با هدف مشارکت کارگران و همچنین نظارت بر اجرای صحیح مقررات مربوط به حفاظت فنی و بهداشت کار و همچنین پیشگیری کردن از حوادث و بیماری­‌ها، در کارگاه­‌ها و محیط‌­های کاری که دو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و کار و امور اجتماعی که اعلام نمایند، می‌­بایست این کمیته تشکیل گردد.

سیستم های ایمنی و بهداشت کار باید توسط کلیه دستگاه های اجرایی، کارفرمایان و با مشارکت و همکاری شرکای اجتماعی و تشکلات کارگری و کارفرمایی به منظور ارتقای فرهنگ ایمنی و بهداشت کار در سطح ملی برنامه ریزی، سازماندهی و پیاده سازی شوند. فعال سازی و پیاده سازی کمیته های حفاظت فنی و بهداشت کار به استناد ماده ۹۳ قانون کار و آیین نامه کمیته های حفاظت فنی و بهداشت کار مصوب شورای عالی حفاظت فنی و بهداشت کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است که در حال حاضر کارگاه های بالای ۲۵ نفر کارگر و افراد فعال در آن کارگاه را مشمول می شود.

آیین نامه کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار

ماده ۱

به منظور تامين مشاركت كارگران و كارفرمايان و نظارت بر حسن اجراي مقررات حفاظت فني و بهداشت كار صيانت نيروي انساني و منابع مادي كشور در كارگاه هاي مشمول و همچنين پيشگيري از حوادث وبيماري هاي ناشي  از كار ،حفظ و ارتقاي سلامتي كارگران و سالم سازي محيط هاي كار ، تشكيل كميته هاي حفاظت فني و بهداشت كار بارعايت ضوابط و مقررات مندرج دراين آيين نامه در كارگاه هاي كشور الزامي است .

ماده ۲

كارگاه هايي كه داراي ۲۵ نفر كارگر باشند ، كارفرما مكلف است كميته اي به نام كميته حفاظت فني و بهداشت كار دركارگاه با اعضاي ذيل تشكيل دهد .

• كارفرما يا نماينده تام الختيار او

• نماينده شوراي اسلامي كار يا نماينده كارگران كارگاه

• مدير فني و در صورت نبودن او يكي ار سر استادان كارگاه

• مسئول حفاظت فني

• مسئول بهداشت حرفه اي

تبصره ۱

مسئول حفاظت فني مي بايستي ترجيحا از فارغ التحصيلان بهداشت حرفه اي يا پزشك عمومي مورد تاييد مركزبهداشت شهرستان باشد .

تبصره ۳

اعضا كميته حفاظت فني و بهداشت كار با هزينه كارفرما بايستي در برنامه هاي آموزشي و بازآموزي مربوط به حفاظت فني و بهداشت كار كه توسط ارگانهاي ذيربط برگزار مي گردد شركت نمايند.

تبصره ۴

در كارگاه هايي كه بين ۲۵ تا ۱۰۰ نفر كارگر داشته باشند در صورتي كه كه يك يا دو نفر از اعضاي كميته دركارگاه حضورنداشته باشند جلسه كميته با حداقل سه نفر از افراد مذكور تشكيل مي گردد مشروط برآنكه در اين كميته مسئول حفاظت فني يا مسئول بهداشت حرفه اي حضور داشته باشد .

ماده ۳

در كارگاه هايي كه كمتر از ۲۵ نفر كارگر دارند و نوع كار آنها ايجاب نمايد با نظر مشترك و هماهنگ بازرس كار و كارشناس بهداشت حرفه اي محل ، كارفرما مكلف به تشكيل كميته مزبور خواهد بود.

تبصره ۱

دراين گونه كارگاه ها با سه نفر از اعضا به شرح زير تشكيل مي گردد:

۱- كارفرما يا نماينده تام الختيار او

۲- نماينده شوراي اسلامي يا نماينده كارگران كارگاه

۳- مسئول حفاظت فني و بهداشت حرفه اي

تبصره ۲

صلاحيت مسئول حفاظت فني و بهداشت حرفه اي براي اين گونه كارگاه ها بايد به تاييد اداره كار و مركزبهداشت محل برسد .

تبصره ۳

در كليه كارگاه هايي كه كميته حفاظت فني و بهداشتي كار با سه نفر تشكيل مي گردد مسئول حفاظت فني وبهداشت حرفه اي مي تواند يك نفر باشد مشروط بر آنكه پس از آموزش هاي لازم با هزينه كارفرماتوسط مركز بهداشت و با اداره كار محل حسب مورد تشكيل مي گردد شركت نموده و گواهي نامه لازم رادريافت نمايد .

ماده ۴

جلسات كميته حفاظت فني و بهداشت كار بايد لااقل هر ماه يك بار تشكيل گردد و در اين جلسه خود نسبت به انتساب يك نفر دبير از ميان اعضاءكميته اقدام نمايند . تعيين زمان تشكل جلسات و تنظيم صورتجلسات كميته به عهده دبيرجلسه خواهدبود.

تبصره ۱

در مواقع ضروري يا زودتر از موعد با پيشنهاد مدير كارخانه يا مسئول حفاظت فني و يا مسئول بهداشت حرفه اي كميته تشكيل خواهد شد .

تبصره ۲

در صورتي كه حفاظت فني و بهداشت كار احتمال وقوع حادثه يا بيماري ناشي از كار را براي كارگاه تشخيص دهد بايدفورا اقدام به تشكيل جلسه نموده و موارد را ضمن اعلام به كارفرما به اداره كار و مركز بهداشت مربوطه اعلام نمايد.

تبصره ۳

كارفرما مكلف است يك نسخه از تصميمات كميته مذكور و همچنين صورتجسات تنظيم شده را به اداره كارو مركزبهداشت مربوطه ارسال نمايد.

ماده ۵

وظايف كميته فني و بهداشت كار به شرح ذيل است :

• طرح مسائل و مشكلات حفاظتي و بهداشتي در جلسات كميته و ارائه پيشنهادات لازم به كارفرماجهت رفع نواقص وسالم سازي محيط كار

• انعكاس كليه ايرادات و نواقص حفاظتي و بهداشتي پيشنهادات لازم جهت رفع آنها به كارفرماي كارگاه

• همكاري و تشريك مساعي يا كارشناسان بهداشت حرفه اي و بازرسان كار جهت اجراي مقرراتحفاظتي و بهداشت كار

• توجه و آشناسازي كارگران نست به رعايت مقررات و موازين بهداشتي و حفاظتي در محيط كار

• همكاري با كارفرما درتهيه دستورالعملهاي لازم براي انجام كار مطمئن ، سالم و بدون خطر و همچنين استفاده صحيح از لوزام وتجهيزات بهداشتي و حفاظتي در محيط كار

• پيشنهاد به كارفرما جهت تشويق كارگراني كه در امر حفاظت فني و بهداشت كار علاقه و جديت دارند

• پيگيري لازم به منظور تهيه و ارسال صورتجسات كميته و همچنين فرمهاي مربوط به حوادث ناشي ازكار و بيماري هاي ناشي از كار به ارگانهاي ذيربط

• پيگيري لازم در انجام معاينات قبل ازاستخدام و معاينات ادواري به منظور پيشگيري از ابتلا كارگران به بيماري هاي ناشي از كار و ارائه نتايج حاصله به مركز بهداشت مربوطه

• اعلام موارد مشكوك به بيماري هاي حرفه اي از طريق كارفرما به مركز بهداشت مربوطه و همكاري درتعيين شغل مناسب براي كارگراني كه به تشخيص شوراي پزشكي به بيماري هاي حرفه اي مبتلا شده و يادر معرض ابتلا آنها قراردارند .( موضوع تبصره ۱ ماده ۹۲ قانون كار )

• جمع آوري آمارو اطلاعات مربوطه از نقطه نظرمسائل حفاظتي و بهداشتي و تنظيم و تكميل فرم صورت نواقص موجود در كارگاه

• بازديد و معاينه ابزاركار ، وسايل حفاظتي و بهداشتي در محيط كارو نظارت بر حسن استفاده از آنها

•  ثبت  آمار حوادث وبيماري هاي ناشي از كار كارگران وتعيين ضريب تكرار و ضريب شدت سالانه حوادث

• نظارت بر ترسم نمودار ميزان حوادث و بيماري هاي حرفه اي و همچنين نصب پوستر ها آموزشي بهداشتي وحفاظتي در محيط كار

• اعلام كانونهاي ايجاد طرات حفاظتي وبهداشتي در كارگاه

• نظارت بر نظم وترتيب و آرايش مواد اوليه و محصولات و استقرار ماشي آلات و ابزار كار به نحو صحيح وايمن وهمچنين تطابق صحيح كار و كارگر در محيط كار

• تعيين خط مشي روشن و منطبق با موازين حفاظتي وبهداشتي بر حسب شرايط اختصاصي هركارگاه جهت حفظ و ارتقاء سطح بهداشت و ايمني محيط كار و كارگر در محيط كار

•  تهيه و تصويب وصدوردستورالعملهاي اجرايي حفاظتي و بهداشتي جهت اعمال در داخل كارگاه درمورد پيشگيري از ايجاد عوارض و بيماري هاي ناشي از عوامل فيزيكي ، شيميايي . ارگونوميكي ،بيولوژيكي ، و رواني محيط كار

ماده ۶

وجود كميته حفاظت فني و بهداشت كار مسئولين حفاظت و بهداشت حرفه اي در كارگاه به هيچ وجه رافع مسئوليتهاي قانوني كارفرما در قبال مقررا ت وضع شده نخواهد بود .

ماده ۷

اين آيين نامه در ۷ ماده و ۱۰ تبصره به استناد ماده ۹۳ قانون كار جمهوري اسلامي ايران توسط وزاتخانه هاي كار، اموراجتماعي و وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي تهيه شده و در تاريخ ۱۵/۴/۷۴ به تصويب وزراي كار و اموراجتماعي و بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي رسيد .