بر اساس قانون کار ، یکی از انواع قراردادهای کار ، قرارداد کار دائم است . از جمله شرایط قرداد دائمی آن است برای مدت غیر موقت یا نامحدود منعقد می شود . یکی از مهم ترین ویژگی ها و آثار قراردادهای  دائمی کار آن است که امنیت شغلی کارگران محفوظ مانده و برای فسخ قرارداد کار دائم ، تشریفات مخصوص به اخراج کارگر باید رعایت شود .

در ماده ۷ از قانون کار جمهوری اسلامی ایران ، انواع و اقسامی که قرارداد کار می تواند در قالب آنها تنظیم شود مورد اشاره قرار گرفته است . بر اساس ماده مذکور ، انواع و اقسام قرارداد کار را با لحاظ نمودن مدت قرارداد کار ، می توان شامل قرارداد کار غیر موقت ، قرارداد کار موقت ، قرارداد کار معین و قرارداد کار در دوره آزمایشی دانست که هر یک از موارد ذکر شده در مقالات جداگانه مورد بررسی قرارگرفته اند .با این حال در این مقاله قصد داریم به بررسی این سوال بپردازیم که مفهوم قرارداد کار غیر موقت چیست و قرارداد کار غیر موقت یا نا محدود ناظر بر چه نوع از قراردادهای کاری میان کارگران با کارفرمایان می باشد ؟ به همین مناسبت ابتدا به تعریف قرارداد کار غیر موقت یا دائمی پرداخته و سپس شرایط کار غیر  موقت را بر اساس قانون کار مورد بررسی و تحلیل قرار خواهیم داد .

قرارداد کار دائم

یکی از موارد مهمی که در انعقاد قراردادهای کار مورد نظر قرار می گیرد ، مدت قرارداد کار می باشد ؛ چراکه اصولا کارگر و کارفرما با تعیین مدت در قراردادهای کار قادر به پیش بینی شرایط خود می باشند و بدون مشخص بودن و ذکر مدت در قراردادهای کار ، دشواری های ناشی از عدم پیش بینی این امر سبب تضرر کارفرما شده و کارگر را نیز با عدم امنیت شغلی مواجه می سازد .

با توجه به توضیح ذکر شده ، یکی از مهم ترین انواع قراردادهای کار با در نظر داشتن تعیین مدت در قرارداد کار ، قرارداد کار غیر موقت برای مدت نا محدود یا دائمی می باشد . مفهوم قرارداد کاری غیر موقت یا دائم ، همانگونه که در عرف شناخته شده است ، ناظر بر قراردادهایی است که برای مدت  نامحدودی بین کارگران و کارفرمایان انعقاد یافته اند و کارگر و کارفرما با فرض دائمی و همیشگی بودن ، آن را منعقد ساخته و در حین قرارداد کار ، برای آن مدتی را مشخص و تعیین نکرده اند .

شرایط قرارداد کار دائمی چیست؟

علاوه بر اینکه در مقاله ای جداگانه ، شکل قرارداد کار اعم از قرارداد کار کتبی و شفاهی مورد بررسی قرار گرفت ، در قسمت قبل به بررسی مفهوم قرارداد کار غیر موقت پرداختیم و مفهوم آن که ناظر برقراردادهای کار برای مدت نا محدود یا دائمی است را مورد بررسی قرار دادیم .

با این حال ، نکته مهمی که در خصوص این نوع قراردادهای کاری مطرح است ، شرایط قراردادهای کار برای مدت نامحدود یا غیر موقت است . به عبارت دیگر ، در این قسمت قصد داریم به بررسی این سوال بپردازیم که شرایط قراردادهای کار غیر موقت بر اساس قانون چیست و قوانین ناظر بر روابط کار ، همچون قانون کار چه مسائلی را در خصوص این نوع قراردادها پیش بینی کرده اند ؟

در این خصوص ، تبصره ۲ ماده ۷ قانون کار چنین پیش بینی کرده است : ” در کارهایی که طبیعت آنها جنبه مستمر دارد ، در صورتی که مدتی در قرارداد ذکر نشود ، قرارداد دائمی تلقی می گردد ” . بنابر این ماده ،از جمله شرایط قرارداد کار دائمی یا غیر موقت آن است که :

اولا ؛ قراردادهای کار برای مدت غیر موقت یا دائمی ، اصولا در مواردی انعقاد می یابد که کار مورد نظر ،جنبه مستمر دارد . هر چند طبق مفهوم مخالف این ماده ، برای کارهایی که طبیعت آنها جنبه مستمر و یا غیر موقتی دارد ، می توان از قراردادهای کار موقت نیز استفاده کرد که این موضوع در رای وحدت رویه دیوان عدالت اداری نیز مورد تاکید قرار گرفته است .

ثانیا ؛ در انعقاد قراردادهای کار غیر موقت ، اصولا مدتی برای قرارداد ذکر نمی شود . بنابراین ، در صورتی که در قرارداد کار مدتی برای قرارداد تعیین شده باشد ، دیگر نمی توان آن را قرارداد کار غیر موقت دانست .

ثالثا ؛ یکی از شرایط مهمی که قانونگذار در قانون کار برای قراردادهای غیر موقت یا دائمی و نامحدود مورد پیش بینی قرار داده است ، آن است که با استنباط از ماده ۲۷ این قانون ، در قرارداد کار دائمی یا غیر موقت ، کارگران را نمی توان بدون دلیل موجه اخراج نمود . بنابراین مطلب ، کارفرما برای اخراج کارگر دائمی خود ، باید از فرایند و تشریفات پیش بینی شده در قانون ، همچون موجه بودن دلیل اخراج و کسب موافقت شورای اسلامی کار برای اخراج وی استفاده کند .

البته این مسئله سبب شده است که برخی از کارفرمایان از انعقاد قراردادهای کار غیر موقت یا نامحدود باکارگران امتناع کرده و با تمدید مجدد و چندین باره قراردادهای کوتاه مدت و موقت با کارگران ، امنیت شغلی آنها را مخدوش نمایند .