شاید خوشتان نیاید اما مرخصی حق تلخی است، گرفتن آن همیشه با منت همراه است! شاید کارمندها بیشتر این موضوع را درک کنند، مثل جیره یک سرباز است و البته ابزاری برای فشار بر کارمندان است، مثل یک زندانی که چند روزی برای خروج از زندان به او مجوز می‌دهند، اما از این‌ها که بگذریم مرخصی یک وضعیت قانونی است، برای همین در این مطلب می‌خواهیم به بررسی انواع مرخصی در قانون کار بپردازیم. همچنین فرمول محاسبه مرخصی را هم خواهیم گفت تا کسی نتواند این حق تلخ را به کام شما تلخ‌تر کند!
هر کارمند برای ادای فریضه حج واجب می‌تواند در طول مدت زمان کاری خود یک ماه را به عنوان مرخصی استحقاقی دریافت کند. هر کارمند حق دارد در طول مدت کار خود تنها برای یک بار به منظور ادای فریضه حج واجب یک ماه (۳۰روز) مرخصی حج بگیرد.
یکی از انواع مرخصی ها در قانون کار مرخصی حج واجب است که مدت آن یک ماه می باشد و کلیه مشمولان قانون کار می توانند برای یک بار از آن استفاده کنند.
مرخصی حج
مرخصی حج واجب قانون کار
یکی از انواع مرخصی ها در قانون کار مرخصی حج واجب است که مدت آن یک ماه می باشد و کلیه مشمولان قانون کار می توانند برای یک بار از آن استفاده کنند . نیاز جسمی کارگران به استراحت کردن و اوقات فراغت و همچنین پیگیری امور و مسائل شخصی که در طی روزهای کاری قادر به انجام آن نیستند ، سبب شده است تا در قوانین و مقررات ناظر بر حقوق کار ، قواعدی در راستای انواع تعطیلات برای کارگران وهمچنین مقررات مربوط به انواع مرخصی وضع گردد .
یکی از انواع مرخصی های مشمولان قانون کار ، مرخصی حج واجب است که برای ادای فریضه حج واجب ( تمتع ) مورد استفاده قرار می گیرد . به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی این سوال بپردازیم که مرخصی حج واجب در قانون کار به چه صورت است واستفاده از مرخصی حج واجب توسط کارگران چه شرایطی خواهد داشت .
مرخصی حج واجب برای مشمولان قانون کار
همانطور که اشاره گردید ، یکی از انواع مرخصی های پیش بینی شده در قانونکار تحت عنوان مرخصی حج واجب مورد پیش بینی قرار گرفته است که مقررات مربوط به این نوع مرخصی ، به صورت مختصر و ضمن یک ماده یعنی ماده ۶۷ قانون کار مورد اشاره قرار گرفته است .
بر اساس ماده ذکر شده ، ” هر کارگر حق دارد به منظور ادای فریضه حج واجب ، در تمام مدت کارخویش فقط برای یک نوبت ، یک ماه به عنوان مرخصی استحقاقی یا مرخصی بدون حقوق استفاده نماید ” . همانگونه که در این ماده مورد اشاره قرار گرفته است ، استفاده از این نوع مرخصی ، با تشریفات و ترتیبات خاصی برای کلیه کارگران و کارمندانی که مشمول قانون کار هستند ، امکان پذیر شده است که ذیلا به بررسی مهم ترین شرایط مربوط به استفاده از مرخصی حج واجب توسط کارگران وکارمندان خواهیم پرداخت .
شرایط استفاده از مرخصی حج واجب
بر اساس ماده ۶۷ قانون کار که در رابطه با مرخصی حج واجب تدوین شده است ، می توان استفاده از این مرخصی را منوط به شرایطی دانست که از جمله مهم ترین شرایط استفاده از مرخصی حج واجب ، می توان به موارد ذیل اشاره کرد :
۱ ) مرخصی حج واجب ، یک مرخصی خاص می باشد که با سایر انواع مرخصی های ذکر شده در قانون کار یعنی مرخصی بدون حقوق و مرخصی سالانه کارگران و کارمندان متفاوت است .
۲ ) تمام کارگران و کارمندان مشمول قانون کار حق استفاده از مرخصی حج واجب را خواهند داشت .
۳) مرخصی حج واجب اصولا در مواردی موضوعیت می یابد که کارگران یا کارمندان مشمول قانون بخواهند به سفر حج بروند و این سفر حج ، از نوع واجب آن یعنی حج تمتع است ؛ نه از نوع مستحب حج یا عمره .
۴ ) هر شخصی که مشمول قانون کار است ، صرفا در تمام مدت کار خود ، یک بار می تواند ازمرخصی گرفتن برای حج واجب استفاده کند و بیشتر از یک بار مرخصی برای حج واجب ، در قانون کار مورد حمایت قرار نگرفته است .
۵ ) مدت زمان استفاده از مرخصی حج واجب ، یک ماه می باشد که این یک ماه ،مطابق با بازه زمانی حج واجب ( یعنی یک ماه ) خواهد بود . لذا شخص مشمول قانون کار ، نمی تواند به میزانی بیش ازمدت زمان تعیین شده در قانون ، از کارفرما تقاضا و درخواست مرخصی برای حج واجب نماید .
۶ ) هر چند که در قانون کار ، مرخصی حج واجب نوعی مرخصی خاص و متفاوت با سایر انواع مرخصی ها به شمار می رود ، با این حال استفاده از مدت یک ماهه برای مرخصی حج واجب ، باید لزوما در قالب یکی از انواع مرخصی سالانه یا مرخصی بدون حقوق قرار گیرد .
به این معنا که اگر کارگر یا کارمند به مدت یک ماه مرخصی برای تشرف به حج واجب تقاضا کند ،علی الاصول این مدت یک ماه ، یا به عنوان مرخصی سالانه یا استحقاقی وی منظور می شود و یادر صورت به پایان رسیدن مرخصی های استحقاقی کارگر ، مرخصی حج واجب تحت عنوان مرخصی بدون حقوق برای وی منظور خواهد شد .
موید این مطلب نیز قسمت انتهایی ماده ۶۷ می باشد که بر اساس آن ، عنوان مرخصی حج واجب شامل مرخصی استحقاقی یا بدون حقوق منظور گردیده است .
آیا کارمندان می‌توانند به مرخصی حج بروند؟
در قانون کار جمهوری اسلامی ایران نیز مرخصی بدون حقوق برای فریضه حج واجب پیش بینی شده است.
به استناد ماده ۴۹ قانون استخدام كشوري و ماده ۲۶ قانون مقررات استخدامي شركتهاي دولتي، همه كارمندان رسمي و ثابت مي‌توانند از مرخصي بدون حقوق استفاده كنند؛ برابر قوانين و مقررات استخدامي كشور، مرخصي استحقاقي، مرخصي استعلاجي، مرخصي بدون حقوق و مرخصي ساعتي از انواع مرخصي‌هاي پيش بيني شده براي كارمندان به شمار مي‌رود و طبعا اطلاع كامل كارمندان از چگونگي دريافت مرخصي و شرايط آن درجلوگيري از مواجه با كسر كار، غيبت و پاره‌اي از مشكلات اداري نظير بيمه و حقوق و دستمزد موثر و ضروري است.
در اين بين مرخصي بدون حقوق يكي از انواع مرخصي‌ها به شمار مي‌رود و اعطاي آن اعم از نياز شخصي يا ادامه تحصيل از طريق درخواست رسمي كارمند و ارائه آن به واحد مربوطه امكان پذيراست.
در اين نوع مرخصي با وجود آنكه كارمند حقوقي دريافت نمي‌كند مي‌تواند از كمك هزينه‌ها و پاداش پايان خدمت استفاده كند. اما شرايط دريافت مرخصي بدون حقوق چيست؟
طبق ماده ۳۵ آيين نامه مرخصي‌ها موضوع ماده ۸۴ قانون مديريت خدمات كشوري، كارمند بايد تقاضا نامه استفاده از مرخصي بدون حقوق را با ذكر علت و مدت آن توسط مدير واحد به سازمان متبوع ارسال كند تا تصميم لازم را در اين خصوص اتخاذ و در صورت موافقت، حكم مرخصي بدون حقوق را با رعايت تبصره يك ماده ۸۴ قانون مديريت خدمات كشوري صادر كنند، همچنين طبق ماده ۳۶ اين آيين نامه، مرخصي بدون حقوق كارمندان پيماني متناسب با مدت قرارداد حداكثر تا پايان قرارداد و بارعايت سقف مقرر در قانون امكان پذير است.
بنابراين گزارش، در قانون كار جمهوري اسلامي ايران نيز مرخصي بدون حقوق براي فريضه حج واجب پيش بيني شده است.در ماده ۶۷ قانون كار آمده است كه هر كارگر حق دارد به منظور اداي فريضه حج واجب در تمام مدت كار خويش فقط براي يك نوبت يك ماه به عنوان مرخصي استحقاقي يا مرخصي بدون حقوق استفاده كند.
گفتني است، وضعيت كارمنداني كه تابع قانون استخدام كشوري تفاوت داشته و نخستين سفر براي اداي فريضه حج واجب را بدون مرخصي و با دريافت حقوق، البته با موافقت مدير مافوق طي خواهند.
سوالات متداول
۱- آیا کارگران مشمول قانون کار امکان گرفتن مرخصی حج واجب را دارند ؟
بر اساس قانون کار ، کارگران مشمول قانون می توانند طبق ضوابط تعیین شده نسبت به اخذ مرخصی برای حج واجب اقدام نمایند که اطلاعات بیشتر در رابطه با این نوع مرخصی در مقاله مورد اشاره قرار گرفته است .
۲-مدت زمان استفاده از مرخصی حج واجب برای کارگران چقدر است ؟
بر اساس قانون کار ، مدت زمان مرخصی حج واجب برای کارگران منطبق با مدت زمان حج واجب ( یعنی یک ماه ) خواهد بود که جزییات مدت این مرخصی به صورت کامل در مقاله ذکر شده است .
۳-مرخصی حج واجب کارگران تحت چه عنوانی مورد استفاده قرار میگیرد و شرایط استفاده از آن چیست ؟
هر کارگر تنها برای یک بار در مدت کار خود می تواند از این نوع مرخصی استفاده کرده و تحت عنوان مرخصی استحقاقی یا بدون حقوق از آن برخوردار شود که برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانیدمقاله را مطالعه نمایید.
