سانتیمتر باشد بین قسمت گردنده و بدنه ارابه حامل وجود داشته باشد.
پله ها و نرده های اطراف
ماده۱۰۱
ارابه حامل و اطاق فرمان جرثقیل موتوری باید بوسیله پله و نرده هائی در اطراف آن به نحوی مجهز شده باشد که به آسانی و بدون خطر بتوان به اطاق فرمان جرثقیل و محل کار راننده داخل شد.
اطاق فرمان
ماده۱۰۲
در هر یک از طرفین اطاق فرمان جرثقیلهای متحرک موتوری باید یک در تعبیه شده باشد بنحوی که لولای درها در قسمت عقب قرار گیرد وهر یک از این درها به طرف خارج باز شود و با دستگیره هائی مجهز باشدتا به هر جهت که دستگیره گردانده شود در باز گردد.
ماده ۱۰۳
کف سکوی ارابه حامل جرثقیل متحرک موتوری و کف اطاق فرمان آن باید از صفحات چوبی مخصوص یاآهن عاج دار مفروش شده باشد تا خطر لیزخوردن کارگران را تخفیف دهد .
ماده ۱۰۴
اطاق فرمان جرثقیلهای متحرک موتوری که با بخار کار می کنند باید دارای راهروی آزاد سرتاسری باشد.
دیگ های بخار
ماده ۱۰۵
رعایت مقررات آئین نامه (( دستگاه های مولد بخار و دیگهای آب گرم )) از نظر ساختمان و طرز کار ونگهداری و تعمیر دیگهای مزبور در جرثقیلهای متحرک که با بخار کار می کنند نیز الزامی است.
موتورها
ماده ۱۰۶
موتورهای دیزلی – بنزینی و ماشینهای بخار در جرثقیلهای متحرک موتوری باید دارای حفاظهای مناسبی باشد تا راننده های آن از خطر تصادم با قطعات متحرک در امان باشند.
ماده ۱۰۷
لوله خروج بخار و شیرهای سیلندر در جرثقیلهای متحرک موتوری که با بخار کار می کنند باید بوسیله لوله های طویل به خارج هدایت شوند تا آب داخل کف اطاق فرمان نشده و موجب لیز شدن نگردد.
ماده ۱۰۸
در جرثقیلهای متحرک موتوری انتهای لوله هائی که گاز یا بخار و آب سرزیر انژکتورها از آن خارج می شودباید بطرف پائین باشد .
ترمزهای چرخ
ماده ۱۰۹
چرخهای ارابه جرثقیل های متحرک موتوری باید به هر دو نوع ترمز دستی و مکانیکی مجهز باشد.
اتصال خودکار
ماده ۱۱۰
ارابه جرثقیل های متحرک موتوری باید در جلو و عقب دارای اتصالی های خودکار باشد بطوری که بتوان ازهر دو طرف ارابه اتصالی ها را باز نمود.
اهرم های فرمان
ماده ۱۱۱
اهرمهای فرمان جرثقیلهای متحرک موتوری باید با وسائلی مجهز شده باشند که بتوان آنها را در حالت آزادقفل کرد.
حفاظ کابل ها
ماده ۱۱۲
برای جرثقیل های متحرک موتوری حفاظ کابل درقسمتها ی زیر باید در نظر گرفته شود :
الف – در قسمت های انتهائی بازو برای آنکه از برخورد قلاب کابل با شیار قر قره گردان جلوگیری شود.
ب- در ناحیه ای که سیم هدایت بازوی جرثقیل در روی قر قره هرز گرد مربوطه حرکت می کند.
تجهیزات الکتریکی
ماده ۱۱۳
جرثقیل های متحرک موتوری که با جریان برق کار میکند باید دارای اتصالی مطمئنی به زمین باشد.
روشنائی
ماده ۱۱۴
هر گاه جرثقیلهای متحرک موتوری هنگام شب کار کنند نکات زیر باید رعایت شود :
الف – جرثقیل باید دارای چراغ جلو و حداقل یک چراغ قرمز در عقب باشد.
ب- چراغها د رداخل اطاق فرمان طوری تعبیه شود که نور آنها مزاحم دید رانندگان جرثقیل نباشد و د رعین حال رانندگان بتوانند محل کار خود را به خوبی به بینند و دستگاهها ی اندازه گیری ـ سطح آب و درجه بخار را به طور صحیح کنترل نمایند.
دستگاه های آگاه کننده
ماده ۱۱۵
جرثقیلهای متحرک موتوری باید با بوق های آگاه کننده و قوی مجهز باشد تا بتوان قبل از بکار انداختن جرثقیل و یا احیانا” در حین حرکت از آنها استفاده نمود.
مانور کردن دستگاه
ماده ۱۱۶
وقتی جرثقیلهای متحرک موتوری د رحرکت باشد باید:
الف- در صورتی که جرثقیل روی ریل حرکت کند فقط اشخاص مجاز اختیار تعویض سوزنهای ریل را داشته باشند.
ب- رانندگان جرثقیل مطمئن باشند که حین حرکت بازوی جرثقیل به ساختمانها و خر پاها بر خورد نکرده وضمنا” بازو به اندازه کافی پائین نگهداشته شود تا اشیائی که در بالای جرثقیل قرار گرفته است تصادم ننماید.
ماده ۱۱۷
قبل از اینکه رانندگان جرثقیل متحرک موتوری محل کار خود را به علت تمام شدن وقت یا توقف موقت ترک نمایند باید ارابه جرثقیل را به حالت ترمز نگاهدارند و بازوی جرثقیل را به حالت آزاد روی تکیه گاه خود قرار دهند و تمام وسائل کنترل را قفل و یا در محل آزاد خود محکم نمایند.
فصل ششم ـ جرثقیل های بازوئی
مقررات عمومی
ماده ۱۱۸
رعایت مقررات مندرج در فصول دوم و سوم این آئین نامه که به ترتیب راجع به دستگاههای بالابر و جرثقیل ها میباشد از نظر ساختمان استفاده – تعمیر و نگهداری جرثقیل های متحرک بازوئی که در کارگاهها کارمیکنند نیز الزامی است .
نشان دادن ظرفیت جرثقیل بازوئی
ماده ۱۱۹
ظرفیت جرثقیل بازوئی نسبت به زوایای مختلف بازو و د ر مورد جرثقیل با بازوی افقی نسبت به موقعیت های مختلف ارابه متحرک روی بازو باید به طور واضح در پهلوهای بازو و یا ستونها و یا پایه ها نوشته شده باشد.
ماده ۱۲۰
جرثقیل های بازوئی باید با دستگاه آژیر خودکار مجهز باشد که هر گاه جرثقیل باری بیش از حداکثر بار مجازبلند کند به طریق مشخص و پر صدا آژیردهد .
ستون ها یا پایه ها
ماده ۱۲۱
صفحات نگهدارنده پاشنه های تحتانی جرثقیل های بازوئی بایدروی پی محکمی قرار گیر و پاشنه های فوقانی نیز به طور محکم نصب شود تا در مقابل نیروهای مختلف که به آن وارد می شود مقاومت نمایند.
ماده ۱۲۲
جرثقیل هائی که روی بازوی آنها ارابه متحرک قرار دارد باید با وسائل نگهدارنده مؤثری که بتواند از خروج ارابه از روی ریل در دو انتهای بازوی جرثقیل جلوگیری نماید مجهز باشد.
جرثقیل های مجهز به بالابر دستی
ماده ۱۲۳
بالابر دستی جرثقیل بازوئی باید دارای تجهیزات زیر باشد:
الف – محور قرقره کابل بالابر مجهز به شیطانک و چرخ جقجقه و یا حلزون و چرخ حلزون ( بدون برگشت خود به خود ) باشد تا بار را در حال آویزان یاهنگامی که دست از روی اهرم محرک بر داشته می شود نگهداری کند.
ب- دستگاههای ترمز برای کنترل حرکت بار در حال پائین آمدن .
فصل هفتم – جرثقیلهای متحرک زمینی و جرثقیلهای سکو دار (بارچین)
مقررات عمومی
ماده ۱۲۴
رعایت مقررات مندرج در فصل دوم این ائین نامه که راجع به دستگاههای بالابر می باشد از نظر ساختمان استفاده ـ نگهداری و تعمیر جرثقیل های متحرک زمینی و جرثقیل های سکودار (بارچین ) نیز الزامی است.
دستگاه های فرمان
ماده ۱۲۵
وسایل فرمان و کنترل حرکت و نقل و انتقال تمام جرثقیل های متحرک زمینی و جحرثقیل های متحرک سکودار (بار چین ) که با موتور کار می کند و در یک کارگاه مشغول کار هستند باید با حرکات مشابه دسته ای فرمان کار مشابهی انجام دهد.
اهرم های فرمان
ماده ۱۲۶
اهرم های فرمان جرثقیل های متحرک زمینی و جرثقیل های سکودار (بارچین) باید در محل هائی تعبیه ومحافظت شده باشد که از برخورد اتفاقی باقطعات متحرک یا ثابت محفوظ باشند.
اتصال زمین
ماده ۱۲۷
جرثقیل های متحرک و جرثقیل های سکودار (بارچین) که با برق کار میکند باید از نظر الکتریکی به طریق مؤثری به زمین متصل شده باشد.
حفاظ سکوی محل راننده
ماده۱۲۸
سکوی محل راننده جرثقیل های متحرک زمینی و جرثقیل های سکودار (بارچین ) باید دارای حفاظ مناسب برای حفاظت راننده بوده و راه ورود به سکو نیز داشته باشد.
حفاظ چرخ ها
ماده ۱۲۹
چرخ های ارابه جرثقیل های متحرک زمینی و جرثقیل های سکودار ( بارچین ) باید دارای سپر مخصوص برای حفاظت چرخ ها باشد.
ترمز چرخ ها
ماده۱۳۰
جرثقیل های متحرک زمینیو جرثقیل های سکودار ( بارچین ) که باموتور کار میکند باید با ترمزهای مؤثر که روی محور حرکت دهنده و با روی چرخها عمل نماید مجهز باشد.
دستگاه های آگاه کننده
ماده ۱۳۱
جرثقیل های متحرک زمینی و جرثقیل های سکودار( بارچین ) که باموتور کار میکنند باید با دستگاههای آگاه کننده دستی صدادار مجهز باشد .
ممنوعیت سوارشدن روی بار
ماده ۱۳۲
راننده جرثقیل متحرک زمینی و جرثقیل های سکودار ( بارچین ) باید از سوار شدن اشخاص در روی بار مورد حمل و نقل یا سکوی فرمان و یا سایرقسمتهای جرثقیل جلوگیری نماید.
بازوهای حرکت ( مال بند) درجرثقیل های متحرک زمینی
ماده ۱۳۳
بازوهای حرکت جرثقیل متحرک زمینی باید نوعی ساخته و کار گذارده شده باشد تا هنگامی که ازآن استفاده نمیشود به حالت قائم قرار گیرد و بتوان آنها را درهمان حالت به طور مطمئن نگاهداشت.
جرثقیل های سکو دار ( بار چین ) با بازوی مفصلی یا بازوی کشوئی
ماده ۱۳۴
جرثقیل های سکودار ( بار چین ) با بازوی مفصلی و یا کشوئی باید به ضامنهای خودکار یا سایر وسایل مناسب مجهز باشدتا از برگشت اتفافی قسمتهای فوقانی جلوگیری بعمل آید.
کلیدهای محدود کننده و ترمزهای نگهدارنده با ر در جرثقیلهای سکو دار ( بارچین )
ماده ۱۳۵
جرثقیلهای سکودار ( بارچین ) که با برق کار می کند باید با لوازم زیر مجهز باشد.
الف- کلیدهای محدود کننده ای که از بالا رفتن و یا پائین آمدن بیش از اندازه سکوی جرثقیل جلوگیری نماید.
ب- ترمز الکتریکی یا مکانیکی برای کنترل پائین آمدن بار.
تخلیه با راز جرثقیلهای سکودار ( بارچین )
ماده ۱۳۶
تخلیه بار از جرثقیلهای سکو دار (بارچین ) حتی الامکان باید به وسائل مکانیکی انجام گیرد.
تغییر مکان جرثقیل های سکودار ( بارچین )
ماده ۱۳۷
درتغییر مکان جرثقیلهای سکودار ( بارچین ) وقتی حامل بار می باشد باید سکو را پائین آورد تا خطر واژگون شدن جرثقیل به حداقل برسد.
فصل هشتم – جرثقیلهای ساختمانی ( چرخ چاه )
مقررات عمومی
ماده ۱۳۸
رعایت مقررات مندرج درفصل دوم این آئین نامه که راجع به دستگاههای بالابر می باشد از نظرساختمان استفاده و نگهداری و تعمیر جرثقیلهای ساختمانی که در کارگاه ها کار می کند نیز الزامی است .
شرایط ساختمان
ماده ۱۳۹
کلیه قمتهای مختلف بدنه جرثقیل های ساختمانی باید از فلز ساخته شده باشد.
ضرائب اطمینان
ماده ۱۴۰
بدنه و استوانه کابل در جرثقیل های ساختمانی بریا حداکثر با ر پیش بینی شده لااقل باید دارای ضرائب اطمینان به شرح زیر باشد:
الف- برای قسمتهای چدنی۱۲
ب- برای قسمتهای فولاد ریخته۸
ج- برای قسمتهای فولاد چکشی خوار و آهن ساختمانی۵
پی ( فوانداسیون )
ماده ۱۴۱
پایه ها یا بدنة جرثقیل های ساختمانی ( چرخ چاه) باید به طور مطمئنی روی پی محکمی استوار شده باشد.
ترمزها
ماده ۱۴۲
تمام جرثقیلهای ساختمانی (چرخ چاه ) به استثنای آنهائی که مجهز به حلزون و چرخ حلزون بوده و به طورخود کار ترمز می شود باید مجهز به دستگاههایی باشد که درصورت قطع قوه محرکه با ررا بهر وضعی که هست در همان حال محکم نگهداری نماید.
استوانه کابل
ماده ۱۴۳
طول و قطر استوانه کابل باید در صورت امکان دارای چنان انداره هائی باشد که کابل بلند کننده با ر فقط د ر یک ردیف روی آن پیچیده شود.
اهرم های فرمان
ماده ۱۴۴
اهرم های فرمان جرثقیل های ساختمانی ( چرخ چاه ) باید مجهز به وسایل قفل کننده مخصوص باشد.
جرثقیل های ساختمانی ( چرخ چاه) که با بخار کار می کند
ماده ۱۴۵
جرثقیلهای ساختمانی ( چرخ چاه ) که با بخار کار می کند باید به طریقی ساخته و نصب شده باشد که :
الف – کارگران به هیچ وجه درمعرض سوختگی با اب جوش و بخار قرار نگیرند .
ب – بخارای که از لوله های خروجی بیرون میاید مانع دید کارگران مربوطه در حوره عملیات نگردد.
جرثقیل های ساختمانی چرخ چاه دستی
ماده ۱۴۶
جرثقیل های ساختمانی ( چرخ چاه ) که با قدرت دست کار می کند بایدبه طریقی محاسبه و ساخته شده باشد که حداکثر نیروی لازم که توسط هر کارگر برای بلند کردن حداکثر با ر مجاز به دسته یا دسته های محرک وارد می شود بیش از ده کیلوگرم نباشد.
ماده ۱۴۷
جرثقیل های ساختمانی (چرخ چاه ) که با قدرت دست کار می کند باید مجهز به لوازم زیر باشد .
الف – روی محور استوانه کابل دارای شیطانک و چرخ جقجقه و یا حلزون و چرخ حلزونی که به طور خودکارترمز می شود باشد تا از گردش معکوس دسته محرک درتمام مدت بلند کردن بار جلوگیری نماید.
ب – دارای ترمزهای مؤثر باشد به طوری که پائین آمدن بار را کنترل نماید.
ماده ۱۴۸
دسته های محرک جرثقیل های ساختمانی (چرخ چاه ) که با قدرت دست کار می کند باید به طریقی ساخته شده باشد تا :
الف – هنگامی که با ر به وسیله ترمز پائین آورده می شود دسته های محرک نچرخد .
ب – دسته های محرک قبل از پائین آمدن بار از جای خود برداشته شود.
ماده ۱۴۹
در جرثقیل های ساختمانی (چرخ چاه ) که میتوان دسته های محرک آنها را از جای خود برداشت باید این دسته ها به نحو مطمئنی روی محور قرار گرفته باشد تا به طور ناگهانی ازروی محور خارج نشود .
تبصره
دستگاههائی که بنام چرخ چاه برای بالاآوردن آب یا خاک از چاه بکار می رود مشمول این آئین نامه نبوده و دستورات آن بعدا” تدوین خواهد شد.
فصل نهم ـ جرثقیل های الکتریکی ـ بادی زنجیری
مقررات عمومی
ماده ۱۵۰
رعایت مقررات مندرج در فصل دوم این ائین نامه که راجع به دستگههای بالابر میباشد از نظر ساختمان استفاده ـ نگهداری و تعمیر جرثقیل ها د رمورد جرثقیلهای الکتریکی – بادی و زنجیری نیز الزامی است.
جرثقیل های الکتریکی
ماده ۱۵۱
جرثقیل های الکتریکی باید:
الف- تماما” از فولاد ساخته شده باشد.
ب – نوعی طرح و محاسبه شده باشد که حداقل ضریب اطمینان برای حداکثر با ر پیش بینی شده کمتر از۸ بریا فولاد ریخته و ۵ برای آهن ساختمانی یا فولاد چکش خوار نباشد.
ج- مجهز به ترمزهای خود کار باشد تا بتواند بار را هنگام توقف جرثقیل نگهداری نماید.
ماده ۱۵۲
دستگاههای فرمان کنتر ل جرثقیلهای الکتریکی باید مجهز به وسائلی باشد تا هنگامی که دسته های متصل به طنابهای فرمان رها می شود خود به خودبه محل خلاص بر گردد.
ماده ۱۵۳
طنابهای فرمانن در جرثقیلهای الکتریکی باید از جنس عایق ساخته شده باشد.
جرثقیل های بادی.
ماده ۱۵۴
جرثقیل های بادی معلق باید کلا از فولاد ساخته شده و طوری طرح و محاسبه شودکه حداقل ضریب اطمینان برای حداکثر با ر پیش بینی شده درمورد فولاد ریخته ۸ و فولاد چکش خوار وآهن ساختمانی ۵باشد.
ماده ۱۵۵
سیلندرهای جرثقیلهای باد ی معلق باید به وسیله گوه مخصوص یا قلابهای حفاظتی یا سایر وسایل متصل کننده به ارابه یا تکیه گاه های دیگر نوعی وصل شده باشد تا از رها شدن دستگاه جلوگیری بعمل آورد.
ماده ۱۵۶
پیستونهای جرثقیل های بادی معلق باید به وسیله مهره تاج دار و اشپیل بدسته پیستون بطور مطمئنی متصل شده باشد.
ماده ۱۵۷
اهرمهای فرمان جعبه تقسیم باد د رجرثقیل های بادی معلق باید مجهز به وسائلی باشد که اهرمها به طور خود کار در موقع رها شدن طناب فرمان به حالت خلاص بر گردد.
جرثقیل زنجیری ( دستی )
ماده ۱۵۸
نگهدارنده جرثقیل های زنجیری ( دستی ) باید مقاومت و قدرت کافی برای حمل باریکه بدان آویزان است داشته باشد.
ماده ۱۵۹
قطعاتی از جرثقیل های زنجیری که سنگینی بار را تحمل می کنند باید:
الف – طوری طرح و حساب شود که حداقل ضریب اطمینان برای حداکثر با رپیش بینی شده در مورد فولاد ریخته ۸ و فولاد چکش خوار و آهن ساختمانی ۵ باشد.
ب- از چدن نباشد.
ماده ۱۶۰
جرثقیل های زنجیری باید با حلزون و چرخ حلزون یا سایر ادوات طوری مجهز باشد که تبواند به طور خودکاربار را در حال آویزان نگهداری نماید.
فصل دهم – جرثقیل قرقره ای
مقررات عمومی
ماده ۱۶۱
رعایت مقررات مندرج در مواد ۱تا۴ و همچنین ۱۵تا۲۹ فصل دوم این آئین نامه که راجع به دستگاه های بالابر می باشد از نظر ساختمان نگهداری و تعمیر جرثقیل های قرقره ای نیز الزامی است.
قطعه حمال
ماده ۱۶۲
قرقره فوقانی جرثقیل های قر قره ای باید مجهز به قلاب یا چنگک و یا گیره هایی باشد که جرثقیل به وسیله آنها به طور محکم به قطعه حمال آویزان شده باشد.
طناب ها
ماده ۱۶۳
نوع و قطر طناب هائی که در جرثقیلهای قرقره ای مورد استفاده قرار می گیرد باید متناسب با ابعاد قرقره ها باشد.
ماده ۱۶۴
قرقره ها ی جرثقیل های قر قره ای باید مجهز به وسایلی باشدکه کارگران مجبوز نباشند هنگام آویزان کردن یا تغییر مکان بار دستشان را روی طناب ها و یا زنجیره ها بگذارند.
فصل یازدهم ـ لوازم بلند کردن بار
زنجیرها
ماده ۱۶۵
زنجیرهای مخصوص بستن و بلند کردن بار باید از آهن چکش خوار یا از فولادی باشد که با مشخصاتی که د راستانداردهای بین المللی و یا استاندارد یکه وسیله مقام صلاحیت دار ( وزارت کار ) پیش بینی شده مطابقت نماید.
ماده ۱۶۶
حلقه ها – قلابها – گیره ها – بست های زنجیرهای مخصوص بستن و بلند کردن بار باید از همان جنس زنجیری که به آن بسته شده اند انتخاب شود به شرط آنکه جنس زنجیر از آهن چکش خوار یا فولادمعمولی باشدبه هر حال در هر یک از موارد خاص باید بررسی و آزمایش جداگانه بعمل آید.
ماده ۱۶۷
برای زنجیرها حداقل ضریب اطمینان با احتساب حداکثر بارمجاز باید ۵ باشد.
ماده ۱۶۸
زنجیرها باید در موارد زیر تعویض شود:
الف- هنگامی که در اثر بلندکردن باری بیش ازظرفیت یا دو باره پخت نادرست اطمینان لازم را از دست داده باشد.
ب- بیش از ۵% به طول اولیه آن اضافه شده باشد.
ج- بیش از یک چهارم ضخامت اولیه حلقه های زنجیر در اثر کار خورده شده باشد .
ماده ۱۶۹
مقاومت کشتی تمام زنجیرهای نو یا مرمت شده قبل از آن که مورد استفاده قرار گیرد باید آزمایش شود و وزن بار مجازی که می توان به طور قائم و بدون خطر به وسیله آنها برداشت واضح و خوانا در روی قلاب یاحلقه نگهدارنده قلاب و یا روی حلقه اضافی مخصوصی که برای همین منظور به انتهای زنجیر وصل شده ودر بلند کردن بار مؤثر نیست نوشته شده باشد.
ماده ۱۷۰
میزان با رمجاز برای زنجیرهای بلند کننده و همچنین میزان بار مجاز برای زنجیر بار بند بر حسب زوایای مختلف باید به طور وضوح د رجدول مخصوص قید و درمعرض دید کامل قرار داده شود و مندرجات و طرز استفاده از جدول را دقیقا” به کسانیکه با این زنجیرها کار می کنند بیاموزند.
ماده ۱۷۱
باستثنای مواردی که در ماده ۱۷۲ این آئین نامه قید شده زنجیرهای بلند کننده بار که روی قرقره های شیاردار و یا روی فلکه ها پیچیده می شود باید در فواصل معین بطور مرتب و باندازه کافی روغن کاری شود.
ماده ۱۷۲
وقتی جرثقیل در کارگاههای ریخته گری و یا در کارگاههای دیگری که بر اثر روغن کاری امکان چسبیدن ماسه ویا مواد مشابه به زنجیر بالابر موجود باشد کار میکند نباید زنجیر بالابر را روغن کاری نمود. همچنین زنجیرهای بسته بندی بار را هیچوقت نباید روغن کاری کرد.
ماده ۱۷۳
قبل از استفاده از زنجیرها برای بلند کردن بار باید توجه داشت که پیچ و تاب نداشته و گره نخورده باشد.
ماده ۱۷۴
هرگاه باردارای پهلوها و لبه های تیز باشد باید هنگام بلند کردن آن بین لبه های تیز و زنجیر بلند کننده قطعات مناسبی از اجسام نرم قرار داد.
ماده ۱۷۵
حلقه های شکسته شده زنجیرهای بستن و بلند کردن بار نباید بهیچ وجه بوسیله پیچ یا میخ یا پرچ ویا سیم و یا سایر وسایل اتصالی به هم متصل شده و مجددا” مورد استفاده قرار گیرد.
ماده ۱۷۶
زنجیرهای بلندکننده باید روی استوانه ها محورها یا قرقره هائی که دارای شیارهای مناسب با شکل وابعاد زنجیر باشد پیچیده شود بطوری که زنجیربتواند بدون پیچ و تاب روی قطعات فوق قرار گرفته و بنرمی کارکند.
ماده ۱۷۷
زنجیرهای بستن و بلند کردن بار – حلقه ها چنگک ها و سایر اتصالات باید از نظر کشش وفرسودگی وخوردگی و شکستگی و ترک خوردگی و هر نوع خرابی دیگر قبل از شروع هر نوبت کار مورد معاینه قرارگیرد مگر آن که در طی سه ماه گذشته بازرسی و آزمایش شده باشد .
ماده ۱۷۸
هنگامی که بعضی از حلقه های زنجیرهای بستن و بلند کردن بار دارای خوردگی و شکستگی – خمیدگی ویا بریدگی باشد باید حلقه های مزبور تعویض شود.
ماده ۱۷۹
زنجیرهای بستن وبلندکردن باربایددرمدت زمانی که ازحدودزیرتجاوزنکندتحت عمل حرارتی(دوباره پخت) قرارگیرد:
الف- در مورد زنجیرهائی که قطر آن ۵/۱۲ میلیمتر و یا کمتر باشد و همچنین در مورد زنجیرهائی که برای حمل فلز مذاب بکار می رود شش ماه .
ب- برای انواع دیگر زنجیرها دوازده ماه.
ماده ۱۸۰
تعمیر و دوباره پخت زنجیرهای بستن و بلند کردن بار فقط باید به وسیله کارخانه هائی که دارای تجارب و تخصص کافی هستند انجام گیرد. زنجیرهای فولادی که بطریقه های حرارتی خاص تهیه شده اند باید برای دوباره پخت لازم به کارخانه سازنده اولیه آن فرستاده شود.
ماده ۱۸۱
زنجیرهای بستن و بلند کردن بار در موقعی که مورد استفاده نیستند باید بطریق زیر انبار شود.
الف- به چنگک مخصوص بقسمی آویخته گردد که کارگر در موقع برداشتن و یا گذاشتن آن دچار حادثه وزحمت نشود.
ب- در وضع و شرایطی نگهداری شود که حتی المقدور از زنگ زدگی آن جلوگیری بعمل آید.
ماده ۱۸۲
زنجیرهای بستن و بلند کردن بار نباید در محلهائی گذارده شود که در اثر عبور ارابه های حمل و نقل از روی آنها دچار خوردگی ویا خرابی گردد.
ماده ۱۸۳
هنگامی که زنجیرهاچندین ساعت متوالی دردرجات حرارت خیلی پائین قرارگیردبایدقبل ازاستفاده مجدد آنها را گرم نمود.
کابل های فلزی
ماده ۱۸۴
کابلهای فلزی که برای بلند کردن – پائین آوردن و یا کشیدن بار بکار می رود باید:
الف- بامشخصات تعیین شده از طرف مؤسسه استاندارد ویا مقام صلاحیتدار دیگری که مورد تأئید وزارت کارو امور اجتماعی باشد مطابقت نماید .
ب- کاملا” بی عیب و نقص بوده و نوع ساخت و قطر آن مناسب با کاری که انجام می دهد باشد.
ماده ۱۸۵
ضریب اطمینان کابل های فلزی نباید کمتراز ۶ باشد.
ماده ۱۸۶
مقاومت کششی حلقه های اتصال و نگهدارنده سر کابلها باید:
الف- اقلا” برابر حداکثر بار مجاز ضرب در ضریب اطمینان کابل باشد.
ب- حداقل معادل ۹۵% مقاومت پارگی تضمین شده برای کابلها باشد.
ماده ۱۸۷
حلقه های کابل ها – چنگک ها – حلقه های اتصالی و سایر قطعات کابل فلزی باید دارای حفاظ مخصوص و مناسب جهت جلوگیری از آسیب دیدن سطح قطعات مزبور باشد.
ماده ۱۸۸
الف- کابلهای فلزی در موقع نصب باید مورد آزمایش قرار گیرد و هنگام کار مرتبا” از آنها طبق ماده ۱۶ فصل دوم آئین نامه بازدید بعمل آید.
ب- کابل های فلزی که پارگی یا زدگی پیدا کرده و یا زنگ زده است بسته به نوع کابل د ر موارد زیر ین باید تعویض شود:
۱- کابلهای شش رشته ای هفت سیمه در صورتی که درطول ۵۰ سانتی متر از مقاومت آن ۱۲% کم شده باشد.
۲- کابلهای شش رشته ای ۱۹ سیمه در صورتی که در طول ۵۰ سانتیمتر از مقاومت آن ۲۰% کم شده باشد.
۳- کابلهای شش رشته ای ۳۷ سیمه در صورتی که در طول ۵۰ سانتی متر ازمقاومت آن ۲۵% کم شده باشد.
۴- کابلهای شش رشته ا ی ۶۱ سیمه در صورتی که در طول ۵۰ سانتی متر از مقاومت آن ۲۵% کم شده باشد.
۵- کابلهای مخصوص به شرح زیر :
الف- کابلهای در صورتی که در طول ۵۰ سانتی متر از مقاومت آن ۱۲% کم شده باشد .
ب- کابلهای رشته ای با مقطع مثلثی در صورتی که د ر طول یک متر از مقاومت آن ۱۵% کم شده باشد .
ج- کابلهای نوفلکس در صورتی که در طول یک متر از مقاومت آن۲۰% کم شده باشد .
ماده ۱۸۹
ابعاد مشخصات – جنس و میزان بلندکردن حداکثر با ر بدون خطر کابلهای فلزی باید روی پلاک فلزی مخصوص قید ودر معرض دید کامل قرار داده شود.
ماده ۱۹۰
کابلهای فلزی که برای بلند کردن – پائین اوردن و یا کشید ن بار بکار میرود باید بدون گره و خمیدگی باشد .
ماده ۱۹۱
به منظور جلوگیری ازخمیدگی زیاد و کم شدن تاب خوردگی اولیه کابلهای نو باید نکات زیر مراعات شود:
الف – درصورتی که به شکل حلقه خریداری شود برای باز کردن آن باید حلقه پیچیده شده را در روی سطح افقی و تمیز بدون ماسه غلطانده و قبل ازاینکه روی قرقره شیار دار سوار گردد صاف نمود .
ب – هر گاه به صورت قر قره تحویل شده باشد برای باز کردن کابل باید قرقره کابل را روی زمین غلطانده ویا آنرا به طور افقی روی محور سوار کرده و یا اینکه قرقره را به طور قائم روی صفحه گردان قرار داد وبعدا” کابل را به آرامی باز نمود .
ماده ۱۹۲
برای جلوگیری از باز شدن رشته های سر کابل باید هر یک از دو انتهای آن محکم بسته شده باشد.
ماده ۱۹۳
قبل از بریدن کابل باید دو طرف محل برش با نوار بسته شود.
ماده ۱۹۴
محل اتصال کابل باید به فواصل زمانی منظم مورد معاینه و باز دید قرارگیرد و چنانچه بست ها و یا گیره های مختلف اتصال کابلها لقی داشته باشد باید مجددا” آنها را محکم کرد.
ماده ۱۹۵
در صورت مشاهده کمترین نشانه خطر در روی اتصالیهای کابلهای فلزی باید ا ز این نقطه د رحدود یک تا سه متر برید و مجددا” اتصالی های کابل رابست .
ماده ۱۹۶
اتصال دو سر کابل که به صورت حلقه و یا غلاف درآمده باشدباید حداقل سه دور سر کابل حلقه شده به دور کابل اصلی پیچیده و بعدا” سر کابل پیچیده شده را از وسط باز و چپ و راست دو دور دیگر هر یک ازنصفه های کابل حلقه شده روی کابل اصلی پیچانده شود.
ماده ۱۹۷
برای حفظ قابلیت انعطاف و جلوگیری از زنگ زدن کابلهای فلزی باید مرتبا” در فواصل منظم کابل ها را باروغنی که عاری از مواد اسیدی و قلیائی باشد روغن کاری نمود.
ماده ۱۹۸
کابل های فلزی باید د رمحل خنک و خشک نگهداری شده و در معرض حرارت زیاد و یا بخار اسید قرارنگیرد.
طناب های لیفی ماده ۱۹۹
طناب هایی که از الیاف تهیه شده و برای بالابردن و پائین آوردن و یا کشیدن بار بکار می رود باید از نوع الیاف مرغوب و مناسب بوده و حداقل مقاومت آن ۸۰۰ کیلوگرم در سانتی متر مربع باشد و ضریب اطمینان برای این نوع طنابها نباید کمتر از ۱۰ باشد.
ماده ۲۰۰
تمام طناب های لیفی باید دارای پلاک فلزی مخصوصی حاوی مشخصات زیر بوده و این پلاک در معرض دیدکامل قرار داده شود:
الف- اسم کارخانه سازنده ـ
ب- تازیخ شروع بکار .
ج- حداکثر بار مجاز .
ماده۲۰۱
قبل از بکاربردن طنابهای لیفی که برای بلند کردن بار مورد استفاده قرار می گیرد همچنین طی دوران کاردر فواصل مناسبی که از سه ماه تجاوزننماید و نیز در مواقع آسیب دیدن از قبیل خوردگی- شکستگی -بریدگی – تغییر طول و یا مقطع ویا باز شدن رشته های طناب ویا تغییر رنگ آن ویا هر نوع ضایعه دیگر بایدطناب ها مورد آزمایش ومعاینه قرار گیرد.
ماده ۲۰۲
هنگامی که طناب لیفی به اندازه معینی باید بریده شود قبل از بریدن باید دو طرف محل برش طناب بسته شده باشد .
ماده ۲۰۳
محل بافت دو قطعه طناب لیفی که بهم بافته می شوند باید دارای روپوش باشد.
ماده ۲۰۴
طناب های لیفی که برای بلند کردن بار بکار میرود نباید روی سطوح خشن و ناصاف ویا محل هائی که دارای ماسه ویا مواد مشابه است کشیده شود.
ماده ۲۰۵
هنگامی که طنابهای لیفی کاملا” خیس شده باشد باید:
الف- در محل خشکی که دارای حرارت زیاد نباشد بحالت کلاف و بطور آزاد آویزان قرار داد تا خشک شود.
ب- در محلی قرار دادکه یخ نزند.
ماده ۲۰۶
طنابهای لیفی را نباید در محلهائی که امکان تماس با اسیدها – بخارات اسیدی یا سایر مواد مخرب شیمیائی وجود داردبکار برده یا انبار نمود .
ماده ۲۰۷
هنگامی که طنابهای لیفی مورد استفاده نیستند باید آنها را بصورت کلاف و بطور آزاد به میخ چوبی آویزان کرد و یا روی سکوهای مشبک چوبی که حداقل ارتفاع آن از زمین ۱۵ سانتیمتر باشد قرار داد. محلی که طناب های لیفی انبار می شود باید کاملا” تهویه شده و آنها را باید دور از دیگها بخار لوله های بخار یا سایر منابع حرارتی یا رطوبت یا بخار آب انبار نمود.
ماده ۲۰۸
طنابهای لیفی که برای بلند کردن بار مورد استفاده قرار گرفته است باید آنها را قبل از انبار کردن تمیز وخشک نمود.
قرقره های شیاردار
ماده ۲۰۹
شیارهای قرقره هائیکه زنجیر روی آ ن کار می کند باید به شکلی باشد که حلقه های زنجیر در ان شیارهاجای گیرد .
ماده ۲۱۰
شیارهای قرقره های کابل باید
الف- دارای لبه پخ و سطح صاف بوده به طوری که هیچگونه صدمه بکابل نرساند.
ب- اندازه آنها به نحوی باشد که بدون بر خورد با قطعات دیگر یا تولید خراش کابل از روی آنها به آسانی هدایت شود.
ماده ۲۱۱
قرقره های پائینی دستگاههای بلند کننده باید دارای حفاظ مناسب با دستگیره حلقه ای شکل باشد تا ازهر گونه تغییر محل دستگاه و یا ایجاد خطربرای دست کارگر جلوگیری نماید.
قلاب ها
ماده ۲۱۲
قلاب های دستگاههای بالابر باید:
الف – از آهن یا فولاد چکش خوار یا از مجموعه ورقه های فولادی تشکیل شده باشند .
ب- مجهز به شیطانک یا سایر وسائل حفاظتی بوده و یا بر حسب نوع کار به شکلی باشد که مانع جداشدن اتفاقی بارگردد.
ج- در مورد دستگاههای سنگین مجهز به بلبرینگ های ساچمه ای یا غلطکی باشد.
ماده ۲۱۳
حداکثر باریکه می توان به وسیله قلاب بلند نمود باید به طور خوانا در روی آن نوشته شده باشد.
ماده ۲۱۴
قلاب دستگاه بالابر در صورتی که نوع کار ایجاب نماید باید مجهز به دستگیره ای باشد که بتوان آن را تغییرمکان داده و در رفع مناسب قرار داد .
ماده ۲۱۵
آن قسمت از قلاب ها که در تماس با زنجیر و یا کابل می باشد باید گرد شده باشد.
وسائل بستن بار
ماده ۲۱۶
مقصود از وسائل بستن با ر که د ر مواد ۲۱۷ الی ۲۲۷ این آئین نامه مورد بحث قرار خواهد گرفت وسائلی است که بار به منظور بلندکردن یا جابه جاکردن با آن بسته می شود این وسائل باید از لحاظ ساختمان و نگهدار یو مورد استعمال با مقررات ماده ۱۶۵ الی ۲۰۸ همین آئین نامه که مربوط به زنجیرها ـ طنابهای لیفی و کابل می باشد مطابقت داشته باشد.
ماده ۲۱۷
وسائل بستن بار باید از زنجیرها ـ کابلهای فلزی طنابهای لیفی که دارای مقاومت کافی برای بار مورد نظر باشد ساخته شده باشد.
ماده ۲۱۸
حداکثر بار مجاز هر نوع وسیله بستن بار مذکور در ماده ۲۱۷ این آئین نامه باید به طور کامل مشخص به وسیله لوحه مخصوص فلزی و یا طرق ممکن دیگر تعیین شده باشد.
ماده ۲۱۹
وسائل بستن بار باید به ترتیب زیر مورد بازدید قرار گیرد.
الف – قبل از هر دفعه استفاده به وسیله کارگر مربوطه و یا کارگر انیکه برای این منظور در نظر گرفته شده اند .
ب- هر هفته یک بار توسط شخص صلاحیت دار دیگری که به وسیله قسمت فنی کارگاه صنعتی تعیین گردیده است .
ج- در مواقع صدمات وارده و همچنین در فواصل معینی که از ۳ ماه بیشتر نباشد به وسیله شخص صلاحیت دار .
ماده ۲۲۰
تمام وسائلی که برای بستن بار بکار میرود به استثنای وسائل بستن بی انتها باید دارای حلقه ها ـ قلاب ها ـ چنگ کها یا سایر وسائل اتصالی باشندبه طوری که بتوان آنها را با اطمینان به قلاب بلند کننده آویزان کرد.
ماده ۲۲۱
در صورتی که وسائل بستن بار در مجاورت لبه های تیز بار قرار گیرند به طور ی که احتمال صدمه دیدن آن برود بایدبین لبه تیز بار و وسائل مزبور بالشتک مناسبی قرار داد.
ماده ۲۲۲
برای بلندکردن بار معمولا از وسیله بستن بار که ب شاخه های مساوی به قلاب بلند کننده متصل می گردد استفاده می شود ولی هرگاه وضع بار طوری باشد که بدین ترتیب به علت عدم تعادل نتوان آن را به طوراطمینان بخش و بدون خطر بلند نمود باید شاخه های وسیله بستن بار را برای ایجاد تعادل به صورت نامساوی تنظیم کرد.
ماده ۲۲۳
در صورتی که لازم باشد باری توسط دو یا چند رشته وسیله بستن بار بالا برده شود انتهای فوقانی وسائل مزبور باید به حلقه مناسبی متصل شده وسپس این حلقه به قلاب بلند کننده آویزان گردد.
ماده ۲۲۴
زاویه رأس بین شاخه های وسائل بستن بار نباید بیش از ۶۰ درجه باشد.
ماده ۲۲۵
در صورتی که طول با ر بیش از ۶۰/۳ متر بوده و از چندین قطعه تشکیل شده باشد و یا احتمال لغزیدن وسایل بستن بار برود این وسایل باید با میله یاقاب جدا کننده مخصوص مجهز باشد.
ماده ۲۲۶
چنانچه در وسایل بستن بار علائم شکستگی و خوردگی زیاد یاضایعات دیگر مشهود شود باید فورا” آنها را از کار خارج نموده به طوری که مورد استفاده قرار نگیرد.
ماده ۲۲۷
هنگامی که وسائل بستن بار مورد استفاده نیستند باید آنها را در محل مخصوصی که دسترسی به آن آسان باشد آویزان و نگهداری نمود.
