اگر بخواهیم در حالت کلی بیمه تامین اجتماعی را توضیح دهیم، باید بگوییم: بیمه تامین اجتماعی، حقوق بیمه‌گزار را تضمین کرده و براساس قانون با ارایه مستمری پس از بازنشستگی و خدمات درمانی به حمایت از حقوق بیمه‌شده می‌پردازد.
تخمین زده شده که تقریبا چهل و دو میلیون نفر از جمعیت جامعه بیمه مربوط به این سازمان داشته و از خدمات آن بهره‌مند می‌شوند. همچنین سه و نیم میلیون نفر بازنسشته و مستمری بگیر این سازمان هستند. بیمه‌‌گزاران تامین اجتماعی و بازنشستگان از خدمات مالی و رفاهی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی استفاده می‌کنند.
هر شخصی که کد بیمه داشته باشد و نامش در فهرست بیمه شرکت‌ها و سازمان‌های حقوقی رد شده باشد،به وی دفترچه تعلق گرفته و از امتیازات متعدد این بیمه بهره‌مند می‌شود.
مزایای بیمه تامین اجتماعی
بیمه تامین اجتماعی دارای مزایایی برای افراد بهره‌مند از این بیمه است:
حقوق بازنشستگی
استفاده از این بیمه برای زمان از کار افتادگی
استفاده از این بیمه برای هزینه‌های درمانی
بهره از این بیمه برای هزینه‌های کفن و دفن
بیمه عمر تامین اجتماعی
یکی از مزایایی که بیمه تامین اجتماعی که برای بازنشستگان خود فراهم کرده است، بیمه عمر تامین اجتماعی است. این بیمه‌نامه برای افزایش مستمری بازنشستگانِ این سازمان است تا بتوانند در دوران بازنشستگی دو مستمری دریافت کنند.
قانون تامين اجتماعي
ماده ۱
بمنظور اجراء و تعميم و گسترش انواع بيمه هاي اجتماعي و استقرار نظام هماهنگ و متناسب با برنامه هاي تامين اجتماعي سازمان تامين اجتماعي كه در اين قانون ” سازمان ” ناميده مي شودتشكيل مي گردد.
ماده ۲
تعاريف :
۱ – بيمه شده شخصي اي است كه راسا” مشمول مقررات تامين اجتماعي بوده و با پرداخت مبالغي بعنوان حق بيمه حق استفاده از مزاياي مقرر در اين قانون را دارد .
۲ – خانواده بيمه شده شخص يا اشخاصي هستند كه به تبع بيمه شده از مزاياي موضوع اين قانون استفاده مي كنند .
۳ – كارگاه محلي است كه بيمه شده بدستور كارفرما، يا نماينده او در آنجا كار مي كند .
۴ – كارفرما شخص حقيقي يا حقوقي است كه بيمه شده بدستور يا بحساب او كار مي كند ، كليه كساني كه بعنوان مديرمسئول عهده دار اداره كارگاه هستند نماينده كارفرما محسوب مي شوند و كارفرما مسئول انجام كليه تعهداتي است كه نمايندگان مزبور درقبال بيمه شده بعهده مي گيرند .
۵ – مزد يا حقوق يا كارمزد در اين قانون شامل هر گونه وجوه و مزاياي نقدي يا غير نقدي مستمراست كه در مقابل كار به بيمه شده داده مي شود .
۶ – حق بيمه عبارت از وجوهي است كه بحكم اين قانون و براي استفاده از مزاياي موضوع آن بسازمان پرداخت مي گردد .
۷ – بيماري ، وضع غير عادي جسمي يا روحي است كه انجام خدمات درماني را ايجاب مي كند ياموجب عدم توانائي موقت اشتغال بكار مي شود يا اينكه موجب هر دو در آن واحد مي گردد .
۸ – حادثه از لحاظ اين قانون اتفاقي است پيش بيني نشده كه تحت تاثير عامل يا عوامل خارجي دراثر عمل يا اتفاق ناگهاني رخ مي دهد و موجب صدماتي بر جسم يا روان بيمه شده مي گردد .
۹ – غرامت دستمزد به وجوهي اطلاق مي شود كه در ايام بارداري ، بيماري و عدم توانائي موقت اشتغال بكار و عدم دريافت مزد ياحقوق بحكم اين قانون بجاي مزد يا حقوق به بيمه شده پرداخت مي شود .
۱۰- وسائل كمكي پزشكي ( پروتز و ارتز ) وسائلي هستند كه بمنظور اعاده سلامت يا براي جبران نقص جسماني ياتقويت يكي از حواس بكار مي روند .
۱۱- كمك ازدواج مبلغي است كه طبق شرايط خاصي براي جبران هزينه هاي ناشي از ازدواج به بيمه شده پرداخت مي گردد .
۱۲- كمك عائله مندي مبلغي است كه طبق شرايط خاص در مقابل عائله مندي توسط كارفرما به بيمه شده پرداخت مي شود .
۱۳- از كار افتادگي كلي عبارتست از كاهش قدرت كار بيمه شده بنحوي كه نتواند با اشتغال بكار سابق يا كار ديگري بيش از يك سوم از درآمد قبلي خود را بدست آورد .
۱۴- از كار افتادگي جزئي عبارتست از كاهش قدرت كار بيمه شده بنحوي كه با اشتغال بكار سابق ياكار ديگر فقط قسمتي ازدرآمد خود را بدست آورد .
۱۵- بازنشستگي عبارتست از عدم اشتغال بيمه شده بكار سبب رسيدن بسن بازنشستگي مقرر در اين قانون .
۱۶- مستمري عبارت از وجهي است كه طبق شرايط مقرر در اين قانون بمنظور جبران قطع تمام ياقسمتي از درآمدبه بيمه شده و در صورت فوت او براي تامين معيشت بازماندگان وي به آنان پرداخت مي شود .
۱۷- غرامت مقطوع نقص عضو مبلغي است كه بطور يكجا براي جبران نقص عضو يا جبران تقليل درآمد بيمه شده به شخص او داده مي شود .
۱۸- كمك كفن و دفن مبلغ مقطوعي است كه بمنظور تامين هزينه هاي مربوط به كفن و دفن بيمه شده در موارديكه خانواده اواين امر را بعهده مي گيرند پرداخت مي گردد .
ماده ۳
تامين اجتماعي موضوع اين قانون شامل موارد زير مي باشد :
الف – حوادث و بيماريها.
ب – بارداري .
ج – غرامت دستمزد .
د – از كارافتادگي .
ه – بازنشستگي .
و – مرگ .
تبصره
مشمولين اين قانون از كمكهاي ازدواج و عائله مندي طبق مقررات مربوط برخوردار خواهند شد .
ماده ۴
مشمولين اين قانون عبارتند از:
الف – افرادي كه بهر عنوان در مقابل دريافت مزد يا حقوق كار مي كنند .
ب – صاحبان حرف و مشاغل آزاد .
ج – دريافت كنندگان مستمريهاي بازنشستگي ، از كارافتادگي و فوت .
تبصره۱
مستخدمين وزارت خانه ها و موسسات و شركتهاي دولتي و مستخدمين موسسات وابسته به دولت كه طبق قوانين مربوط بنحوي از انحاء از موارد مذكور در ماده سه اين قانون بهره مند مي باشند درساير مواردي كه قوانين خاص براي آنها وجود ندارد طبق آئين نامه اي كه به پيشنهاد وزارت رفاه اجتماعي و تاييد سازمان امور اداري و استخدامي كشور بتصويب هيئت وزيران خواهد رسيد تابع مقررات اين قانون خواهند بود .
تبصره۲
مشمولين قانون استخدام نيروهاي مسلح و افزارمندان مشمول قانون تعاون و بيمه بازنشستگي افزارمندان ارتش ازشمول اين قانون خارج بوده و تابع قانون و مقررات خاص خود خواهند بود .
تبصره۳
تعيين ميزان حق بيمه كه با توجه به ماده ۲۸ اين قانون بايد توسط افراد صنفي و ساير صاحبان حرف و مشاغل آزادپرداخت شودطبق آئين نامه‌اي خواهد بود كه به پيشنهاد وزارت رفاه اجتماعي بتصويب كميسيونهاي رفاه اجتماعي و امور اقتصادي و دارائي مجلسين مي رسد .
تبصره۴
مشمولين قانون حمايت كارمندان در برابر اثرات ناشي از پيري و از كارافتادگي و فوت كماكان تابع مقررات قانون مذكور خواهند بود. موسسات مشمول قانون مذكور مكلفند با اعلام سازمان تامين خدمات درماني حق بيمه درماني سهم خود و بيمه شده را كسر وتوسط صندوق حمايت مربوط بسازمان نامبرده بپردازند .
ميزان حق بيمه درماني موضوع اين ماده تابع ضوابط و مقررات بيمه خدمات درماني موضوع قانون تامين خدمات درماني مستخدمين دولت است و نحوه وصول آن عينا” بترتيبي است كه در قانون حمايت كارمندان در برابر اثرات ناشي از پيري و از كارافتادگي و فوت پيش بيني شده است .
ماده ۵
اتباع بيگانه كه در ايران طبق قوانين و مقررات مربوط بكار اشتغال دارند جز در موارديكه طبق مقاوله نامه ها وقراردادهاي دوجانبه يا چند جانبه بين ايران و ساير كشورها ترتيب خاص مقرر گرديده است درصورتي كه مشمول قانون حمايت كارمندان در برابراثرات ناشي از پيري و از كارافتادگي و فوت نباشند مشمول مقررات اين قانون خواهندبود .
ماده ۶
اجراي هر يك از موارد مندرج در ماده سه اين قانون در باره روستائيان و افراد خانواده آنها به تدريج درمناطق مختلف مملكت و به تناسب توسعه امكانات و مقدورات سازمان به پيشنهاد هيئت مديره وتصويب شوراي عالي سازمان با توجه بماده ۱۱۷ اين قانونخواهد بود .
ماده ۷
افراد شاغل در فعاليت هائي كه تا تاريخ تصويب اين قانون مشمول بيمه هاي اجتماعي نشده اند بترتيب زير به پيشنهادهيئت مديره و تصويب وزير رفاه اجتماعي مشمول مقررات اين قانون قرار خواهند گرفت .
ماده ۸
بيمه افراد و شاغلين فعاليتهائي كه تا تاريخ تصويب اين قانون بنحوي از انحاء مشمول مقررات قانون بيمه هاي اجتماعي يا قانون بيمه هاي اجتماعي روستائيان قرار گرفته اند با توجه به مقررات اين قانون ادامه خواهد يافت .
تبصره
شرايط مربوط به ادامه تمام و يا قسمتي از بيمه هاي مقرر در اين قانون براي كسانيكه به علتي غير از علل مندرج در اين قانون ازرديف بيمه شدگان خارج شوند بموجب آئين نامه مربوط تعيين خواهدگرديد و بهر حال پرداخت كليه حق بيمه در اين قبيل موارد به عهده بيمه شده خواهد بود .
ماده ۹
انجام تعهدات ناشي از موارد مذكور در بندهاي (الف و ب ) ماده سه اين قانون بعهده سازمان تامين خدمات درماني مي باشد .
ماده۱۰
از تاريخ اجراي اين قانون سازمان بيمه هاي اجتماعي و سازمان بيمه هاي اجتماعي روستائيان در سازمان تامين اجتماعي ادغام مي شوند و كليه وظايف و تعهدات و ديون و مطالبات و بودجه ودارائي و كاركنان آنها با حفظ حقوق وسوابق و مزاياي استخدامي خود كه تا تاريخ تصويب و اجراي آئين نامه موضوع ماده ۱۳ اين قانون معتبر خواهد بودبسازمان منتقل مي گردند .
ماده۱۱
تاسيسات و تجهيزات درماني سازمان بيمه هاي اجتماعي كه از محل ذخاير سازمان مذكور تامين شده است با حفظ مالكي سازمان در اختيار سازمان تامين خدمات درماني قرار مي گيرد .
تبصره
كاركنان واحدهاي درماني مذكور در اين ماده با حفظ حقوق و سوابق و مزاياي استخدامي خود به سازمان تامين خدمات درماني منتقل خواهند شد .
ماده۱۲
سازمان كه زير نظر وزير رفاه اجتماعي اداره مي شود داراي شخصيت حقوقي و استقلال مالي واداري مي باشد وامور مالي آن منحصرا” طبق مقررات اين قانون اداره خواهد شد .
ماده۱۳
آئين نامه هاي مالي و معاملاتي سازمان كه وسيله وزارت خانه هاي رفاه اجتماعي و امور اقتصادي و دارائي تهيه مي شود و آئين نامه هاي استخدامي كه به تائيد سازمان امور اداري و استخدامي كشورمي رسد پس از تاييد هيئت وزيران بتصويب كميسيون هاي مربوط مجلسين خواهد رسيد .
وزارت رفاه اجتماعي مكلف است ظرف يك سال ازتاريخ تصويب اين قانون آئين نامه هاي مذكور را تهيه و تقديم مجلسين نمايد و تا تصويب مجلسين آئين نامه هاي فعلي قابل اجراء است . امور مالي واداري و استخدامي سازمان تامين خدمات درماني تابع آئين نامه هاي مالي واداري و استخدامي فعلي سازمان خواهد بود و تا تصويب آئين نامه استخدامي سازمان ، كاركنان سازمان تامين خدمات درماني تابع آئين نامه هاي مالي و اداري و استخدامي فعلي سازمان خواهدبود و تا تصويب آئين نام هااستخدامي سازمان ، كاركنان سازمان تامين خدمات درماني تابع آئين نامه استخدامي فعلي سازمان بيمه هاي اجتماعي خواهند بود .
ماده۱۴
سازمان براي انجام وظايف خود داراي تشكيلات مركزي و شعب و نمايندگي هائي خواهد بود .
ماده۱۵
اركان سازمان عبارتند از:
شوراي عالي .
هيئت مديره .
حسابرس ( بازرس ).
ماده۱۶
اعضاء شوراي عالي عبارتند از:
وزير رفاه اجتماعي كه رياست شوراي عالي را بعهده خواهد داشت .
وزير امور اقتصادي و دارائي يا معاون او .
وزير به داري يا معاون او .
وزير تعاون و امور روستاها يا معاون او .
وزير كار و امور اجتماعي يا معاون او .
وزير مشاور و رئيس سازمان برنامه و بودجه يا معاون او .
رئيس كل بانك مركزي يا معاون او .
رئيس كل بيمه مركزي يا معاون او .
دبير كل سازمان امور اداري و استخدامي كشور يا معاون او .
مدير عامل جمعيت شير و خورشيد سرخ ايران يا قائم مقام او .
دو نفر نماينده كارفرمايان به معرفي اطاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران .
دو نفر نماينده اصناف بمعرفي هيئت عالي نظارت بر اطاق هاي اصناف كشور.
سه نفر نماينده كارگران بيمه شده بمعرفي سازمانهاي كارگري و دو نفر از ساير گروهها بانتخاب وزير رفاه اجتماعي .
ماده۱۷
نمايندگان كارفرمايان ، اصناف و بيمه شدگان براي مدت سه سال به عضويت شوراي عالي انتخاب مي شوند . تغيير آنهادر مدت عضويت شواري عالي سازمان و تجديد انتخاب آنها بلامانع است .
ماده۱۸
آئين نامه داخلي شوراي عالي سازمان پس از تصويب شورا بموقع اجراء گذارده خواهد شد .
ماده۱۹
وظايف و اختيارات شوراي عالي سازمان بشرح زير است :
الف – تصويب آئين نامه هاي اجرائي كه طبق اين قانون به آن محول شده است .
ب – اتخاذ تصميم در باره خط مشي و سياست كلي تامين اجتماعي به پيشنهاد هيئت مديره .
ج – رسيدگي به بودجه و گزارش مالي و ترازنامه سازمان و تصويب آن .
د – تعيين حقوق و مزاياي اعضاء هيئت مديره پس از تاييد شوراي حقوق و دستمزد و تعيين حق الزحمه حساب رس (بازرس ) وتعيين حق حضور اعضاي انتخابي شوراي عالي .
ه – تصويب خريد يا فروش اموال غير منقول .
و – اتخاذ تصميم در مورد بخشيدن بدهي كارفرماياني كه بدهي آنها از بيست هزار ريال كمتر بوده وبه تشخيص هيئت مديره قادربپرداخت آن نمي باشند . كارفرماياني كه بعللي قادر بپرداخت حق بيمه معوقه نباشند و يا پرداخت بدهي بطور يك جا خارج از حدودقدرت مالي كارفرما و موجب تعطيل ويا وقفه كار كارگاه باشد شوراي عالي مي تواند به پيشنهاد هيئت مديره كارفرما را از پرداخت تمام ياقسمتي از خسارات مقرر در اين قانون معاف دارد همچنين ترتيبي براي تقسيط بدهي با رعايت مهلت كافي بدهد.
ز – اتخاذ تصميم در ساير مواردي كه رئيس شوراي عالي طرح آنها را در شوراي عالي لازم تشخيص دهد .
تبصره۱
وظايف و اختيارات شوراي عالي تامين اجتماعي موضوع ماده ۳ قانون حمايت كارمندان در برابر اثرات ناشي از پيري واز كارافتادگي و فوت عينا” به شوراي عالي تامين اجتماعي موضوع اين قانون محول و شوراي مذكور منحل ميشود .
تبصره۲
هرگاه هر يك از اعضاء شوراي عالي استعفا يا فوت كند يا بيش از ۳ جلسه متوالي بدون عذر موجه غيبت نمايد جانشين او براي بقيه مدت مقرر به نحو مذكور فوق انتخاب خواهد شد . تشخيص عذر موجه با رئيس شوراي عالي است .
ماده۲۰
هيئت مديره مركب از پنج نفر عضو بشرح زير مي باشد :
معاون تامين اجتماعي وزارت رفاه اجتماعي كه رئيس هيئت مديره و مدير عامل سازمان است . دونفر عضو هيئت مديره به پيشنهاد وزير رفاه اجتماعي و تصويب هيئت وزيران . يك نفر نماينده كارگران و يك نفر نماينده كارفرمايان به پيشنهاد وزير رفاه اجتماعي و تصويب هيئت وزيران .
تبصره
مدت عضويت اعضاء هيئت مديره سه سال مي باشد و تجديد انتخاب آنها بلامانع است و درصورتي كه تغيير آنها قبل از انقضاء موعدمقرر لازم شناخته شود و نيز در صورت فوت يا استعفاء هر يك از آنهاشخص ديگري بترتيب مذكور براي بقيه مدت انتخاب خواهدشد . اعضاء هيئت مديره پس از اتمام مدت ماموريت خود تا تعيين هيئت مديره جديد كماكان بكار خود ادامه خواهند داد .
ماده۲۱
وظايف و اختيارات هيئت مديره بشرح زير است :
۱- پيشنهاد سياست كلي و خط مشي و برنامه هاي اجرائي تامين اجتماعي به شوراي عالي .
۲- تصويب دستورالعملهاي اداري و داخلي سازمان به پيشنهاد رئيس هيئت مديره و مدير عامل درحدود مقررات مربوط .
۳- تاييد آئين نامه هاي اجرائي اين قانون براي پيشنهاد آن بمراجع ذيصلاحيت .
۴- تصويب برنامه و بودجه و گزارش مالي و ترازنامه سازمان جهت طرح در شوراي عالي .
۵- تصويب تشكيلات سازمان در حدود بودجه مصوب شوراي عالي .
۶- تصويب كليه معاملاتي كه مبلغ آن بيش از ۵ ميليون ريال باشد .
ماده۲۲
تصميمات هيئت مديره با اكثريت آراء معتبر خواهد بود .
ماده۲۳
حساب رس ( بازرس ) براي هر سال مالي به پيشنهاد وزير امور اقتصادي و دارائي و تصويب شوراي عالي انتخاب مي شود . حساب رس ( بازرس ) حق ندارد در امور سازمان مداخله كند ولي مي تواند نظرات خود را به رئيس هيئت مديره و مدير عامل سازمان اطلاع دهد.انتخاب مجدد حساب رس (بازرس ) بلامانع است .
ماده۲۴
وظايف و اختيارات حسابرس ( بازرس ) همانست كه در قانون تجارت براي بازرس شركت تعيين گرديده است وحساب رس ( بازرس ) مي تواند با اطلاع رئيس هيئت مديره و مدير عامل بدفاترسازمان رسيدگي و هرگونه توضيح واطلاع را كه بمنظور انجام وظيفه لازم بداند اخذ كند .
ماده۲۵
ترازنامه سالانه و گزارش مالي و صورت دارائي و بدهي سازمان بايد حداقل سي روز قبل از طرح درشوراي عالي به حساب رس (بازرس ) داده شود و پس از رسيدگي با گزارش حساب رس ( بازرس ) به شوراي عالي تقديم گردد .حساب رس ( بازرس ) مكلف است نسخه اي از گزارش خود را ده روزقبل از تشكيل شوراي عالي به هيئت مديره تسليم كند .
ماده۲۶
وظايف و اختيارات رئيس هيئت مديره و مدير عامل بشرح زير است :
۱- اجراي برنامه ها و مصوبات شوراي عالي و هيئت مديره .
۲- تهيه و تنظيم بودجه و برنامه و گزارش مالي و ترازنامه و پيشنهاد آن به هيئت مديره و تقديم بودجه حداكثر سه ماه قبل ازاتمام سال به شوراي عالي .
۳- پيشنهاد تشكيلات سازمان با رعايت برنامه و بودجه مصوب به هيئت مديره .
۴- تصويب و انجام معاملات تا پنج ميليون ريال .
ماده۲۷
رئيس هيئت مديره و مدير عامل كه مسئول اداره امور سازمان و مامور اجراي اين قانون و مصوبات شوراي عالي وهيئت مديره مي باشد بر كليه تشكيلات سازمان رياست داشته و براي اداره امور سازمان در حدود اين قانون و آئين نامه هاي آن داراي اختيارات كامل مي باشد . رئيس هيئت مديره ومديرعامل در مقابل اشخاص حقيقي يا حقوقي وكليه مراجع قانوني نماينده سازمان بوده و مي تواند اين حق را شخصا” يا بوسيله وكلا و نمايندگاني كه تعيين ميكند اعمال نمايد .
تبصره
رئيس هيئت مديره و مدير عامل مي تواند قسمتي از اختيارات و وظايف خود را بهر يك از اعضاء هيئت مديره و يا هريك از كاركنان سازمان به مسئوليت خود تفويض نمايد . در صورتي كه رئيس هيئت مديره و مدير عامل بعللي از قبيل بيماري يا مرخصي و مسافرت براي مدتي نتواند وظايف خود را انجام دهديك نفر از اعضاء هيئت مديره به پيشنهادرئيس هيئت مديره و مدير عامل و تصويب وزيررفاه اجتماعي كليه وظايف او را عهده دار خواهد بود . در اين صورت یك نفر از كاركنان سازمان به انتخاب وزير رفاه اجتماعي در غياب رئيس هيئت مديره و مدير عامل با حق راي درجلسات هيئت مديره شركت خواهدكرد.
ماده۲۸
منابع درآمد سازمان بشرح زير مي باشد:
۱- حق بيمه از اول مهر ماه تا پايان سال ۱۳۵۴ بميزان بيست و هشت درصد مزد يا حقوق است كه هفت درصد آن بعهده بيمه شده و هجده درصد بعهده كارفرما و سه درصد بوسيله دولت تامين خواهد شد .
۲- درآمد حاصل از وجوه و ذخاير و اموال سازمان .
۳- وجوه حاصل از خسارات و جريمه هاي نقدي مقرر در اين قانون .
۴- كمكها و هدايا.
تبصره۱
از اول سال ۱۳۵۵ حق بيمه سهم كارفرما بيست درصد مزد يا حقوق بيمه شده خواهد بود و بااحتساب سهم بيمه شده و كمك دولت حق بيمه به سي درصد مزد حقوق افزايش مي يابد .
تبصره۲
دولت مكلف است حق بيمه سهم خود را بطور يكجا در بودجه سالانه كل كشور منظور و بسازمان پرداخت كند .
تبصره۳
سازمان بايد حداقل هر سه سال يك بار امور مالي خود را با اصول محاسبات احتمالي تطبيق ومراتب را به شوراي عالي گزارش دهد .
ماده۲۹
نه درصد از ماخذ محاسبه حق بيمه مذكور در ماده ۲۸ اين قانون حسب مورد براي تامين هزينه هاي ناشي از مواردمذكور دربندهاي الف و ب ماده ۳اين قانون تخصيص مي يابد و بقيه به ساير تعهدات اختصاص خواهد يافت .
تبصره
غرامت دستمزد ايام بيماري بيمه شدگان كه از طرف كارفرما پرداخت نميشود بعهده سازمان مي باشد.
ماده۳۰
كارفرمايان موظفند از كليه وجوه و مزاياي مذكور در بند ۵ ماده ۲ اين قانون حق بيمه مقرر را كسر وباضافه سهم خود بسازمان پرداخت نمايند .
تبصره
ارزش مزاياي غير نقدي مستمر مانند مواد غذائي ، پوشاك و نظاير آنها طبق آئين نامه اي كه به پيشنهاد هيئت مديره بتصويب شوراي عالي خواهد رسيد بطور مقطوع تعيين و حق بيمه از آن دريافت مي گردد .
ماده۳۱
در مورد بيمه شدگاني كه تمام يا قسمتي از مزد و درآمد آنها بوسيله مشتريان يا مراجعين تامين مي شود درآمدتقريبي هرطبقه يا حرفه مقطوعا” به پيشنهاد هيئت مديره و تصويب شوراي عالي تعيين و ماخذ دريافت حق بيمه قرارخواهد گرفت .
ماده۳۲
در مورد بيمه شدگاني كه كارمزد دريافت مي دارند حق بيمه بماخذ كل درآمد ماهانه آنها احتساب و دريافت مي گردداين حق بيمه در هيچ مورد نبايد از حق بيمه‌اي كه به حداقل مزد كارگر عادي تعلق مي گيرد كمتر باشد .
ماده۳۳
حق بيمه كارآموزان بايد به نسبت مزد يا حقوق آنها پرداخت شود و در هر حال ميزان حق بيمه در اين مورد نبايد ازميزاني كه به حداقل مزد يا حقوق تعلق مي گيرد كمتر باشد . در صورتي كه مزد يا حقوق كارآموز كمتر از حداقل دستمزد باشد پرداخت مابه التفاوت حق بيمه سهم كارآموز بعهده كارفرماخواهد بود .
ماده۳۴
در صورتي كه بيمه شده براي دو يا چند كارفرما كار كند هر يك از كارفرمايان مكلفند به نسبت مزد ياحقوقي كه مي پردازند حق بيمه سهم بيمه شده رااز مزد يا حقوق او كسر و به انضمام سهم خودبسازمان پرداخت نمايند .
ماده۳۵
سازمان مي تواند در موارد لزوم با تصويب شوراي عالي سازمان مزد يا حقوق بيمه شدگان بعضي از فعاليت ها را طبقه بندي نمايد و حق بيمه را بماخذدرآمد مقطوع وصول و كمكهاي نقدي را بر همان اساس محاسبه و پرداخت نمايد .
ماده۳۶
كارفرما مسئول پرداخت حق بيمه سهم خود و بيمه شده بسازمان مي باشد و مكلف است در موقع پرداخت مزد ياحقوق و مزاياسهم بيمه شده را كسر نموده و سهم خود را بر آن افزوده بسازمان تاديه نمايد . در صورتي كه كارفرما ازكسر حق بيمه سهم بيمه شده خودداري كند شخصا” مسئول پرداخت آن خواهد بود تاخير كارفرما در پرداخت حق بيمه يا عدم پرداخت آن رافع مسئوليت وتعهدات سازمان در مقابل بيمه شده نخواهد بود .
تبصره
بيمه شدگاني كه تمام يا قسمتي از درآمد آنها بترتيب مذكور در ماده ۳۱ اين قانون تامين مي شود مكلفند حق بيمه پسهم خودرا براي پرداخت بسازمان بكارفرما تاديه نمايند ولي در هر حال كارفرمامسئول پرداخت حق بيمه خواهدبود .
ماده۳۷
هنگام نقل و انتقال عين يا منافع موسسات و كارگاههاي مشمول اين قانون اعم از اينكه انتقال بصورت قطعي -شرطي – رهني- صلح حقوق يا اجاره باشد و اعم از اينكه انتقال بطور رسمي يا غيررسمي انجام بگيرد انتقال گيرنده مكلف است گواهي سازمان را مبني بر نداشتن بدهي معوق بابت حق بيمه و متفرعات آن از انتقال دهنده مطالبه نمايد .
دفاتر اسناد رسمي مكلفنددر موقع تنظيم سند از سازمان راجع به بدهي واگذار كننده استعلام نماينددر صورتي كه سازمان ظرف ۱۵ روز ازتاريخ ورود برگ استعلام بدفتر سازمان پاسخي به دفتر خانه ندهد، دفتر خانه معامله را بدون مفاصا حساب ثبت خواهد كرد . در صورتي كه بناباعلام سازمان واگذار كننده بدهي داشته باشد مي تواند باپرداخت بدهي معامله را انجام دهد بدون اينكه پرداخت بدهي حق واگذار كننده را نسبت به اعتراض به تشخيص سازمان و رسيدگي بميزان حق بيمه ساقط كند .
در صورت انجام معامله بدون ارائه گواهي مذكور انتقال دهنده و انتقال گيرنده براي پرداخت مطالبات سازمان داراي مسئوليت تضامني خواهند بود . وزارت خانه ها وموسسات و شركتهاي دولتي همچنين شهرداري ها و اطاق هاي اصناف و ساير مراجع ذيربط مكلفند در موقع تقاضاي تجديدپروانه كسب يا هر نوع فعاليت ديگر مفاصا حساب پرداخت حق بيمه را از متقاضي مطالبه نمايند . در هر حال تجديدپروانه كسب موكول به ارائه مفاصا حساب پرداخت حق بيمه مي باشد .
تبصره
سازمان مكلف است حداكثر پس از يك ماه از تاريخ ثبت تقاضا مفاصا حساب صادر و به تقاضا كننده تسليم نمايد .
ماده۳۸
در مواردي كه انجام كار بطور مقاطعه به اشخاص حقيقي يا حقوقي واگذار ميشود كارفرما بايد در قراردادي كه منعقد است .
ماده۳۹
كارفرما مكلف است حق بيمه مربوط بهر ماه را حداكثر تا آخرين روز ماه بعد بسازمان بپردازد .همچنين صورت مزد ياحقوق بيمه شدگان را بترتيبي كه در آئين نامه طرز تنظيم و ارسال صورت مزدكه بتصويب شوراي عالي سازمان خواهد رسيد بسازمان تسليم نمايد .
سازمان حداكثر ظرف شش ماه از تاريخ دريافت صورت مزد اسناد و مدارك كارفرمارا مورد رسيدگي قرار داده و در صورت مشاهده نقص يا اختلاف يا مغايرت بشرح ماده ۱۰۰ اين قانون اقدام و مابه التفاوت را وصول مي نمايد . هرگاه كارفرما از ارائ هاسناد و مدارك امتناع كندسازمان مابه التفاوت حق بيمه را راسا”تعيين و مطالبه و وصول خواهد كرد .
ماده۴۰
در صورتي كه كارفرما از ارسال صورت مزد مذكور در ماده ۳۹ اين قانون خودداري كند سازمان مي تواندحق بيمه راراسا” تعيين و از كارفرما مطالبه و وصول نمايد .
ماده۴۱
در مواردي كه نوع كار ايجاب كند سازمان مي تواند به پيشنهاد هيئت مديره و تصويب شوراي عالي سازمان نسبت مزد رابه كل كارانجام يافته تعيين و حق بيمه متعلق را بهمان نسبت مطالبه و وصول نمايد .
ماده۴۲
در صورتي كه كارفرما بميزان حق بيمه و خسارات تاخير تعيين شده از طرف سازمان معترض باشد مي تواند ظرف سي روز از تاريخ ابلاغ اعتراض خود را كتبا” بسازمان تسليم نمايد . سازمان مكلف است اعتراض كارفرما را حداكثر تايك ماه پس از دريافت آن درهيئت بدوي تشخيص مطالبات مطرح نمايد در صورت عدم اعتراض كارفرما ظرف مدت مقررت شخيص سازمان قطعي و ميزان حق بيمه و خسارات تعيين شده طبق ماده ۵۰ اين قانون وصول خواهد شد .
ماده۴۳
هيئت هاي بدوي تشخيص مطالبات سازمان از افراد زير تشكيل مي گردند :
۱- نماينده وزارت رفاه اجتماعي كه رياست هيئت را بعهده خواهد داشت .
۲- يك نفر بعنوان نماينده كارفرما بانتخاب اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران در مورد بازرگانان وصاحبان صنايع يايك نفر نماينده صنف مربوط بمعرفي اتاق اصناف در مورد افراد صنفي و صاحبان حرف و مشاغل آزاد .
۳- يك نفر بانتخاب شوراي عالي تامين اجتماعي .
۴- نماينده كارگران در مورد كارگران مشمول قانون تامين اجتماعي بانتخاب وزير رفاه اجتماعي . آراء هيئت هاي بدوي در صورتيكه مبلغ مورد مطالبه سازمان اعم از اصل حق بيمه و خسارات دويست هزار ريال يا كمتر باشد و يا اينكه درموعد مقرر مورد اعتراض واقع نشود قطعي و لازم الاجرا خواهدبود . در صورتي كه مبلغ مورد مطالبه بيش از دويست هزار ريال باشد كارفرما و سازمان ظرف ۲۰ روز ازتاريخ ابلاغ واقعي يا قانوني راي هيئت بدوي حق تقاضاي تجديد نظرخواهند داشت .
ماده۴۴
هيئت هاي تجديد نظر تشخيص مطالبات در تهران با شركت افراد زير تشكيل مي شود :
۱ – نماينده وزارت رفاه اجتماعي كه رياست هيئت را بعهده خواهد داشت .
۲ – يك نفر از قضات دادگستري بانتخاب وزارت دادگستري .
۳ – يك نفر بانتخاب شوراي عالي تامين اجتماعي .
۴ – نماينده سازمان بانتخاب رئيس هيئت مديره و مدير عامل سازمان .
۵ – يك نفر بعنوان نماينده كارفرما بانتخاب اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران در مورد بازرگانان وصاحبان صنايع يايك نفر نماينده اتاق اصناف در مورد افراد صنفي و صاحبان حرف و مشاغل آزاد . آراء هيئت تجديد نظر قطعي و لازم الاجراء است .
تبصره
هيئت هاي بدوي و تجديد نظر تاريخ رسيدگي را بكارفرما ابلاغ خواهند كرد و حضور كارفرما براي اداي توضيح اتبلامانع است .
ماده۴۵
نحوه تسليم اعتراض و درخواست تجديد نظر و تشكيل جلسات هيئتها و ترتيب رسيدگي و صدور راي و ابلاغ بموجب آئين نامه‌اي خواهد بود كه به پيشنهاد هيئت مديره سازمان به تصويب شوراي عالي سازمان خواهد رسيد .
ماده۴۶
سازمان مي تواند به درخواست كارفرما بدهي او را حداكثر تا سي و شش قسط ماهانه تقسيط ناميد و در اين صورت كارفرما بايد معادل دوازده درصد در سال نسبت به مانده بدهي خود بهره به سازمان بپردازد . در صورتي كه كارفرما هر يك از اقساط مقرر را در راس موعد پرداخت نكند بقيه اقساط تبديل به حال شده و طبق ماده ۵۰ اين قانون وصول خواهد شد .
تبصره
در مواردي كه بعلت بحران مالي كه موجب وقفه كار كارگاه باشد پرداخت حق بيمه در موعد مقررمقدور نگرددكارفرما مي توانددر موعد تعيين شده در اين ماده تخفيف در ميزان خسارت و جريمه ديركرد را تقاضا نمايد . دراين صورت هيئت هاي بدوي و تجديد نظر تشخيص مطالبات به تقاضاي كارفرما رسيدگي و راي مقتضي صادر خواهندنمود . ميزان خسارت و جريمه دير كرد در هرحال نبايداز ۱۲ درصد مبلغ حق بيمه عقب افتاده براي هر سال كمترباشد .
ماده۴۷
كارفرمايان مكلفند صورت مزد و حقوق و مزاياي بيمه شدگان همچنين دفاتر و مدارك لازم را در موقع مراجعه بازرس سازمان دراختيار او بگذارند . بازرسان سازمان مي توانند از تمام يا قسمتي از دفاترو مدارك مذكور رونوشت يا عكس تهيه و براي كسب اطلاعات لازم به هر يك از روسا و كارمندان و كارگران كارگاه و مراجع ذيربط مراجعه نمايند .
بازرسان سازمان حق دارندكارگاههاي مشمول قانون را مورد بازرسي قرار دهند و داراي همان اختيارات و مسئوليت هاي مذكور در مواد ۵۲ و ۵۳ قانون كارخواهند بود . نتيجه بازرسي حداكثر ظرف يك ماه از طرف سازمان بكارفرما اعلام خواهد شد .
ماده۴۸
از تاريخي كه سازمان با توجه بماده ۷ اين قانون گروه جديدي را مشمول بيمه اعلام نمايد ملزم بانجام تعهدات قانوني طبق مقررات نسبت به بيمه شدگان خواهد بود و كارفرمايان موظفند حق بيمه را از همان تاريخي كه گروه مزبور مشمول بيمه اعلام شده است به سازمان بپردازند .
تبصره
در صورت عدم ارسال صورت مزد در موعد مقرر از طرف كارفرما سازمان مي تواند مزد يا حقوق بيمه شدگان را بر اساس ماخذي كه طبق ماده ۴۰ اين قانون مبناي تعيين حق بيمه قرار گرفته است احتساب و ماخذ پرداخت مزاياي نقدي قرار دهد . در مواردي كه تعيين مزد يا حقوق بيمه شده بطريق مذكور ميسر نباشد سازمان مي تواند مزاياي نقدي را بماخذ حداقل مزد يا حقوق بطورعلي الحساب پرداخت نمايد .
ماده۴۹
مطالبات سازمان ناشي از اجراي اين قانون در عداد مطالبات ممتاز مي باشد .
ماده۵۰
مطالبات سازمان بابت حق بيمه و خسارات تاخير و جريمه هاي نقدي كه ناشي از اجراي اين قانون يا قوانين سابق بيمه هاي اجتماعي و قانون بيمه هاي اجتماعي روستائيان باشد ، همچنين هزينه هاي انجام شده طبق مواد ۶۶ و ۹۰ خسارات مذكور درمواد ۹۸ و ۱۰۰ اين قانون در حكم مطالبات مستند به اسناد لازم الاجرا بوده و طبق مقررات مربوط به اجراي مفاد اسناد رسمي بوسيله مامورين اجراي سازمان قابل وصول مي باشد .
آئين نامه اجرائي اين ماده حداكثر ظرف شش ماه ازتاريخ تصويب اين قانون از طرف سازمان تهيه و پس از تصويب وزارت رفاه اجتماعي و وزارت دادگستري بموقع اجراء گذارده خواهد شد . تا تصويب آئين نامه مزبور مقررات اين ماده توسط مامورين اجراي احكام محاكم دادگستري براساس آئين نامه ماده ۳۵ قانون بيمه هاي اجتماعي اجراء خواهد شد .
ماده۵۱
هيئت مديره مكلف است تا اول دي ماه هر سال بودجه كل سازمان را براي سال بعد تنظيم و به شوراي عالي سازمان پيشنهادنمايد شورايعالي سازمان مكلف است حداكثر تا پانزدهم اسفند ماه بودجه سال بعد را تصويب و به هيئت مديره ابلاغ نمايد .
تبصره
سهم سازمان ت‌مين خدمات درماني از بابت هزينه هاي ناشي از بندهاي الف و ب ماده ۳ اين قانون به ترتيب مقرر در ماده ۲۹بايد در بودجه سازمان مشخص گردد .
ماده۵۲
مانده درآمد پس از وضع مخارج و كليه درآمدهاي حاصل از خسارات و زيان ديركرد و بهره سپرده ها وسود اوراق بهادار و سودسرمايه گذاري ها و درآمد حاصل از فروش و يا واگذاري و يا بهره برداري از اموال سازمان كلا” به حساب ذخائر منظور خواهد شد .
تبصره۱
شوراي عالي سازمان هر سال به پيشنهاد هيئت مديره از محل ذخائر مبلغي جهت خريد اموال غير منقول و ايجاد ساختمانها يا تاسيسات و تجهيزات جديد كه اعتبار آن در بودجه سازمان تامين نشده باشد تخصيص خواهد داد .
تبصره۲
ايجاد تاسيسات درماني به پيشنهاد سازمان تامين خدمات درماني و تاييد هيئت مديره سازمان وتصويب شوراي عالي از محل ذخائر صورت خواهد گرفت و با حفظ مالكيت سازمان در اختيار سازمان تامين خدمات درماني گذارده خواهد شد .
ماده۵۳
ذخائر سازمان نزد بانك رفاه كارگران متمركز خواهد شد بانك مذكور ذخائر مزبور را تحت نظر هيئتي باتصويب شوراي عالي سازمان بكار خواهد انداخت .
ماده۵۴
بيمه شدگان و افراد خانواده آنها از زماني كه مشمول مقررات اين قانون قرار مي گيرند در صورت مصدوم شدن بر اثر حوادث يا ابتلاء به بيماري مي توانند از خدمات پزشكي استفاده نمايند . خدمات پزشكي كه به عهده سازمان تامين اجتماعي خدمات درماني است شامل كليه اقدامات درماني سرپائي بيمارستاني تحويل داروهاي لازم و انجام آزمايشات تشخيص طبي مي باشد .
ماده۵۵
خدمات درماني موضوع اين قانون بدو صورت انجام مي گيرد:
الف – روش مستقيم براي بيمه شدگاني كه از پزشك درمانگاه- بيمارستانها و ساير امكانات درماني متعلق به اين سازمان استفاده مي نمايند .
ب – روش غير مستقيم براي بيمه شدگاني كه در انتخاب پزشك – درمانگاه بيمارستان آزادي عمل خواهند داشت و سازمان تعهدات درماني خود را از طريق خريد خدمات درماني انجام مي دهد .
تبصره
ضوابط استفاده از روش هاي فوق طبق آئين نامه‌اي كه ظرف شش ماه از تاريخ تصويب اين قانون تهيه و به تصويب شوراي فني سازمان تامين خدمات درماني خواهد رسيد تعيين مي گردد .
ماده۵۶
بمنظور توان بخشي ، ترميم و تجديد فعاليت بيمه شدگان آسيب ديده كه قدرت كار اوليه خود را از دست داده اند سازمان تامين خدمات درماني براي اشتغال آنها به كارهاي مناسب ديگر طبق آئين نامه هائي كه از طرف شوراي فني سازمان مذكور پيشنهادو بتصويب شوراي عالي سازمان خواهدرسيد از طريق موسسات حرفه‌اي معلولين اقدام خواهد نمود.
ماده۵۷
در صورتي كه معالجه بيمار مستلزم انتقال او از روستا يا از شهرستان به شهرستان ديگر باشدترتيب نقل و انتقال طبق ضوابطي خواهد بود كه از طرف سازمان تامين خدمات درماني پيشنهاد و به تصويب شوراي فني سازمان مذكور مي رسد .
ماده۵۸
افراد خانواده بيمه شده كه از كمكهاي مقرر در ماده ۵۴ اين قانون استفاده مي كنند عبارتند از:
۱- همسر بيمه شده.
۲- شوهر بيمه شده در صورتي كه معاش او توسط بيمه شده زن تامين مي شود و سن او از شصت سال متجاوز باشد يا طبق نظر كميسيون پزشكي موضوع ماده ۹۱ اين قانون از كار افتاده شناخته شود .
۳- فرزندان بيمه شده كه داراي يكي از شرايط زير باشند :
الف – كمتر از هجده سال تمام داشته باشند و در مورد فرزندان اناث بشرط نداشتن شوهر تا بيست سالگي و يا منحصرا” طبق گواهي يكي از موسسات رسمي آموزشي به تحصيل اشتغال داشته باشند .
ب – در اثر بيماري يا نقص عضو طبق گواهي سازمان تامين خدمات درماني قادر بكار نباشند .
۴- پدر و مادر تحت تكفل بيمه شده مشروط بر اينكه سن پدر از شصت سال و سن مادر از پنجاه و پنج سال متجاوز باشد و يا اينكه به تشخيص كميسيون پزشكي موضوع ماده ۹۱ از كار افتاده باشند و در هر حال از سازمان مستمري دريافت ننمايند .
ماده۵۹
بيمه شدگاني كه تحت معالجه و يا درمانهاي توان بخشي قرار مي گيرند و بنا به تشخيص سازمان تامين خدمات درماني موقتا” قادر بكار نيستند به شرط عدم اشتغال بكار و عدم دريافت مزد يا حقوق استحقاق دريافت غرامت دستمزد را با رعايت شرايط زيرخواهند داشت :
الف – بيمه شده بر اثر حوادث ناشي از كار و غير ناشي از كار يا بيماريهاي حرفه اي تحت درمان قرارگرفته باشد .
ب – در صورتي كه بيمه شده به سبب بيماري و طبق گواهي پزشك احتياج به استراحت مطلق يا بستري شدن داشته باشد و در تاريخ اعلام بيماري مشغول بكار بوده و يا در مرخصي استحقاقي باشد .
ماده۶۰
حوادث ناشي از كار حوادثي است كه در حين انجام وظيفه و به سبب آن براي بيمه شده اتفاق مي افتد . مقصود از حين انجام وظيفه تمام اوقاتي است كه بيمه شده در كارگاه يا موسسات وابسته ياساختمانها و محوطه آن مشغول كار باشد و يا بدستوركارفرما در خارج از محوطه كارگاه عهده دار انجام ماموريتي باشد .
اوقات مراجعه به درمانگاه و يا بيمارستان و يا براي معالجات درماني و توان بخشي و اوقات رقت و برگشت بيمه شده از منزل به كارگاه جزء اوقات انجام وظيفه محسوب مي گردد مشروط براينكه حادثه در زمان عادي رفت و برگشت به كارگاه اتفاق افتاده باشد حوادثي درزمان عادي رفت و برگشت به كارگاه اتفاق افتاده باشد حوادثي كه براي بيمه شده حين اقدام براي نجات ساير بيمه شدگان و مساعدت به آنان اتفاق مي افتد حادثه ناشي از كار محسوب مي شود.
ماده۶۱
بيماريهاي حرفه‌اي بموجب جدولي كه به پيشنهاد هيئت مديره به تصويب شوراي عالي سازمان خواهد رسيد تعيين مي گردد مدت مسئوليت سازمان تامين خدمات درماني نسبت به درمان هر يك ازبيماريهاي حرفه اي پس از تغيير كار بيمه شده به شرحي است كه در جدول مزبور قيد مي شود .
ماده۶۲
مدت پرداخت غرامت دستمزد ايام بيماري آن بشرح زير مي باشد:
۱- غرامت دستمزد از اولين روزي كه بيمه شده بر اثر حادثه يا بيماري حرفه اي و بموجب تشخيص سازمان تامين خدمات درماني قادر بكار نباشد پرداخت خواهد شد . در مواردي كه عدم اشتغال بكار و معالجه بسبب بيماري باشد در صورتي كه بيمار در بيمارستان بستري نشود غرامت دستمزد از روزچهارم پرداخت خواهد شد .
۲- پرداخت غرامت دستمزد تا زماني كه بيمه شده به تشخيص سازمان تامين خدمات درماني قادربكار نبوده و بموجب مقررات اين قانون از كار افتاده شناخته نشده باشد ادامه خواهد يافت .
۳- غرامت دستمزد بيمه شده اي كه داراي همسر يا فرزند يا پدر و يا مادر تحت تكفل باشد به ميزان سه چهارم آخرين مزد يا حقوق روزانه او پرداخت مي گردد .
۴- غرامت دستمزد بيمه شده اي كه همسر يا فرزند يا پدر و مادر تحت تكفل نداشته باشد معادل دوسوم آخرين مزد يا حقوق روزانه او مي باشد مگر اينكه بيمه شده به هزينه سازمان تامين خدمات درماني بستري شود كه در اين صورت غرامت دستمزد معادل يك دوم آخرين مزد يا حقوق روزانه وي خواهد بود .
۵- هرگاه سازمان تامين خدمات درماني بيمه شده اي را براي معالجه به شهرستان ديگري اعزام دارد و درمان او را بطور سرپائي انجام دهد علاوه بر غرامت دستمزد متعلق معادل صد درصد غرامت دستمزد روزانه هم بابت هزينه هر روز اقامت او پرداخت خواهد شد . در صورتي كه به تشخيص پزشك معالج مادام كه بيمار احتياج به همراه داشته باشد علاوه بر مخارج مسافرت معادل پنجاه درصد حقوق يا دستمزد بيمه شده نيز به همراه بيمار از طرف سازمان پرداخت خواهد شد .
ماده۶۳
در مورد بيماريها يا حوادث آخرين مزد يا حقوق روزانه بيمه شده بمنظور محاسبه غرامت دستمزد ايام بيماري عبارت است از جمع كل دريافتي بيمه شده كه به ماخذ آن حق بيمه دريافت شده است در آخرين ۹۰ روز قبل از شروع بيماري تقسيم به روزهاي كارو در مورد بيمه شدگاني كه كارمزد دريافت مي كنند آخرين مزد عبارت است از جمع كل دريافتي بيمه شده كه به ماخذ آن حق بيمه دريافت شده است .
در آخرين ۹۰ روز قبل از شروع بيماري تقسيم بر ۹۰ مشروط بر اينكه غرامت دستمزد اين مبلغ از غرامت دستمزدي كه به حداقل مزد كارگر عادي تعلق مي گيرد كمتر نباشد. درصورتي كه بيمه شده دريافت كننده كارمزد ظرف سه ماه مذكور مدتي از غرامت دستمزد استفاده كرده باشد متوسط دستمزدي كه مبناي محاسبه غرامت دستمزد مذكور قرار گرفته است به منزله دستمزد روزانه ايام بيماري تلقي و در محاسبه منظور خواهد شد .
ماده۶۴
در مواردي كه كارفرمايان طبق قوانين و مقررات ديگري مكلف باشند حقوق يا مزد بيمه شدگان بيمارخود را پرداخت نمايندسازمان تامين خدمات درماني فقط عهده دار معالجه آنها طبق مقررات اين قانون خواهد بود .
تبصره
در مواردي كه كارفرمايان طبق قوانين ديگري مكلف باشند حقوق كارگران مسلول خود را پرداخت نمايند سازمان فقط عهده دار معالجه آنها طبق مقررات اين قانون خواهد بود .
ماده۶۵
در صورت وقوع حادثه ناشي از كار كارفرما مكلف است اقدامات لازم اوليه را براي جلوگيري از تشديد وضع حادثه ديده بعمل آورده و مراتب را ظرف سه روز اداري كتبا” باطلاع سازمان برساند . در صورتي كه كارفرما بابت اقدامات اوليه مذكور متحمل هزينه اي شده باشد سازمان تامين خدمات درماني هزينه هاي مربوط را خواهد پرداخت .
ماده۶۶
در صورتي كه ثابت شود وقوع حادثه مستقيما” ناشي از عدم رعايت مقررات حفاظت فني و بروز بيماري ناشي از عدم مقررات بهداشتي و احتياط لازم از طرف كارفرما يا نمايندگان او بوده سازمان تامين خدمات درماني و سازمان هزينه هاي مربوط به معالجه و غرامات و مستمري ها و غيره را پرداخته و طبق ماده ۵۰ اين قانون از كارفرما مطالبه و وصول خواهد نمود .
تبصره۱
مقصر مي تواند با پرداخت معادل ده سال مستمري موضوع اين ماده به سازمان از اين بابت بري الذمه شود .
تبصره۲
هرگاه بيمه شده مشمول مقررات مربوط به بيمه شخص ثالث باشد در صورت وقوع حادثه سازمان و سازمان تامين خدمات درماني و يا شخصا” كمكهاي مقرر در اين قانون را نسبت به بيمه شده انجام خواهند داد و شركتهاي بيمه موظفند خسارات وارده به سازمانها را در حدود تعهدات خود نسبت به شخص ثالث بپردازند .
ماده۶۷
بيمه شده زن يا همسر بيمه شده مرد در صورتي كه ظرف يك سال قبل از زايمان سابقه پرداخت حق بيمه شصت روز را داشته باشد مي تواند بشرط عدم اشتغال بكار از كمك بارداري استفاده نمايد .كمك بارداري دو سوم آخرين مزد يا حقوق بيمه شده طبق ماده ۶۳ مي باشد كه حداكثر براي مدت دوازده هفته جمعا” قبل و بعد از زايمان بدون كسر سه روز اول پرداخت خواهد شد .
ماده۶۸
بيمه شده زن يا همسر بيمه شده مرد در صورتي كه در طول مدت يك سال قبل از وضع حمل حق بيمه شصت روز را پرداخته باشداز كمك ها و معاينه هاي طبي و معالجات قبل از زايمان و حين زايمان وبعد از وضع حمل استفاده خواهد كرد . سازمان تامين خدمات درماني بنا بدرخواست بيمه شده مي تواند بجاي كمكهاي مذكور مبلغي وجه نقد به بيمه شده پرداخت نمايد ، مبلغ مزبوردر آئين نامه اي كه از طرف هيئت مديره تامين خدمات درماني تهيه و بتصويب شوراي عالي سازمان مي رسد تعيين خواهد شد .
ماده۶۹
در صورتي كه بيمه شده زن و يا همسر بيمه شده مرد به بيماري هائي مبتلا شود كه شير دادن براي طفل او زيان آور باشد يا پس اززايمان فوت شود شير مورد نياز تا ۱۸ ماهگي تحويل خواهد شد .
ماده۷۰
بيمه شدگاني كه طبق نظر پزشك معالج غير قابل علاج تشخيص داده مي شوند پس از انجام خدمات توان بخشي و اعلام نتيجه توان بخشي يا اشتغال چنانچه طبق نظر كميسيونهاي پزشكي مذكور در ماده ۹۱ اين قانون توانائي خود را كلا” يا بعضا” ازدست داده باشند بترتيب زير با آنها رفتارخواهد شد:
الف – هرگاه درجه كاهش قدرت كار بيمه شده شصت و شش درصد و بيشتر باشد از كارافتادگي كلي شناخته مي شود .
ب – چنانچه ميزان كاهش قدرت كار بيمه شده بين سي و سه تا شصت و شش درصد و بعلت حادثه ناشي از كار باشد از كارافتاده جزئي شناخته مي شود .
ج – اگر درجه كاهش قدرت كار بيمه شده بين ده تا سي و سه درصد بوده و موجب آن حادثه ناشي از كار باشد استحقاق دريافت غرامت نقص مقطوع را خواهد داشت .
ماده۷۱
بيمه شده‌اي كه در اثر حادثه ناشي از كار يا بيماري حرفه اي از كار افتاده كلي شناخته شود بدون در نظر گرفتن مدت پرداخت حق بيمه استحقاق دريافت مستمري از كارافتادگي كلي ناشي از كار را خواهد داشت .
ماده۷۲
ميزان مستمري ماهانه از كار افتادگي كلي ناشي از كار عبارتست از يك سي و پنجم مزد يا حقوق متوسط بيمه شده ضرب در سنوات پرداخت حق بيمه مشروط بر اينكه اين مبلغ از پنجاه درصد مزد ياحقوق متوسط ماهانه او كمتر و از صد در صد آن بيشترنباشد . در مورد بيمه شدگاني كه داراي همسر بوده يا فرزند يا پدر يا مادر تحت تكفل داشته باشند و مستمري استحقاقي آنها ازشصت درصد مزد يا حقوق متوسط آنها كمتر باشد.
تبصره۱
شوهر يا فرزند يا پدر يا مادر با شرايط زير تحت تكفل بيمه شده محسوب مي شوند .
۱- سن شوهر از شصت سال متجاوز باشد و يا به تشخيص كميسيونهاي پزشكي موضوع ماده ۹۱اين قانون از كار افتاده كلي بوده و در هر دو حالت بحكم اين قانون مستمري دريافت ننمايد و معاش او توسط زن تامين شود .
۲- فرزندان بيمه شده كه حائز شرايط مذكور در بند ۳ ماده ۵۸ اين قانون باشند .
۳- سن پدر از شصت و سن مادر از پنجاه و پنج سال بيشتر بوده يا اينكه به تشخيص كميسيونهاي پزشكي موضوع ماده ۹۱ اين قانون از كار افتاده باشند و معاش آنها توسط بيمه شده تامين و در هر حال بموجب اين قانون مستمري دريافت ندارند.
تبصره۲
مزد يا حقوق متوسط ماهانه بيمه شده موضوع اين ماده عبارت است از جمع كل مزد يا حقوق او كه بماخذ آن حق بيمه دريافت گرديده ظرف هفتصد و بيست روز قبل از وقوع حادثه ناشي از كار يا شروع بيماري حرفه‌اي كه منجر به از كارافتادگي شده است تقسيم به روزهاي كار ضرب در سي .
ماده۷۳
به بيمه شده‌اي كه در اثر حادثه ناشي از كار بين سي و سه تا شصت و شش درصد توانائي كار خود را از دست داده باشدمستمري از كار افتادگي جزئي ناشي از كار پرداخت خواهد شد . ميزان مستمري عبارتست از حاصل ضرب درصد از كارافتادگي در مبلغ مستمري از كارافتادگي كلي استحقاقي كه طبق ماده ۷۲ اين قانون تعيين مي گردد .
ماده۷۴
بيمه شده‌اي كه در اثر حادثه ناشي از كار بين ده تا سي و سه درصد توانائي كار خود را از دست داده باشد استحقاق دريافت غرامت نقص عضو را خواهد داشت ميزان اين غرامت عبارت است ازسي و شش برابر مستمري استحقاقي مقرر در ماده ۷۲اين قانون ضرب در ، درصد از كارافتادگي .
ماده۷۵
بيمه شده‌اي كه ظرف ده سال قبل از وقوع حادثه غير ناشي از كار يا ابتلاء به بيماري حداقل حق بيمه يكسال كار را كه متضمن حق بيمه نود روز كار ظرف يك سال قبل از وقوع حادثه يا بيماري منجربه از كار افتادگي باشد پرداخت نموده باشد در صورت از كارافتادگي كلي حق استفاده از مستمري ازكار افتادگي كلي غير ناشي از كار ماهانه را خواهد داشت .
تبصره
محاسبه متوسط دستمزد و مستمري از كار افتادگي موضوع ماده فوق بترتيب مقرر در ماده ۷۲ اين قانون و تبصره ۲ آن صورت خواهد گرفت .
ماده۷۶
مشمولين اين قانون در صورت حائز بودن شرايط زير حق استفاده از مستمري بازنشستگي را خواهند داشت .
۱- حداقل ده سال حق بيمه مقرر را قبل از تاريخ تقاضاي بازنشستگي پرداخته باشند .
۲- سن مرد به شصت سال تمام و سن زن به پنجاه و پنج سال تمام رسيده باشد .
تبصره
در مورد افرادي كه قبل از تقاضاي بازنشستگي حداقل مدت بيست سال متوالي يا بيست و پنج سال متناوب در مناطق بد آب و هواكار كرده اند و يا آنكه به كارهاي سخت و مخل سلامتي ( زيان آور )اشتغال داشته اند سن بازنشستگي پنجاه و پنج سال تمام واحد بود . كساني كه سي سال تمام كاركرده و حق بيمه مقرر را به سازمان پرداخته باشند در صورت داشتن پنجاه و پنج سال تمام مي توانند تقاضاي مستمري بازنشستگي كنند . مناطق بد آب و هوا و كارهاي زيان آور بموجب آئين نامه مربوط مصوب هيئت وزيران تعيين خواهد شد .
ماده۷۷
ميزان مستمري بازنشستگي عبارت است از يك سي و پنجم متوسط مزد يا حقوق بيمه شده ضرب در سنوات پرداخت حق بيمه مشروط بر آنكه از صد درصد متوسط مزد يا حقوق تجاوز ننمايد .
تبصره
متوسط مزد يا حقوق براي محاسبه مستمري بازنشستگي عبارتست از مجموع مزد يا حقوق بيمه شده كه براساس آن حق بيمه پرداخت گرديده ظرف آخرين دو سال پرداخت حق بيمه تقسيم بر بيست و چهار .
ماده۷۸
كارفرما مي تواند بازنشستگي بيمه شدگاني را كه حداقل پنج سال پس از رسيدن بسن بازنشستگي مقرر در اين قانون بكارخود ادامه داده اند از سازمان تقاضا نمايد .
ماده۷۹
در مورد مستخدمين شركتهاي دولتي كه بموجب قانون اكثريت سهام آنها متعلق به بخش خصوصي شده يا بشود بترتيب زيررفتار خواهد شد :
۱- مستخدمين مشمول ماده ۳۳ مقررات استخدامي شركتهاي دولتي و مستخدمين شركتهاي دولتي كه مشمول مقررات بازنشستگي و وظيفه خاص بوده اند تابع مقررات بازنشستگي و وظيفه مورد عمل خود خواهند بود .
۲- مستخدمين شركتهاي دولتي كه مشمول قانون بيمه هاي اجتماعي هستند مشمول مقررات اين قانون خواهند شد .
۳- ساير مستخدمين تابع مقررات قانون حمايت كارمندان در برابر اثرات ناشي از پيري و ازكارافتادگي و فوت خواهند شد .
۴- نحوه احتساب سوابق خدمت دولتي مستخدمين مذكور در بندهاي ۱ و ۳ و ميزان پرداخت كسوربازنشستگي توسط مستخدم و كارفرما و همچنين ترتيب تعيين حقوق بازنشستگي و وظيفه مستخدمين آنان بموجب آئين نامه اي خواهد بود كه توسط وزارت رفاه اجتماعي با همكاري سازمان امور اداري و استخدامي كشور بتصويب شوراي عالي ت‌مين اجتماعي مي رسد .
ماده۸۰
بازماندگان واجد شرايط بيمه شده متوفي در يكي از حالات زير مستمري بازماندگان دريافت خواهندداشت :
۱- در صورت فوت بيمه شده بازنشسته .
۲- در صورت فوت بيمه شده از كار افتاده كلي مستمري بگير .
۳- در صورت فوت بيمه شده‌اي كه در ده سال آخر حيات خود حداقل حق بيمه يك سال كار را درآخرين سال حيات پرداخته باشد .
۴- در مواردي كه بيمه شده بر اثر حادثه ناشي از كار يا بيماريهاي حرفه‌اي فوت نمايد .
ماده۸۱
بازماندگان واجد شرايط متوفي كه استحقاق دريافت مستمري را خواهند داشت عبارتند از :
۱- عيال دائم بيمه شده متوفي مادام كه شوهر اختيار نكرده است .
۲- فرزندان متوفي در صورتي كه سن آنان كمتر از هجده سال تمام باشد و يا منحصرا” به تحصيل اشتغال داشته باشند يا بعلت بيماري يا نقص عضو طبق گواهي كميسيون پزشكي موضوع ماده ۹۱اين قانون قادر بكار نباشند .
۳- پدر و مادر متوفي در صورتي كه اولا” تحت تكفل او بوده ثانيا” سن پدر از شصت سال و سن مادر ازپنجاه و پنج سال تجاوز كرده باشد و يا آنكه به تشخيص كميسيون پزشكي موضوع ماده ۹۱ اين قانون از كار افتاده باشند و در هر حال مستمري از سازمان دريافت ندارند .
ماده۸۲
بازماندگان بيمه شده زن با شرايط زير از مستمري استفاده خواهند كرد:
۱- شوهر مشروط بر اينكه اولا تحت تكفل زن بوده ثانيا” سن او از شصت سال متجاوز باشد يا طبق نظر كميسيون پزشكي موضوع ماده ۹۱ اين قانون از كار افتاده بوده و در هر حال مستمري از سازمان دريافت نكند .
۲- فرزندان در صورت حائز بودن شرايط زير:
الف – پدر آنها در قيد حيات نبوده يا واجد شرايط مذكور در بند اول اين ماده باشد و از مستمري ديگري استفاده نكند .
ب – سن آنها كمتر از هجده سال تمام باشد و يا منحصرا” بتحصيل اشتغال داشته باشند تا پايان تحصيل و يا بعلت بيماري يا نقص عضو طبق گواهي كميسيون پزشكي موضوع ماده ۹۱ اين قانون قادر بكار نباشند .
۳- پدر و مادر در صورتي كه اولا” تحت تكفل او بوده ثانيا” سن پدر از شصت سال و سن مادر از پنجاه وپنج سال تجاوز كرده باشد ويا آنكه به تشخيص كميسيون پزشكي موضوع ماده ۹۱ اين قانون از كارافتاده باشند و در هر حال مستمري از سازمان دريافت ندارند .
ماده۸۳
سهم مستمري هر يك از بازماندگان بيمه شده متوفي بشرح زير مي باشد :
۱- ميزان مستمري همسر بيمه شده متوفي معادل پنجاه درصد مستمري استحقاقي بيمه شده است و در صورتي كه بيمه شده مرد داراي چند همسر دائم باشد مستمري به تساوي بين آنان تقسيم خواهد شد .
۲- ميزان مستمري هر فرزند بيمه شده متوفي معادل بيست و پنج درصد مستمري استحقاقي بيمه شده مي باشد و درصورتي كه پدر و مادر را از دست داده باشد مستمري از دو برابر ميزان مذكور خواهد بود .
۳- ميزان مستمري هر يك از پدر و مادر بيمه شده متوفي معادل بيست درصد مستمري استحقاقي بيمه شده مي باشد . مجموع مستمري بازماندگان بيمه شده متوفي نبايد از ميزان مستمري استحقاقي متوفي تجاوز نمايد هرگاه مجموع مستمري ازاين ميزان تجاوز كند سهم هر يك ازمستمري بگيران به نسبت تقليل داده مي شود و در اين صورت اگر يكي از مستمري بگيران فوت شوديا فاقد شرايط استحقاقي دريافت مستمري گردد سهم بقيه آنان با توجه به تقسيم بندي مذكور دراين ماده افزايش خواهد يافت و در هر حال بازماندگان بيمه شده از صد درصد مستمري بازماندگان متوفي استفاده خواهند كرد .
تبصره
منظور از مستمري استحقاقي بيمه شده متوفي مستمري حين فوت او مي باشد . در مورد بيمه شدگاني كه در اثر هر نوع حادثه يا بيماري فوت شوند مستمري استحقاقي عبارت است از مستمري ، كه براي بيمه شده از كار افتاده كلي حسب موردبرقرار مي شود .
ماده۸۴
هرگاه بيمه شده فوت كند هزينه كفن و دفن او از طرف سازمان تامين خدمات درماني پرداخت خواهد شد .
ماده۸۵
به بيمه شده زن يا مرد كه براي اولين بار ازدواج مي كند مبلغي معادل يكماه متوسط مزد يا حقوق بارعايت شرايط زير بعنوان كمك ازدواج پرداخت مي شود:
۱- در تاريخ ازدواج رابطه استخدامي او با كارفرما قطع نشده باشد .
۲- ظرف پنج سال قبل از تاريخ ازدواج حداقل حق بيمه هفتصد و بيست روز كار را بسازمان پرداخته باشد .
۳- عقد ازدواج دائم بوده و در دفتر رسمي ازدواج به ثبت رسيده باشد .
تبصره۱
مزد يا حقوق متوسط موضوع اين ماده عبارتست از جمع دريافتي بيمه شده ظرف دو سال قبل ازازدواج كه بماخذ آن حق بيمه پرداخت شده است تقسيم بر ۲۴ .
تبصره۲
در صورتي كه طرفين عقد ازدواج واجد شرايط مذكور در اين ماده باشند كمك ازدواج بهر دو نفر داده خواهد شد .
ماده۸۶
كمك عائله مندي منحصرا” تا دو فرزند بيمه شده پرداخت مي شود مشروط بر آنكه:
۱- بيمه شده حداقل سابقه پرداخت حق بيمه هفتصد و بيست روز كار را داشته باشد .
۲- سن فرزندان او از هجده سال كمتر باشد و يا منحصرا” به تحصيل اشتغال داشته باشند تا پايان تحصيل يا در اثر بيماري يانقص عضو طبق گواهي كميسيونهاي پزشكي موضوع ماده ۹۱ اين قانون قادر بكار نباشند . ميزان كمك عائله مندي معادل سه برابر حداقل مزد روزانه كارگر ساده در مناطق مختلف براي هر فرزند در هر ماه مي باشد .
ماده۸۷
پرداخت كمك عائله مندي بعهده كارفرما مي باشد و بايد در موقع پرداخت مزد يا حقوق به بيمه شده پرداخت شود .
تبصره
هرگاه در مورد پرداخت كمك عائله مندي اختلافي بين بيمه شده و كارفرما حاصل شود بطريق مذكوردر فصل حل اختلاف قانون كار عمل خواهد شد .
ماده۸۸
انجام خدمات بهداشتي مربوط به محيط كار بعهده كارفرمايان است . بيمه شدگاني كه در محيط كاربا مواد زيان آور از قبيل گازهاي سمي ، اشعه و غيره تماس داشته باشند بايد حداقل هر سال يكباراز طرف سازمان تامين خدمات درماني معاينه پزشكي شوند .
ماده۸۹
افرادي كه بموجب قوانين سابق بيمه هاي اجتماعي يا بموجب اين قانون بازنشسته و يا از كار افتاده شده يا مي شوند و افرادبلافصل خانواده آنها همچنين افراديكه مستمري بازماندگان دريافت مي دارند با پرداخت دو درصد از مستمري دريافتي از خدمات مذكور در بندهاي الف و ب ماده ۳ اين قانون توسط سازمان تامين خدمات درماني برخوردار خواهند شد . مابه التفاوت وجوه پرداختي توسط بيمه شدگان موضوع اين ماده تا مبالغي كه طبق ضوابط قانون تامين درمان مستخدمين دولت بايد پرداخت شوداز طرف سازمان تامين خواهد شد .
ماده۹۰
افراد شاغل در كارگاهها بايد قابليت و استعداد جسماني متناسب با كارهاي مرجوع داشته باشند بدين منظور كارفرمايان مكلفندقبل از بكار گماردن آنها ترتيب معاينه پزشكي آنها را بدهند . در صورتيكه پس از استخدام مشمولين قانون معلوم شود كه نامبردگان در حين استخدام قابليت واستعداد كار مرجوع را نداشته و كارفرما در معاينه پزشكي آنها تعلل كرده است بال نتيجه بيمه شده دچار حادثه شده و يا بيماريش شدت يابد سازمان تامين خدمات درماني و اين سازمان مقررات اين قانون را درباره بيمه شده اجرا و هزينه هاي مربوط را از كارفرما طبق ماده ۵۰ اين قانون مطالبه و وصول خواهند نمود .
ماده۹۱
براي تعيين ميزان از كارافتادگي جسمي و روحي بيمه شدگان و افراد خانواده آنها كميسيونهاي بدوي و تجديد نظر پزشكي تشكيل خواهد شد . ترتيب تشكيل و تعيين اعضا و ترتيب رسيدگي وصدور راي بر اساس جدول ميزان از كار افتادگي طبق آئين نامه‌اي خواهد بود كه به پيشنهاد اين سازمان وسازمان تامين خدمات درماني بتصويب شوراي عالي مي رسد .
ماده۹۲
بمنظور نظارت بر حسن اجراي وظائف درماني ناشي از اجراي اين قانون سه نفراز كارشناسان بيمه درماني بانتخاب وزير رفاه اجتماعي در شوراي فني سازمان تامين خدمات درماني موضوع ماده ۴قانون تامين خدمات درماني مستخدمين دولت عضوي تخواهند يافت .
ماده۹۳
تغيير ميزان از كارافتادگي در موارد زير مستلزم تجديد نظر در مبلغ مستمري مي باشد:
۱- مستمري از كار افتادگي كلي در صورت از بين رفتن شرايط از كار افتادگي كلي بمحض اشتغال مجدد مستمري بگير قطع مي شود . در صورتي كه تقليل ميزان از كار افتادگي ناشي از كار به ميزان مندرج در مواد ۷۳ و ۷۴ اين قانون باشد حسب موردمستمري از كار افتادگي جزئي ناشي از كار ياغرامت نقص عضو پرداخت خواهد شد.
۲- مستمري از كار افتادگي جزئي ناشي از كار موضوع ماده ۷۳ اين قانون پنج سال از تاريخ برقراري قابل تجديد نظر مي باشد . در صورتي كه در نتيجه تجديد نظر معلوم گردد كه بيمه شده فاقد يكي ازشرايط مقرر مي باشد مستمري او قطع خواهد شد و در صورتي كه مشمول ماده ۷۴ اين قانون شناخته شود غرامت مذكور در آن ماده را دريافت خواهد نمود .
۳- هرگاه ميزان از كارافتادگي جزئي ناشي از كار افزايش يابد و اين تغيير نتيجه حادثه منجر به از كار افتادگي باشد مستمري از كار افتادگي جزئي حسب مورد به مستمري كلي ناشي از كار تبديل و ياميزان مستمري از كار افتادگي جزئي افزايش خواهديافت .
ماده۹۴
هرگاه براي يك مدت دو يا چند كمك نقدي موضوع اين قانون به بيمه شده تعلق گيرد فقط كمك نقدي كه ميزان آن بيشتر است پرداخت خواهد شد باستثناي كمك ازدواج و عائله مندي و نوزاد كه دريافت آنها مانع استفاده از ساير كمكهاي مقرر نخواهد بود .افراد تحت تكفل بيمه شدگان در ايام خدمت سربازي بيمه شده از مزاياي قانوني بيمه هاي اجتماعي برخوردار خواهند بود .سازمان موظف است حق بيمه اين افراد را طبق نرخ سازمان تامين خدمات درماني بسازمان مزبور پرداخت نمايد.
ماده۹۵
مدت خدمت وظيفه مشمولين اين قانون پس از پايان خدمت و اشتغال مجدد در موسسات مشمول اين قانون جزو سابقه پرداخت حق بيمه آنها منظور خواهد شد .
ماده۹۶
سازمان مكلف است ميزان كليه مستمري هاي بازنشستگي ، از كار افتادگي كلي و مجموع مستمري بازماندگان را در فواصل زماني كه حداكثر از سالي يكبار كمتر نباشد با توجه به افزايش هزينه زندگي با تصويب هيئت وزيران بهمان نسبت افزايش دهد .
ماده۹۷
هر كس باستناد اسناد و گواهي هاي خلاف واقع يا با توسل بعناوين و وسائل تقلبي از مزاياي مقرر در اين قانون بنفع خوداستفاده نمايد يا موجبات استفاده افراد خانواده خود يا اشخاص ثالث را ازمزاياي مذكور فراهم سازد بپرداخت جزاي نقدي معادل دو برابر خسارات وارده بسازمان تامين خدمات درماني يا اين سازمان و در صورت تكرار بحبس جنحه‌اي از ۶۱روز تا شش ماه محكوم خواهدشد .
ماده۹۸
كارفرماياني كه در موعد مقرر در اين قانون حق بيمه موضوع قانون را پرداخت ننمايند علاوه بر تاديه حق بيمه بپرداخت مبلغي معادل نيم در هزار مبلغ عقب افتاده براي هر روز تاخير بابت خسارت تاخير ملزم خواهند بود اين خسارت نيز بترتيب مقرر در ماده ۵۰اين قانون وصول خواهد شد .
ماده۹۹
كارفرماياني كه ظرف يك سال از تاريخ تصويب اين قانون در مورد ترتيب پرداخت بدهي معوقه متعلق بقبل از فروردين ۱۳۵۴ خودبا سازمان توافق نمايند از تاديه خسارت تاخير و جرائم معاف خواهند بود . همچنين ظرف مدت يك سال فوق كارفرماياني كه به تشخيص سازمان بپرداخت بدهي هاي سابق خود معترض مي باشند و ياآنكه كارگران آنان عملا” امكان استفاده از قسمتي ازكمكهاي قانوني مقرر نداشته اند مي تواند به هيئتهاي تشخيص مطالبات مقرر در مواد ۴۳ و ۴۴ مراجعه نمايند.
هيئتهاي مذكوربدل ائل و مداركي كه از طرف كارفرماابراز مي شود رسيدگي نموده و تصميم مقتضي اتخاذ خواهند كرد . در مورد بدهي هاي زائدبر دويست هزار ريال بتقاضاي كارفرما و ياسازمان موضوع قابل رسيدگي مجدد در هيئت تجديد نظر بوده و تصميم متخذه قطعي و لازم الاجراء است هيئت هاي فوق الذكر مي توانند بدرخواست كارفرما ترتيب پرداخت بدهي او را حداكثر در۳۶ قسط ماهانه بدهندو در اين مدت كارفرما بايد بميزان ۱۲ درصد نسبت بمانده بدهي خود بهره بسازمان بپردازد .
در مورد ديون قطعي اعم از اينكه قطعيت آن ناشي از انقضاي مهلت اعتراض مقرر در قانون و يا صدور آراء هيئت هاي موضوع مواد ۴۳ و ۴۴ اين قانون بوده و مربوط به قبل از فروردين ۱۳۵۴ باشد در صورتيكه كارفرماي مربوط تا تاريخ تصويب اين قانون ترتيب پرداخت اصل بدهي خودرا داده باشد از تاديه خسارت تاخير كه پرداخت ننموده معاف خواهد بود . در مورد ديون مربوط بقبل از فروردين ۱۳۵۴ در صورتي كه كارفرمااز انجام تعهدات و اجراي ترتيب پرداخت بدهي خود كه مورد موافقت سازمان قرار گرفته تخلف نمايد كليه جرائم وخسارات بخشوده شده قابل وصول خواهد بود .
ماده۱۰۰
كارفرماياني كه از تنظيم صورت مزد يا حقوق بترتيب مذكور در قانون و آئين نامه مربوط خودداري كنند وكارفرماياني كه در موعد مقرردر ماده ۳۹ صورت مزد بيمه شدگان را بسازمان ارسال ندارند يا بترتيبي كه با موافقت قبلي سازمان معين مي شود در موردارسال صورت مزد عمل نكنند بپرداخت خسارتي معادل يك دوازدهم حق بيمه آن ماهي كه صورت مزد نداده اند ملزم خواهند بود، اين خسارت طبق ماده ۵۰ اين قانون از طريق صدور اجرائيه وصول خواهد شد .
ماده۱۰۱
سازمان مكلف است بصورت مزد ارسالي از طرف كارفرما ظرف شش ماه از تاريخ وصول رسيدگي كند و در صورتي كه از لحاظ تعدادبيمه شدگان يا ميزان مزد يا حقوق يا مدت كار اختلافي مشاهده نمايد مراتب را به كارفرما ابلاغ كند در صورتي كه كارفرما تسليم نظر سازمان نباشد مي تواند از هيئتهاي تشخيص موضوع مواد ۴۳ و ۴۴ اين قانون تقاضاي رسيدگي كند هر گاه راي هيئت مبني بر تاييد نظر سازمان باشد كارفرما علاوه بر پرداخت حق بيمه بتاديه خسارتي معادل يك دوازدهم مابه التفاوت ملزم خواهد بودكه طبق ماده ۵۰ اين قانون از طريق صدور اجرائيه وصول خواهد شد .
ماده۱۰۲
در صورتي كه كارفرما يا نماينده او از اقدامات بازرس سازمان جلوگيري نموده يا از ارائه دفاتر و مدارك مربوط و تسليم رونوشت ياعكس آنها ببازرس خودداري كند بجزاي نقدي از پانصد ريال تا ده هزار ريال محكوم خواهد شد گزارش بازرسان سازمان در اين خصوص در حكم گزارش ضابطين دادگستري است .
ماده۱۰۳
كارفرماياني كه عمدا” وجوهي زائد بر ميزان مقرر در اين قانون بعنوان حق بيمه از مزد يا حقوق ومزاياي بيمه شدگان برداشت نمايند علاوه بر الزام به استرداد وجوه مذكور بحبس جنحه اي از ۶۱ روزتا شش ماه محكوم خواهند شد .
ماده۱۰۴
وجوه و اموال سازمان در حكم وجوه و اموال عمومي مي باشد و هر گونه برداشت غير قانوني از وجوه مذكور و تصرف غير مجازدر اموال آن اختلاس يا تصرف غير قانوني است و مرتكب طبق قوانين كيفري تعقيب خواهد شد .
ماده۱۰۵
كليه كساني كه گواهي آنان مجوز استفاده از مزاياي مقرر در اين قانون مي باشد در صورت صدورگواهي خلاف واقع علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس جنحه‌اي از ۶۱ روز تا شش ماه محكوم خواهد شد .
ماده۱۰۶
كليه خسارات و وجوه حاصل از جرائم نقدي مقرر در اين قانون بحساب سازمان واريز و جزء درآمدهاي آن منظور خواهد شد .
ماده۱۰۷
بشكايات و دعاوي سازمان در مراجع قضائي خارج از نوبت رسيدگي خواهد شد .
ماده۱۰۸
كارفرماياني كه حق بيمه قطعي شده بيمه شدگان را ظرف يك ماه پس از ابلاغ آن از طرف سازمان نپردازند يا ترتيبي براي پرداخت آن با موافقت سازمان ندهند به دو برابر خسارت مذكور در ماده ۹۷اين قانون محكوم خواهند شد .
ماده۱۰۹
در صورتي كه كارفرما شخص حقوقي باشد ، مسئوليت هاي جزائي مقرر در اين قانون متوجه مديرعامل شركت يا هر شخص ديگري خواهد بود كه در اثر فعل يا ترك فعل او موجبات ضرر و زيان سازمان يا بيمه شدگان فراهم شده است .
ماده۱۱۰
سازمان از پرداخت هر گونه ماليات و عوارض اعم از نوسازي و غيره و پرداخت هزينه تمبر دعاوي معاف است ، همچنين سازمان و سازمان تامين خدمات درماني از پرداخت حقوق و عوارض گمرگي آن قسمت از داروها و تجهيزات و لوازم بيمارستانها ودرمانگاه ها كه معافيت آنها قبلا” مورد تائيد وزارت امور اقتصادي و دارائي قرار گرفته است معاف خواهند بود .
ماده۱۱۱
مستمري از كار افتادگي كلي و مستمري بازنشستگي و مجموع مستمري بازماندگان در هر حال نبايد از حداقل مزد كارگر عادي كمتر باشد .
ماده۱۱۲
بيمه شدگاني كه بموجب اين قانون مستمري يا كمك نقدي ديگري از سازمان دريافت مي كنند نسبت بوجوه دريافتي از پرداخت هر گونه ماليات معاف مي باشند .
ماده۱۱۳
كليه كاركنان سازمان از لحاظ پرداخت ماليات و عوارض بر حقوق و مزايا مانند مستخدمين رسمي دولت خواهند بود .
ماده۱۱۴
ضوابط سني و مدت خدمت براي احتساب مستمري بازنشستگي كاركنان سازمان قبل از موعد مقرر تابع ضوابط و مقررات قانون استخدام كشوري و تغييرات و اصلاحات بعدي آن خواهد بود . حقوق بازنشستگي اين افراد برابر با متوسط حقوق و مزاياي دريافتي دو سال آخر خدمت كه ماخذ پرداخت حق بيمه بوده است مي باشد .
ماده۱۱۵
افرادي كه تا تاريخ تصويب اين قانون طبق قوانين سابق بيمه هاي اجتماعي مستمري در حق آنان برقرار شده است مستمري خود را از سازمان دريافت خواهند داشت . مفاد ماده ۹۶ در موردمشمولين اين ماده نيز رعايت خواهد شد .
ماده۱۱۶
سوابق پرداخت حق بيمه افراد بيمه شده از نظر تعهدات مذكور در ماده يك اين قانون نزد شركت سهامي بيمه ايران ، بنگاهرفاه اجتماعي صندوق تعاون و بيمه كارگران و سازمان بيمه هاي اجتماعي كارگران و سازمان بيمه هاي اجتماعي و همچنين افرادي كه بيمه اختياري بوده اند براي استفاده از مزاياي مذكور در اين قانون جزء سابقه آنان محسوب خواهد شد مشروط بر اينكه:
۱- كارگاه يا موسسه‌اي كه بيمه شده در آن بكار اشتغال داشته است كارگران و كارمندان خود را نزديكي از موسسات مذكور بيمه نموده باشد و اشتغال بيمه شده نيز در آن كارگاه يا موسسه مسلم باشد .
۲- كمك مورد تقاضا در قانوني كه حق بيمه بموجب آن پرداخت گرديده پيش بيني شده باشد .
ماده۱۱۷
ميزان حق بيمه روستائيان مشمول قانون بيمه هاي اجتماعي روستائيان و ترتيب وصول آن و انواع كمكهاي قانوني و منابع ماليت‌مين هزينه هاي مربوط به بيمه شدگان روستائي بموجب آئين نامه اي خواهد بود كه به يشنهاد وزارت رفاه اجتماعي بتصويب كميسيونهاي مربوط مجلسين مي رسد . تا زمان تصويب آئين نامه مذكور مقررات و آئين نامه هاي موجود قانون بيمه هاي اجتماعي روستائيان بقوت خود باقي است .
ماده۱۱۸
از تاريخ اجراي اين قانون – قانون بيمه هاي اجتماعي مصوب سال ۱۳۳۹ و اصلاحيه هاي آن و قانون افزايش مستمريهاي بعضي از مستمري بگيران مشمول قانون بيمه هاي اجتماعي ، قانون تامين آموزش فرزندان كارگر و ساير قوانيني كه با اين قانون مغايرت دارد ملغي است .
تبصره۱
كليه تعهدات مالي و اموال و دارائي صندوق تامين آموزش فرزندان كارگر بسازمان منتقل مي شود .
تبصره۲
كاركنان صندوق تامين آموزش فرزندان كارگر بسازمان منتقل و تابع مقررات و نظامات استخدامي سازمان خواهند بود .
تبصره۳
آئين نامه هاي اجرائي قانون سابق بيمه هاي اجتماعي كه با اين قانون مغايرت نداشته باشد تازمان تنظيم و تصويب آئين نامه هاي اجرائي اين قانون قابل اجراء است . قانون فوق مشتمل بر يك صدو هيجده ماده و چهل تبصره پس از تصويب مجلس سنا درجلسه روز دوشنبه ۱۹/۳/۱۳۵۴ ، در جلسه روز سه شنبه سوم تير ماه يك هزار و سيصد و پنجاه و چهار شمسي بتصويب مجلس شوراي ملي رسيد.
