قرارداد کار معین به چه صورت است ؟
متن قرارداد کاری بین کارگر و کارفرما
2022-09-08ضرورت انعقاد قراردادکاری و نحوه تهیه و تنظیم قرارداد
2022-09-08عقد یک قراداد، یک روتین رایج و معمول در زمان شروع هر کاری است. قراردادها در دسته‌بندی‌های متنوعی تقسیم شده‌اند و یکی از انواع قراداد کار، قرارداد کار معین است که با نام قرارداد مدت معین یاموقت نیز شناخته می‌شود. در این مطلب توضیح می‌دهیم قرارداد کار معین چیست، به بررسی مهمترین نکته‌های قرارداد انجام کار معین می‌پردازیم و با موارد اداری ، قانونی، مزایا و معایب قرارداد کار معین آشنا می‌شویم.
در ابتدا و پیش از هرچیزی باید بدانیم قرارداد کار معین چیست و به چه قراردادهایی معین گفته می‌شود .قرارداد معین معمولا برای انجام یک عمل مشخص و خاص منعقد می‌شود که پیش از شروع کار، زمان دقیق پایان آن مشخص نیست. برای مثال پروژه ساخت یک دیوار، طراحی یک طرح، بافتن یک قالی و…، همه در دسته‌بندی قرارداد کار معین قرار می‌گیرند.
در این حالت کارفرما، برای انجام همان کار به‌صورت مشخص با فرد یا گروهی قرارداد می‌بندد. به همین خاطر کاملا واضح است قرارداد مدت معین، موقت بوده و به‌محض انجام کار یا پروژه، قرارداد به‌اتمام می‌رسد.بنابراین در قرارداد کار معین نیروی کار تعهد می‌کند که با دریافت مزد مشخص و تحت شرایط توافق‌شده، کار مد نظر کارفرما را طبق تفاهم موجود انجام دهد. در این نوع قرارداد معمولا ابزار و یا مواد اولیه از سوی کارفرما تهیه می‌شود و محل کار را نیز کارفرما فراهم خواهد کرد. این موضوع البته ممکن است در برخی شرایط تغییر کند و با توجه به توافق ایجادشده میان طرفین قرارداد، تعیین شود.
نکته مهم این است که اصلی‌ترین قانون در قرارداد دائم، عدم درج تاریخ اتمام قرارداد است؛ اما در قراردادکار معین، از آن‌جا که برای انجام یک کار مشخص قرارداد بسته شده، با وجود نبود تاریخ اتمام، قرارداددائم تلقی نمی‌شود و در دسته قراردادهای موقت قرار می‌گیرد.
قرارداد کار معین به چه صورت است ؟
شرایط قرارداد مدت معین چیست؟
حال که توضیح دادیم قرارداد کار معین چیست و به چه قراردادهایی معین گفته می‌شود، قصد داریم شمارا با شرایط قرارداد انجام کار معین آشنا کنیم. قرارداد انجام کار معین همانند سایر قراردادهای قانونی،تابع شرایط تعیین‌شده برای صحت قراردادها است.
منظور از این عبارت این است که قرارداد کار معین نیز باید با توافق طرفین تنظیم شود، تمام شرایط لازم برای اجرای آن مثل زمان کاری، میزان دستمزد، تاریخ انعقاد، محل انجام کار و… در قرارداد ذکر شود و از همه مهم‌تر عقد قرارداد برای یک کار مشروع باشد. در غیر این صورت و همانند سایر قراردادها، اگر هرکدام از این موارد وجود نداشته باشد، این قرارداد از اعتبار ساقط شده و طرفین قرارداد نمی‌توانند دیگری را به عدم اجرای توافق موجود، محکوم کرده و در مراجع مشخص، شکایت‌های خود را ثبت کنند.
علاوه بر تمام این موارد، قرارداد کار معین یک شرط مهم و اصلی دیگر نیز دارد، بر طبق ماده ۲۵ قانون کار، «هرگاه قرارداد کار برای انجام کار معین باشد، هیچ یک از طرفین به‌تنهایی حق فسخ آن را ندارد».
بنابراین پایان قرارداد تنها با انجام کار مد نظر و یا توافق طرفین برای خاتمه قرارداد، به‌اتمام خواهد رسید.اگر در این رابطه میان کارگر و کارفرما اختلافی ایجاد شود، باید به هیئت‌های تشخیص و حل اختلاف کارمراجعه کرده و صلاحیت رسیدگی به این قبیل شکایت، تنها به این مجموعه‌ها تعلق دارد. بدیهی است که حکم صادر شده لازم الاجرا بوده و طرفین قرارداد کار معین باید نتیجه را بپذیرند.
مزایا و معایب قرارداد کار معین یا موقت
برای این که پاسخ دهیم مزایا و معایب قرارداد کار معین چیست، باید به تعریف ابتدایی و اصلی قرارداد کار معین بازگردیم. سه فاکتور مهم در این نوع قرارد شامل این موارد است:
عدم مشخص بودن زمان اتمام کار؛
تهیه ابزار و تجهیزات از سوی کارفرما؛
اتمام قرارداد تنها به دلیل انجام کار یا توافق طرفین برای خاتمه قرارداد.
با توجه به این ۳ فاکتور اصلی، نکات مثبت و منفی قرارداد کار معین را می‌توان به این شکل بیان کرد:
عدم مشخص‌بودن زمان اتمام کار
این عدم قطعیت ممکن است برای هر دو طرف قرارداد کار معین مسائل و اشکالات مختلفی را ایجاد کند.برای مثال آینده کاری نیروی کار، به زمان اتمام قراردادی وابسته است که هنوز زمان مشخصی برای پایان‌یافتن آن وجود ندارد. از سوی دیگر ممکن است کارفرما در این بین احساس کند که کار بیش از حد ادامه یافته و نیروی کار در اتمام آن تعلل می‌کند.
تهیه ابزار و تجهیزات از سوی کارفرما
این مورد از قرارداد کار معین با وجود داشتن مزایای مختلف مثل آسودگی نیروی کار برای شروع کار وفعالیت و عدم نیاز به سرمایه اولیه برای شروع انواع کارهای تخصصی، ممکن است نارضایتی‌هایی را نیزایجاد کند و کیفیت مواد اولیه و یا نوع تجهیزات فراهم‌شده، بر طبق خواست و رضایت نیروی کار نباشد. ازسوی دیگر مزیت اصلی این موضوع عدم ایجاد اختلاف بر سر قیمت مواد اولیه است، زیرا کارفرما خود مواد و تجهیزات را تهیه کرده و قرار نیست هزینه جداگانه‌ای بابت آن به نیروی کاری بپردازد.
اتمام قرارداد
احتمالا مهمترین و اصلی‌ترین مزیت و عیب قرارداد کار معین در این بخش قرار داشته باشد. از اصلی‌ترین مزایای قرارداد کار معین برای کارفرما این است که اطمینان دارد کار مد نظر او حتما و تحت شرایط تعیین‌شده در قرارداد، انجام خواهد شد. از سوی دیگر نیروی کار اطمینان دارد تا اتمام این قرارداد، امنیت شغلی داشته و کارفرما قادر به اخراج او نیست که هر دوی این موارد جزو بهترین مزیت‌های قرارداد کارمعین است.
البته از مهمترین معایب قرارداد کار معین این است که در زمان عدم رضایت یکی از طرفین به‌تنهایی، مشخص می‌شود. در واقع اگر نیروی کار به هر دلیلی رغبتی به همکاری با کارفرما نداشته باشد یاکارفرما احساس کند که نیروی کار، توانایی لازم برای انجام این کار را ندارد، هیچ‌کدام قادر به فسخ قراردادنبوده و باید تا انتهای قرارداد صبر کنند.
وضعیت بیمه در قرارداد کار معین
قرارداد کار معین تابع قوانین کار کشور بوده و بر همین اساس کارفرما موظف است نیروهای شاغل درپروژه خود را بیمه کند. مدت زمان قرارداد هیچ تاثیری بر این موضوع نداشته و اگر کارفرما نیروهای خود رابیمه نکند، متخلف بوده و باید جریمه‌های تعیین‌شده برای عدم بیمه‌کردن نیروهای کاری را پرداخت کند.
این موضوع در مورد سنوات و سایر مسائل مهم دیگر نیز صدق می‌کند و اگر مدت زمان قرارداد بیش از یک سال طول بکشد، طبق ماده ۲۴ قانون کار، کارفرما باید حق سنوات کارگر را که معادل یک ماه حقوق او بوده، به‌عنوان مزایای پایان کار به کارگر بپردازد.
حقوق و مزایا در قرارداد کار معین
به‌صورت کلی حقوق کارمندان قراردادی، ۸۰ درصد از حقوق و قراردادهای پیمانی است و بر همین اساس، تعیین و تطبیق در قرارداد کار معین معین آن این‌گونه خواهد بود:
میزان پرداختی به کارمندان قراردادهای کار معین، بر اساس جدول امتیازاتی است که سالانه برای کارمندان پیمانی تعیین می‌شود. ۸۰ درصد از میزان اعلام‌شده در این جدول محاسبه شده و مبلغ آن به نیروهای کار قرارداد معین پرداخت خواهد شد؛
دستگاه‌های اجرایی بر اساس بخش‌نامه‌ها، قواعد و قوانین موجود، باید رتبه کارمندان قرارداد معین را محاسبه کنند. تطبیق و تعیین میزان ۸۰ درصد بر عهده این دستگاه‌ها است و پس از محاسبه و تعیین، باید میزان حقوق افراد را بپردازند؛
میزان اشتغال فوق‌العاده نیز بر اساس معیار ۸۰ درصد تعیین خواهد شد. میزان سختی کار، میزان مهارت فرد و رتبه کارمند می‌تواند متغیر باشد و میزان پرداختی نیز بر اساس همین موارد تغییر خواهد کرد؛
بر اساس ماده ۶۹ قانون مدیریت خدمات کشوری، نیروهایی که امتیاز ایثارگری داشته و یا در مناطق محروم حضور دارند، شرایط ویژه‌ای خواهند داشت که در دریافت حقوق آن‌ها تاثیرگذار خواهد بود.
با توجه به تمام این موارد، باید به خاطر داشته باشید که حقوق و مزایای کارمندان قرارداد کار معین، هرسال با توجه به امتیازات فردی آن‌ها تغییر خواهد کرد.
تفاوت قرارداد معین و قرارداد پیمانکاری
با توجه به تمام موارد گفته‌شده، الان دقیقا می‌دانیم که قرارداد کار معین چیست و چه وجوهی دارد. نکته مهم در قرارداد مدت معین این است که غالبا قرارداد کار معین با قراداد پیمانکاری اشتباه گرفته می‌شود.
دلیل این امر شباهت‌های بسیار زیاد میان این دو نمونه قرارداد است که با کمی دقت می‌توان تفاوت میان این دو را تشخیص داد.
همانطور که در تعریف قرارداد کار معین گفتیم، در این نوع قرارداد زمان پایان، مشخص نیست و صرفاانجام همان کار مد نظر، نقطه پایان قرارداد در نظر گرفته می‌شود. در قرارداد پیمانکاری این موضوع شکل دیگری به خود می‌گیرد. در قرارداد پیمانکاری نیز انجام کار مد نظر اهمیت دارد؛ اما نکته اصلی قرارداد کار معین اهمیت زمان اتمام و تحویل پروژه است.
در قرارداد پیمانکاری معمولا چندین پیمانکار مدت زمان انجام کار و قیمت مد نظر خود را به کارفرما پیشنهادمی‌دهند و کارفرما معمولا فرد یا گروهی را انتخاب می‌کند که کار مد نظر او را با بهترین قیمت و در کمترین زمان انجام دهد. به همین خاطر معمولا در این نوع قراردادها جریمه دیرکرد نیز وجود دارد که در قرارداد کار معین این موضوع وجود نخواهد داشت.
تفاوت دیگر میان این دو، تابعیت هر قرارداد است. قرارداد کار معین تحت شمول قانون کار است اما قراردادپیمانکاری با توجه به شرایط طرفین قرارداد، تعیین خواهد شد و از قوانین مشخص قانون کار پیروی نمی‌کند.
نحوه پرداخت حقوق نیز در این دو قرارداد با یکدیگر تفاوت دارد. معمولا مبلغ قرارداد پیمانکاری در چند قسط مشخص (۳ یا ۴ قسط بر اساس مبلغ و توافق میان کارفرما و پیمانکار) پرداخت خواهد شد؛ اما درقرارداد کار معین، این پرداختی به‌صورت مستمر و ماهانه خواهد بود. از سوی دیگر مجموع مبلغ قراردادپیمانکاری از همان ابتدا مشخص است و یکی از فاکتورهای مهم انتخاب پیمانکار از سوی کارفرما، میزان مبلغ اعلام‌شده برای انجام کار است. در قرارداد کار معین با توجه به اینکه تاریخ اتمام قرارداد مشخص نیست، مجموع مبلغ پرداختی نیز مشخص نبوده و تا هر زمان که کار ادامه یابد، کارفرما وظیفه دارد که حقوق نیروی کار خود را بپردازد.
به چه کسانی کارگر و کارفرما گفته می‌شود؟
تشخیص درست کارگر و کارفرما بسیار مهم است زیرا فقط کسی که بر اساس قانون کارگر یا کارفرما نامیده شود، می‌تواند از حمایت‌های قانون کار بهره‌مند شود و ضوابط این قانون تنها بر آن ها حاکم است.
پس به تعریف دقیق این مفاهیم می‌پردازیم.
طبق تعریف قانون کار “کارگر از لحاظ این قانون کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می‌کند.”
پس برای این که مشخص شود فردی کارگر هست یا خیر می‌توان سه ملاک را مد نظر قرار داد:
کارگر شخص حقیقی است و موسسه یا شخص حقوقی نمی‌تواند کارگر باشد.
باید در مقابل فعالیتی که انجام می‌دهد، مزدی دریافت کند. پس اگر مزدی پرداخت نشود آن فرد کارگر نیست و شامل مقررات حقوق کار نمی‌شود.
کارگر باید کار را با درخواست کارفرما شروع کند مثلا اگر کارگر بدون تقاضای کارفرما دیواری را نقاشی کند و طالب مزد آن باشد، کارفرما می‌تواند مزد اورا ندهد؛ زیرا این کار را با درخواست کارفرما انجام نداده بود. همین باعث می‌شود که آن فرد شامل تعریف کارگر نیز نشود.
قانون کار در مورد کارفرما نیز می‌گوید:
” کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق‌السعی کار می‌کند. مدیران و مسئولان و به طور عموم کلیه کسانی که عهده دار اداره کارگاه هستند؛نماینده کارفرما محسوب می شوند. کارفرما مسئول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور در قبال کارگربه عهده می‌گیرند. در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدي بنماید و کارفرما آن را نپذیرد در مقابل کارفرما ضامن است.”
کارفرما برعکس کارگر می‌تواند شخص حقوقی باشد؛ برای مثال یک شرکت خصوصی، کارگری را برای نظافت محیط شرکت استخدام می‌کند. کارفرما هم وظیفه مالکیتی و هم مدیریتی دارد مالکیت به معنی این که صاحب کار، کارگاه، تجهیزات و منافع آن است و مدیریت هم به معنی نظارت بر استخدام کارگر، فعالیت او، پیشروی فعالیت و غیره است.
همانطور که در تعریف مشاهده می‌کنید کارفرما می‌تواند برای شان مدیریتی خود نماینده انتخاب کند ونماینده نیز باید ضامن تمامی اقدامات صورت گرفته از جانب خود باشد.
بر اساس قانون، قرارداد کار چیست و چه مندرجاتی دارد؟
مطابق با تعریف قانون “قرارداد کار عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق‌السعی کاري را براي مدت موقت، یا مدت غیرموقت براي کارفرما انجام می دهد.”
قرارداد کار به اعتبار موضوع سه قسم است: ۱.قرارداد کار دائم ۲. قرارداد کار موقت ۳. قرارداد کار معین
قرارداد کار دائم: در این نوع قرارداد طرفین توافقی بر سر خاتمه‌ی کار نمی‌کنند و تا زمانی نا‌معلوم قرارداد پا برجاست. این نوع از قرارداد به دلیل امنیت شغلیای که برای کارگر ایجاد می‌کند مطلوب اوست اما کارفرمایان تمایلی به بستن این نوع از قرارداد ندارند. تبصره ۲ ماده ۷ قانون کار می‌گوید در صورتی که کار مستمر باشد و زمانی برای آن تعیین نشده باشد قرارداد کار دائمی خواهد بود.
قرارداد کار موقت: در این نوع قرارداد کارفرما با کارگر سر مدت مشخصی توافق کرده و بر اساس همان قرارداد می‌بندد مثلا قرارداد ساعتی، ۳ ماهه یا یک ساله.
قرارداد کار معین: کار معین کاری است که برای انجام پروژه ای مشخص شروع و خاتمه می‌یابد و قراردادی که موضوعش این نوع از کار باشد قرارداد کار معین نامیده می‌شود.
شرایط قرارداد کار معین
همانطور که گفته این قرارداد حول فرایند کار شکل می‌گیرد زمان شروع و پایان آن به طول انجام رسیدن کار بستگی دارد. در قانون، قرارداد کار برای انجام کار معین جزو قراردادهای کار شمرده نشده است اماعرف و مواد ۲۴ و ۲۵ قانون کار بر وجود این نوع از قرارداد صحه می‌گذارند.
برای این که بتوانید این نوع از قرارداد را بنویسید در وهله اول باید شرایط صحت قرارداد را بدانید، طبق قانون کار این شرایط عبارتند از:
مشروعیت مورد قرارداد
معین بودن موضوع قرارداد
عدم ممنوعیت قانونی و شرعی طرفین در تصرف اموال یا انجام کار مورد نظر.
پس از اطمینان از این که قرارداد شما شروط صحت را دارد می‌توانید اقدام به بستن قرارداد کنید.
هنگام بستن قرارداد کار برای انجام کار معین این نکات را فراموش نکنید!
انواع قرارداد کار الزامات و شرایطی دارند که در این جا نکات قرارداد کار معین را بر می‌شمریم:
مشخص کردن حدود زمانی
در این نوع قرارداد بازه‌ی زمانی مبنا نیست، بلکه همان کار معین و آغاز و انجام آن است که مهم است. مشخص کردن تقریبی زمان از این نظر اهمیت دارد که اگر کارگر روزانه یا ساعتی مزد دریافت کند، زمان آغاز قرارداد برای شروع پرداخت به او در نظر گرفته می‌شود.
شفاف‌سازی در مورد حق‌الزحمه (مزد)
به طور کلی قانون کار بیشتر متمایل به حمایت از حقوق کارگر است؛ زیرا این کارفرمایانند که قدرت را در دست دارند و ممکن است باعث تضییع حقوق کارگر شوند؛ به همین دلیل معمولا در قراردادها میزان پرداختی کار مشخص می‌شود و کارگر با اطلاع از آن اقدام به امضای قرارداد می‌کند، در مورد قرارداد انجام کار معین نیز بر اساس عرف مزد تعیین شده و پرداخت‌ها نیز به شکلی که در قرارداد ذکر شده انجام می‌شود.
خاتمه‌ی قرارداد انجام کار معین
ماده ۲۱ قانون کار در مورد چگونگی خاتمه قرارداد صحبت می‌کند. بر اساس بند هـ این ماده، قرارداد انجام کار معین با پایان یافتن کار مشخص خاتمه می‌یابد. برای مثال کارفرمایی برای کشیدن دیواری با ابعاد۲۵*۳ با کارگری قرارداد می‌بندد؛ قرارداد با شروع دیوار کشی آغاز و با اتمام آن پایان می‌یابد.
ممنوعیت فسخ یک طرفه
